“Normaltasuna” komatxo artean

Atalak: Gorputza

Psikologia irakasgaian ikasi nituen gauza gutxien artean gogoratzen dut irakasle hark esandakoa: “normala” hitza kakotx artean idatzi beharko litzateke beti.

Zoritxarrez, normalizatutako sentimenduetan itota bizi gara, kakotxek indarra galdu duten itsasoan hondoratuta.  Normala bihurtu dugu, berez “normala” beharko lukeena. 

Normala da gehiengoak egiten duena egitea eta pentsatzea. Normala da zirkulu horretatik kanpo dagoena epaitzea eta arrazoia kentzea. Normala da jendea etiketez ezagutzea bere izenaz edo izateaz baino. Burua negatiboa izatea eta norberarena etengabe  zigortzea. Normala esaten digutena egia dela sinestea eta onartzea, inoiz ere ez guregandik pentsatzea. Normala arazoak onartzea edo arazorik ez ikustea. Ezer egin ez dezakegula pentsatzea edo ezer egiteko gogorik ez izatea. Konformatzea, beldurtzea, etsitzea, eserita jarraitzea. Kexak hitzak izatea, ekintzak beharrean. Hierarkian bizitzea, piramidearen gainekoek agintzea. Poztasuna ere horrekin lotzea. Normala da topikoak normalizatzea. Ezezagunak beldurtzea, ezjakintasunak jatea. Ekintza adin eta sexu batekin erlazionatzea. Preso bizitzea. Besteak diren bezalakoa izatea. Gizarteak agintzea. Eta kasu egitea.

Normala da sexuak generotan bereiztea eta estereotipo eta rolak zozketa bat balitz banatzea. Normala da tokatu zaizula pentsatzea, zozketa horiek trukatuak direla sinetsi gabe; beti baitakigu nori tokatuko zaion zer. Normala da, emakumea itzalean egotea, errudun sentitzea, kaleko 800 begien panpina izatea, eskubideak oparitzea, gureak direla ere ez jakitea, protagonismorik ez edukitzea, liburuak, komunikabideak, kultura, kaleak… gizonezkoek markatzea. Normala da guzti hori horrela dela sinestea, baita onartzea ere. Normala gure gorputza ez ezagutzea eta besteentzat gertuko erakusketa izatea. Txikitatik printzesa izatearekin amestea. Garrantzitsua izateko “polita” behar izatea eta politaren definizioa adjektibo jakin batzuek finkatzea. Ukitzearen beldur izatea. Sexualitatea beti beste pertsona batekin eta modu berdinean sentitzea. Sexu desberdineko pertsonak erakarriko gaituela ustea. Besteen plazerak zeureak baino gehiago kezkatzea. Historia gizonena izatea. Sozialki pisurik ez izatea eta baztertuak sentiaraztea. Etxean gelditzea. Ez parte hartzea eta hori egiteko aukera ez ematea. Edo ez bururatzea. Normala da guztia eta alda ezin daitekeela pentsatzea.

Erratza gainean, ordea, “normalena” normala ez izatea da. Utzi hautsa ateratzeari.