Den-den-dena dago ustelduta, baita zine areto hau ere

Batzuetan, borrokatu egin behar da. Zure larrua salbatzeko edo maite dituzun pertsonek eduki dezaten jateko zerbait edo betidanik gustatu izan zaizun pertsona hori zeureganatzeko. Badaude borrokatzeko beste arrazoi batzuk, hutsalagoak dudarik gabe, baina bronka on baterako gogoz dagoenarentzat aski justifikazio direnak. Zine-areto bateko butaka bat, adibidez.
Donostiako Zinemaldia, Sail Ofiziala, bigarren eguna: asteburuan ohikoa denez, jende ugari goiz-goizeko Victoria Eugeniako pasean. Galdetzen duzu eserleku bat libre ote dagoen, lerroaren hasieran dagoenak esaten dizu baietz eta bazoaz geratzen diren butaka urrietako baten bila; baina beste pertsona batek, prezisamente libre dagoen butakaren ondoan dagoenak eta, itxura guztien arabera, gosariko gailetak nitroglizerinatan busti dituenak, bota dizkizu apoak eta sugeak ahotik, prezisamente hor eser zaitezen eragozteko (lortu du helburua, noski). Gaurko kronika nire bizitzan trumoi bat bezala sartu den pertsona horri eskaini nahi diot, noizbait territorioren bat armekin defendatu behar badut, nola egin behar den erakusteagatik.

Zorrozki zinematografikoak diren kontuetara etorrita, Louis Garrelek zer ekarriko zigun ikusteko eguna zen gaur. L’homme fidèle komedia frantses fina da, ezohiko bikote-haustura batetik abiatzen dena eta gidoiaren errebuelta bakoitzean ezohikotasun horretan sakontzen duena. Atzo harreman puskatuak pantailaratzeko moduez aritu ginen eta Garrel juniorrek ere tematika hori aukeratu dumaitasun-triangeluen istorio honetan, baina Sail Ofizialeko lehen bi filmen aldean, bide originalagoetatik jo du. Agian, originalegietatik.Badirudi pelikulako pertsonaiek bizimodu arruntak dituztela, baina momentu klabeetan, jarrera eta erabaki bitxiak hartzen dituzte, eta horrek sortzen ditu egoera komiko woodyallendar batzuk, algara baino irri ironikoa bilatzen dutenak. Gustura ikusten da, baina pelikula hau lehenago ikusi izanaren sentsazioa geratuko zaio ikusle bati baino gehiagori.

Eguneko beste bi filmek ustelkeriaren tematika dute amankomunean. Rodrigo Sorogoyen zuzendari espainiarraren El reino thriller politikoa da, zeinak fikzionatu nahi dituen azken hamarkadan PP alderdiari ezagutu dizkiogun praktika delinkuenteak. Batez ere hasieran, gain-antzeztu samarra iruditu zait, zuzendariak argi utzi nahi balu bezala ze harrokeriarekin ibili ziren urde kabroi horiek norbaitek atzaparra gainean jarri zien arte. Gero, egia da, filma Antonio de la Torrek antzeztutako pertsonaian zentratzen denean, irabazi egiten duela: bere ipurdia salbatzeko edozertarako prest dagoen putre baten larruan sartuko gara eta, momentu batetik aurrera, harekin enpatizatzera ere iritsi gaitezke, ez baitu ematen inguruan daukan jendea baino okerragoa denik eta, zergatik izorratu behar du berak, besteek ere eskua poltsan sartu badute?
Plano-sekuentzia azpimarragarri batzuk eta tentsio narratibo egokia daukan pelikula honen zuzendariak, ordea,momenturen batean moralina-atake bat jasan du, pentsatu du gehiegi humanizatzen ari zela protagonista miserable hori; eta erabaki du pelikula errematatzeko Ana Pastor kazetariaren trasuntu bat sartzea istorioan, herri noblearen izenean hitz egin dezan edo (badakizue, jende xehea, politikarien zikinkeria horrekin zerikusirik ez duten pertsona arrunt horiek, denon dirua gordetzen den poltsan inpunitate osoz lapurtzeko aukera izango balute ere, beste era batera jokatuko luketenak; ja).
Tricky end bat iruditu zait.
Ez, itxoin, okerragoa da: ikusleari doan emandako masaje bat iruditu zait, garbi gera dakion gaiztoak besteak direla beti, ez norberaren antza eduki dezakeen inor.
Eta ez dut uste gauzak hain sinpleak direnik. Are gutxiago, filmaren aurretik butaka bat bereganatzeko hiper-egoismo erakustaldi baten lekuko izan naizen egunean.

Ustelkeria, berekoikeria, larrua salbatzeagatik edozertarako prest egotea, gizarte osoa zeharkatzen duten gauzak baitira, ez boteretsuek monopolizatzen dituzten keriak. Eta hori islatzen hobeto asmatu du, nire ustez, Brillante Mendozak Alpha: The Right to Killpelikula poliziakoan.
Tarteka izaten dugu notiziaren bat Filipinetako “drogen kontrako gerra” basatiaz, eta femoneno garaikide horren erretratua eskaintzen du lan honek, tonu errealistan, kasik dokumental baten itxura hartuz. Polizia ustel bat eta harekin kolaboratzen duen trafikatzaile-salatariaren istorioak ez du bolbora asmatu agian, baina estimatu diot gauzak gehiegi ez esplikatzen aritzea, gertakariak erakustea eta ez hainbeste zer gertatzen den esatea.
Narkotrafikoaren mundua agertzen zaigu albornoz eta txapinak jantzita, etxeko sukaldean, filmaren gakoetako bat baita droga saltzen dutenek zergatik egiten duten hori: familia aurrera atera beharra, maite dituzun horiei ahalik eta bizimodu onena eman nahia, horretarako lokatzetan sartu eta bizitza arriskuan jarri behar baduzu ere, lehenbizi tiro egin eta gero galdetzen duten indar polizialen herrialdean. Drogari esker dirua irabaztea enplegu-aukera arrazoizko gisa agertzen zaigu, uso mezulariek ere kokaina daramaten auzoetan.
PS: Orain bururatu zait: okupatuta zeukan butaka askatu nahi ez zuen pertsona horri papelina bat eskaini izan banio, agian beste jarrera bat hartuko zuen.