Ekitaldia aurtengo Osasun Mentalaren nazioarteko egunaren harira antolatu zuten eta mikrofono bat zain zeukan. Entzuleak, kamerak, kazetariak. Honezkero ohituta zegoen. Exordium indartsu batekin ekin zion: “Bizirauteko goaz lanera ala proiektu batean parte hartzeko?”. Entzuleen artean zegoen aditu baten liburutik hartutakoa zen galdera, behar bezala aitortu zion: “Seguru nago bere hitzekin hobeto ulertuko dugula lan-giro zailen eta osasun mentalaren artean dagoen lotura”.
Ondoren, garai batean bere ofizioa izan zenaz hizketan hasi zen: kazetaritzaz. “Hedabideetako profesionalen %60k antsietate-maila handiak dituzte eta bostetik batek depresio-sintomak dauzka”. Lan Ministerioak egindako txosten bat ere aipatu zuen. Dokumentu horren arabera, osasun mentalagatik izandako bajen errekorrak hautsi ziren iaz. Lan prekarioetan ari direnen artean inpaktua handiagoa dela azpimarratu zuen.
Arazoaren larria neurtzeko bi datu gehiago: “Lehenbizikoa, hamar lagunetik hiruk psikofarmakoren bat hartzen dute; eta bigarrena, baliabide gutxiago dituzten pertsonek lau bider gehiago kontsumitzen dituzte psikofarmako horiek”. Bukatzeko, problemaren aurrean hartzen hasiak diren zenbait neurri aipatu zituen, gaiari buruzko elkarrizketa publikoak aurrera egin behar duela azpimarratu; “pazientzia, informazioa eta ulermena” ahoskatu; eta acta est fabula, plaudite.
Iaz ekitaldi beraren hasieran entzuleei eskaini zien rapak baino titular gutxiago lortuko zuen oraingoan, baina egina zegoen eta, hara, buruhauste bat gutxiago.
Auto ofiziala zain zeukan. Mercedesaren atzeko eserlekuarekin kontaktua. Serotonina. Inon ez zen hain seguru sentitzen. Arrankatu bezain laster kendu zituen takoidun zapatak, dudarik gabe bere lanaren gauzarik okerrena. Tira, hori, eta zurrumurruak, esamesak, kontakatilukeriak: telefonoa hartu, eta bi egun lehenago senarrak mundu guztiaren aurrean besoan eman zion zapladari buruzko notifikazio berriak ikustean, hasperen egin zuen.
Jendeak ez dauka beste ezer komentatzeko, antza. Baina bueno, zuk segi zurean. Aste honetan ez dago beste ezer agendan behintzat, a ze deskantsua. Bi agerraldi aste bakarrean, joder, geroz eta okerrago gabiltza. Ea orain gym pixka batekin neke sanoago bat sartzen zaidan gorputzean. Gaurkoa, behinik behin, ederki geratu da, neurrian. Osasun mentala, alajaina, “proiektu batean parte hartzea”. Eta serio atera zaizu, tía. Badakizu, bai, “proiektu batean parte hartze” hori zer den, zenbat miseria irentsi zenituen erredakzioan, zenbat ordu eta zenbat zangotraba informatiboak aurkeztera iritsi arte. Eskerrak utzi zenuen. Lan horretan depresio bat harrapatzen ez duenak politikan bukatzen du, eta diputatu putapeniko batek ze gutxi agintzen duen ikusita, ez da errenta. Osasun mentala: barrez lehertzekoa da. Baina klaro, hori ezin duzu esan. Zu beti neurrian, asko pasa gabe. Ondo egin duzu Vara horren liburua aipatu ondoren Graeberren Bullshit Jobs ez gomendatzen, txistea errazegi jarriko zenien denei. Baina, egia esan, fartsa hau guztia esplikatzeko azken urteetan publikatu den gauzarik potenteena da. Zuk dakizu, beste inork baino hobeto, gaur egungo lanpostuen erdiak ezertarako balio ez duten kaka zaharrak direla; nola ez da ba jendea burutik olioa galtzen hasiko? Baina hemen gabiltza, jakingo ez bagenu bezala. “Proiektu batean parte hartu”. Izorrai. Bueno, iristen ari gara eta, bridatu pentsamendu hauek: ez zara zu izango erregea biluzik dagoela esango duena. Zein eta zu, lanpostu tonto guztien artean hoberena lortu zenuena. Zuk segi zurean, Letizia. Ea hurrengo urtean zer kontatzen diezun osasun mentalaz.
