Tweet ibaiak isuri dira Tumatxak programari bainaren bat ateratzen Berrian Aritz Galarragak eta Xabi Erkiziak idatzitako zutabeen harira. Sare sozial txionanteenean mota askotako epitetoek zirkulatu dute, “snob totalitario”-tik hasi eta “taliban”-eraino, “negatibismo infantila” leporatzen dutenak ahaztu gabe. Norbaitek galdetuko balit zer esplikazio duen kritika xume pare baten aurrean horrelako asaldurak, esango nioke ez dela kritika jasateko ezintasuna bakarrik —auziaren aspektu horretaz Angel Aldarondoren pieza hau dagomendat—. Harago doan arazoa dela uste dut, gure burmuinaren zokorik sakonenean bizirauten duen karlista txikiaren kontuak direla hauek.
Gaiaz zertxobait dakien lagun batek azaldu izan didan moduan, karlismoa komunitatea baita, komunitatea über alles; eta komunitate hori gertakari batzuen inguruan egituratu eta totalizatzen da. Kasu honetan euskal kulturazale amorratuentzat —amorrua badaukatela behintzat erakutsi baitute— Tumatxak izan da ebentoa. Eta ebento horiek oso gauza delikatuak dira gure burmuinaren narrasti pusketa habitatzen duen txapelgorriarentzat: norbaitek ukitzen baditu, trabuko eta guzti saltatzen du, Calzame las alpargatas 1870eko hamarkadako Top Gazteako hit berezi eta garrantzitsuaren espirituak harturik. Beldurrak bizi baitu: gertakaria auzitan jarriz gero, bere existentzia bera ere arriskuan dagoela pentsatzeko joera dauka.
Mitoak behar ditugula zioen Idurre Eskisabelek asteazkeneko zutabean. Nik diot, mitoak zer diren ondo ulertu behar dela haien premia birika betean kantatu aurretik. Wu Mingekoek sarritan azaldu izan duten moduan, aho biko ezpatak baitira: komunitateari eusten diote eta komunitateak eusten ditu, prozesu horretan mito berriak sortuz. Baina komunitate hori pergaminoa bezala zimurtzen denean, mitoak ere esklerotizatzen hasten dira eta taldearen gainera amiltzen, gaixotasun autosuntsigarri bihurtzeraino. Momentu horretan, mito berriak bilatu behar dira.
Eta agian, momentu horretara iritsi gara.
14 Iruzkin
Aritz Galarragak ez zuen telebista kritikarik egin, bere musika gustuen berri zabaldu baizik:
“Tumatxak saioagatik larritu nau orokorrean egin duten talde-abestien aukeraketak —segurola ez, segurolaren hurrengoa iruditu zait, talde-abesti asko erabat pasableak iruditzeaz gainera…”
Ta niri bost zure musika gustuak… esan lezake batek baino gehiagok, Galarragarena irakurrita, Galarragaren musika gustu, dirudienez, ezin prebisiblagoak imajinatuta: Lin Ton Taun desatsegit eta Dut datsegit, eta abar.
Tumatxa saioak kantu edota artista enblematiko batzuk aukeratu zituen, eta haien inguruan telebista emankizunak osatu. Baina telebista kritikariak artistak jo zituen begiz eta ez telebista emankizuna.
Nolanahi ere, kritikari itxuraz on bati eman behar zaio inmunidade eremu bat, baina kritikari benetan onak daki zeintzuk diren eremu inmune horren koordenadak.
Nire ustez norberaren anti-gustu musikalak kanpoan gelditzen dira, edo behintzat besteontzat oso interes txikikoa den kritikariaren kontu pertsonala besterik ez dira.
Eta lekuz kanpo dagoen pertsonalismo hori areagotuko zuen, batzuen ustez, zutaberako Galarragak aukeratutako titulua: “Orain esan dezaket”
Ka-mon, Aritz, lehen ere esan zenezakeen, Tumatxa ez zuten pantailatik kenduko zuri Pantxoa eta Peio “erabat pasable” (oximoron polita) iruditzeagatik, pentsatzekoa baita inori ez ziola inporta behar Lin Ton Taun maite duzun ala ez…
Horregatik niri, behintzat, Galarragaren kritikak ez ninduen batere asaldatu. Hitz batez esanda, ez zelako interesgarria, hain zuzen ez zelako telebistari buruzkoa, baizik eta bere musika anti-gustu prebisiblei buruzkoa.
Izan ere, kolegitas, gaur egun askoz eusnobagoa da Mikel Urdangarikek zenbateraino jartzen zaituen dekonstruitzen saiatzea -mainstream herriarekin bat eginda- ohiko diskurtso underground zaharrunoa baizik, ez ala?
Niri ere ez zait iruditzen nire zutabea batere interesgarria, eta horregatik harritzen nau gaur oraindik, publikatu zenetik aste betera, horri buruz hitz egiten jarraitzeak. Ondo ulertu badut, Fermin, zure erantzuna kritika hari buruzko kritika zen –nahiz kritikoaren izena edo abizena seitan aipatzen den-. Memoriak huts egiten ez badit –berriz diot, astebete pasa da-, Tumatxak saioari jarri nizkion lau objektziotxo –eta diminituboa ez da ironikoa; baina erakusten du zutabeak izan duen erantzunaren neurrigabetasuna-. Laurak ere, gutxi-asko, telebista produktuaren inguruko balorazio bat erakusten zutenak. Zuk bakarrik heltzen diozu bati. Ados. Baina helduiozu, mesedez, osoki:
“Tumatxak saioagatik larritu nau orokorrean egin duten talde-abestien aukeraketak —segurola ez, segurolaren hurrengoa iruditu zait, talde-abesti asko erabat pasableak iruditzeaz gainera…”
Niri ere bost axola zaizkit nire gustu musikalak. Besterik ez genuen behar. Interesgarriagoa iruditzen zait halere –pixka bat, e, pasa gabe- esaldiaren lehen partean dagoen kritika, Tumatxak saioaren kantu/musikari aukeraketa segurola ez, segurolaren hurrengoa izan zela aditzera ematen duena. Hor koka genezake eztabaida? Hortik abia genezake elkarrizketa taxuzko bat? Ze, gainontzeko guztia –bide batez, Pantxoa eta Peioren fansa naiz-, lastoa baino ez da.
Eta nik ez dakit merezi ote dudan inmunidade eremu bat, ez eta, merezi izatekotan, eremu inmune horren koordenadak zeintzuk diren. Are esango nuke horiek ere bost axola zaizkidala. Baina dakidana da hemen eztul txikiena egitea, segun eta nori, ez dela berehalakoan ahazten.
(ohartxo bat zutabearen tituluaz: “Orain esan dezaket” jarri nion; baina ez dakit orain ere esan nezakeen. Gauza batzuk esateko ematen du ez dagoela une egokirik. Edo, tira, zuzenean ez dago une egokirik: gauza batzuei buruz hobe inoiz ezer ez esatea. Hori da kontua, ezta? Eta, Fermin, ez zenuke Ekografien eragina gutxietsi behar. Begira Ongi Etorri saioarekin gertatu dena. Ale, besarkada).
Ez nago ados artikuluarekin.
Tumatxak programa posible egin duen lan-taldetik oso hurbil nagoenez, egin duten lana ondo ezagutu eta asko baloratzen dudanez, eta neronek gai honen inguruko txio labur bat idatzi nuenez, iritzi labur batzuk botako ditut.
– “Kritika” hitza aipatzen da artikuluan. Eta egoera, hain zuzen ere kontrakoa da: erabateko “kritika” falta. Nire ustez, aipatu diren artikuluen artean ez dago “telebista-kritika” gisa har daitekeenik. Botatakoak, bestelako genero batzuetan sailkatu daitezke (komentarioa, iritzia, iruzkina, insultoa…), baina ezin daitezke “Kritika” gisa hartu. Ez lituzke hala hartu behar behintzat, euskarazko astekari nagusienaren kultura arduradunak. Kritika, komentarioa, insultoa edo iruzkina hitzak ez baitira sinonimoak.
– Kritika da euskarazko telebistetan lan egiten dugun batzuk sentitzen dugun hutsunerik nagusienetako bat. Sinistuta bainago kritikarik gabe (talde barrukoa, nahiz kanpotik iristen dena) ezin dela aurrera egin. Eta aitortzen dut, oso etsigarria dela –eta kasu askotan gertatu da hori gure artean- kritikarik ez, eta egur merkea besterik ez jasotzea.
– “Tweet ibaiak isuri dira” aipatzen da artikuluan. Hau irakurri eta –benetan- ez dakit serio idatzita dagoen ala ironia hutsa den.
– Programaren inguruan irakurritakoak “baina”k edo “kritika xumeak” direla aipatzen du artikuluak. Hor idatzitako esaldiren batzuk, ordea, insultotzat har daitezke nire ustez. Eta hari horri jarraiki honako hau erantsiko dut: Argiak zer idatzi du Tumatxak bezalako programa baten inguruan, komentatzen eta kritikatzen ari naizen artikulu honetaz aparte? Era honetako artikulu bat al da merezi duen aipamen nagusia?
– Norbaiti Tumatxak mitozalea iruditu bazaio, oso ondo. Norbaiti ez bazaio gustatu, zer ez zaion gustatu jakitea interesatuko zait. Aurkezlea kritikatu nahi bada, ederto. Bestelako aukeraketa bat proposatzen bada, bikain. Kolaboratzaileeak desatseginak bazaizkio norbaiti, fenomeno. Erritmoa, errealizazioa, gaien arteko lotura, egindako galderak kritikatzen badira, pista interesgarriak jasoko dira. Formatoaren ideia nondik hartu den nabarmentzea, lehendik esanda bazegoen ere, ederto. Iritzi eta kritika guztiak dira errespetagarriak, aintzat hartzeko modukoak eta ezinbestekoak produktuak hobetzeko. Eta era horretako iritzi eta kritikak egiteko eskubidea dugun bezala, berauek komentatzeko eta kritikatzeko eskubidea ere badugu.
– “Kasu honetan euskal kulturazale amorratuentzat —amorrua badaukatela behintzat erakutsi baitute— Tumatxak izan da ebentoa” dio artikuluak eta aitortzen dut ni izan naizela amorratu den horietako bat. Erabat injustua iruditzen zaidalako, Tumatxak bezalako programa baten inguruan, irakurri ditugunak izatea Argia edo Berria bezalako medio batzuetan argitaratutako iruzkin bakarrak.
– Nik ez dakit zuen herrietan, baina Tolosan behintzat, horrelako egoera batean, karlistak, liberalak, kristauak eta anarkistak ere amorratu egingo lirateke. Eta iritzi kritiko hauek, kulturzale, Argiazale eta euskal prentsaren irakurle eta komunitatearen partaide gisa ere idatzi ditut.
Aupa Fermin, Aritz, Kike, mila esker zuen iruzkinengatik.
Ezer baino lehen aklarazio bat Kike, nirea ez den lanpostu bat eman baitidazu: urtebete baino gehiago da ez naizela ARGIAko kultura sailaz arduratzen, Interneteko edukiekin nabil orain. Artikulu hau kokatzeko premia ere ikusten dut zure iruzkina irakurrita. Hau blog bateko post bat da eta blog honetan argitaratzen diren iritziak nireak baino ez dira.
Hortik aurrera, iruditzen zait haserretik eta minetik idatzi duzula zure iruzkina. Zerorrek esan duzu gertukoa duzula Tumatxak egin duen taldea eta hortik dator seguruenik zure erantzunaren tonua eta zenbait gauza ulertzeko eduki duzun modua. Nik behintzat Galarragaren eta Erkiziaren artikuluetan ez dut aurkitu zuk aipatzen duzun irainik. Bitan, hirutan, lautan irakurri ditut eta ez, ez dago halakorik nire ustez. Iraina eta ironia oso gauza diferenteak iruditzen zaizkit eta uste dut desberdintzea garrantzitsua dela. Ze, gainontzean, insultotzat jotzen dugu idazkeraren baliabide bat dena (batzuei gehiago gustatuko zaiena eta besteei, bistan denez, gutxiago edo batere ez).
ARGIAk Tumatxaki artikulu hau baino gehiago zor ziola uste duzu. Post honek ez zuen Tumatxaki buruzkoa izan nahi, gure sistema kulturalean iruzkin baloratibo negatiboek oraindik eragiten dituzten indigestioei buruzkoa baizik. Dena den ados, Interneteko edukiak nire ardura direnez kontuan izango dut zure iritzia. Ez ditugu telebistari buruzko eduki asko argitaratzen eta gertuagotik jarraitu beharko genukeen gaia da. Gainera, saioak izan duen arrakasta kontuan izanda, eskatzen zuen beharbada jarraipen zabalagorik. Eskapatu egin zaigu.
Polemista, kritiko eta bestelakoen inguruan kokatu berri nautenean, ildo honetan ere ezin isilik geratu.
Nik bat egiten dut Galarraga eta Erkiziarekin. Baina ez beraien kritikekin, beraien kritikak argitaratzeko eskubide eta beharrarekin baizik (Angel Aldarondorena ere gehituko nuke).
Ezer baino lehen aitortu behar dut Tumatxak saioa etengabe txalotu dudala, aukera izan dudan lekuetan (Twitterren bereziki; @inaxioesnaola frogatu nahi duenarentzat). Asko gustatu zait saioa. Taldeen aukeraketa, gidoiak, estetika, grabazioak, bertsioak, bertsio egileak, edizioa-pospoa, grafismoa, aurkezlea, … Gozatu dut horrelako telebista “produktu” duin bat ikusten.
Baina nik ulertzen dut kritikarako bide ematen duela, eta normala behar luke izan. Eta hemen uste dut erratzen ari garela. Hemen nahi duenak “kritika” zer den nahi duen bezala ulertzen du. Kritika bat ez da eraso bat, ez du berez itsatsita inolako eragin ezkorrik. Beraz, kritika eta autokritika gehiago behar dugu gurean, eta horretarako prestatzen hasi behar dugu. Trebatzen eta egokitzen.
Kritikak, iritziak dira funtsean, onak zein txarrak izan ahal direnak. Baina betikoan jausten gara. Kritika txarrak sobera mingarriak dira, pertsonalki eragin-mindu eta amorruz erantzuteraino. Aldiz, kritika onak txalo artean hartu eta erraztasunez hedatzen dira. Bitartekoak ere badira, kritika arruntak, onera edo txarrera lerratzen ez direnak. Hutsalak ere izan ahal dira, ez dutelako ekarpenik egiten. Bada beste faktore bat ere ahaztu nahi ez dudana. Egia da, oraindik ere lagunak direnak babestu eta berez ez direnak kritikatzeko joera dugula. Alderantziz, nekez gertatzen da. Gure lagunak kritikatzea zailagoa izaten da, eragin dezakeenagatik. Batzuk ausartu izan dira, lagunaren agurra galtzera arte. Baina beste kritiko hainbat oraindik ez dira saiatu. Galarraga uste dut saiatuko dela, horrelako batean.
Terapia ederra da egiteko duguna. Ustez txar edo ezkor diren kritika horiekiko jarrera aldatzen ikasi behar dugula uste dut. Ez dira inoren gustukoak, baina uste dut hotzean zinez baliagarriak direla. Iritziak dira azken batean. Okerra da, ordea, suntsitzaile, zapaltzaile edo gisa horretako eran ulertzea edozein kritika ezkor. Mendeku gosez dabilen batenak izango balira bezala. Hemengo gure kritiko “ausartak” ez dira Boyero edo Cubilloren familiakoak, zintzoki ari dira kritikak idazten, eta gutxienez horretarako bide eman behar zaie. Egia da,
Tumatxak izan da orain, eta aurrez izan ziren beste batzuk, Zuloak dokumentala tarteko. Haustura pertsonaletatik harago, kritikaren beharra eta autokritikaren oinarria aldarrikatzen ditut.
Nik telebista saioak, oro har, gustura ikusi nituen. Eta uste dut estimatzekoa izan dela -lehen Baga, biga higak izan ziren bezala- sasoi baten memoria jasotzearen aldetik.
Areago interesatzen zaidana da Gorkak botatzen duen beste harrikada, alegia, karlismoa eta komunitatea uztartzen dituena. Ez naiz politologoa, eta ez naiz sartuko Gorkaren lagunaren terrenoan, XIX mendeko usaina duten txapelgorri eta trabuko artean. Baina oso komunitate-zalea naizen aldetik -pentsa, niri tribu deitzea gustatzen zait!- txokantea egin zait identifikazio hori. Uste dut sare globalen garai honetan komunitate kontzeptuak beste adiera bat duela, modernoagoa eta erakargarriagoa. Mundu gero eta uniformeagoan komunitate batek -berdin historikoa edo xakezaleena den- ematen digu talde posizio bat, izaera kolektibo bat, munduan murgiltzeko kokapen bat edo itsaso zabalean nabigatzeko bandera bat. Eta hori bereziki estimatzen dute falta dutenek. Hain zuzen globalizazioaren eragina izaten ari da mota guztietako komunitateak indartzea, estatu berriak sortzea, hizkuntza gutxituak suspertzea eta identitatearen aldarria moderno izatea.
Hizkuntza-komunitatearen ikuspegitik mesedegarri zaigu hori. Ez zaizue oso modernoa egiten ‘txapela buruan eta ibili munduan’ dioen esaldi zaharra? Hau da, ‘izan zeu eta nahastu nahi adina’. Kontua da nik txapel hori ez dudala derrigorrez gorria irudikatzen. Ze uste dut gurean badagoela karlismoa, eta nahi bada izan daiteke tribuaren garai fosilizatu bat, baina zorionez tribukide asko ezagutzen ditut oso tribuzale izanda bat ere karlista ez direnak. Esaterako mezu-soka honetan parte hartu duzuenak.
Aupa Mikel, ongi etorri zoroetxera:
Ez daukat arazorik komunitate kontzeptuarekin, komunitatea egituratzeko modua da auzitan jarri nahi nuena. Pertsonek subjektu posizio ugaritatik beren ekarpena egiten duten egitura dinamiko eta gatazkatsu bezala ulertzen dut nik komunitatea, ez ebento ukiezin batzuen inguruan gorpuzten den zerbait gisa. Hortik karlismoarekin konparazioa.
Nik uste dut karlismoa bizirik dagoela gure inguruan, baina ez zait iruditzen gure ustezko endogamia kulturalaren ajeetan edo kritikarako dugun zaletasun edo intolerantzian topatuko dugunik. Beste terreno desberdin batean ikusten dut nik, auzi politiko batzuen inguruko jarrera erreakzionario zatarretan: zakar poltsak balkoietan, plastiko beltzak Hondarribiko Alardean…
Ba Hondarribiko Alardean pentsatuz idatzi nuen hau, antzekotasun batzuk ikusten ditut nik…
Karlismoa versus ezker abertzalea? Jarri dituzuen bi adibideetan, hala dirudi…
Nire ustez, izugarrikeria estetikoa non-nahi zabaltzen da gure artean.
100 metroko ikurriña ikusita, batzuen euskal harrotasuna halako ehun biderkatzen da, eta 300 metro balitu, ba horrenbestekoa litzateke ikurriña erraldoiari erakutsi beharreko pleitesia, euskaldun zintzoak izango bagara.
Niri, beste behin, sekulako horterada iruditu zitzaidan San Ferminetakoa, noski, etengabe sinbolojiaren meneko bizi behar erreakzionario hori… baina orain benetako fatxak etorri dira ikurriña goresleak espetxeratzera, eta nire hau irakurrita norbaitek esango du Francoren alde nagoela edo.
Bai, esentzien gordelekuan bizi gara, eta seguruenik horregatik gaude bizirik, nahiz elkarri ostiaka.
Esentzien gordelekuan baino, esentzien agertokian…
Eztabaida nagusiari dagokionean (kritikari buruzkoa), nik ere ez dut irainik ikusten Xabi eta Aritzen artikuluetan.
Baña neri ere karlismoaren asuntoak deitu dit atentzioa: ebento ukiezin batzuen inguruan gorpuztu zen komunitatea izan zela iruditzen al zaizu?
Nik ez dut inoiz horren irudipenik izan, historialari eskaxek hori “saldu” izan digutela baizik. Esango nuke karlismoa (batez ere lehenengoa) hori baino askoz ere gauza konplexuagoa izan zela. Karlismoak izan ditu bere baitan erreakzionario itsuak, baina baita erreakzionario izan ez zirenak ere.
Barka eztabaidara berandu -ziurrenera desgaraiz- itzultzea, baina zenbait gauza aipatu nahiko nituzke mitoen inguruan.
Batetik, ez ditut inola ere mitoak zerbait estatiko bezala ulertzen, tentsioan baizik, momentu eta komunitate zehatz bakoitzean mito eta kontramitoen arteko borrokan, eta denboraren joanean eraldaketa eta sorkuntzan. Arrazoi duzu Gorka, mitoek gaitasun hori galdu -hots, pataide bakoitzak interpretazioa edo ekarpena egitekoa- eta dogmara hurbiltzen direnean arriskutsu ez ezik autosuntzitzaile bihurtzen dira. Artikuluan aipatzen dudan Fagorren adibideak, badu, nire ustez, horretatik.
Dena den, ez dut uste gure mikrokomunitateko mikromitoetan puntu horretan gaudenik. Benetan 50-60ko kultur-herri berpizkundearen kontakizuna hain esklerotizatzailea zaigu dagoeneko? (batik bat, mikrokomunitatearen gehiengo handienak ezagutu ere ez duenean egiten) Sionisten lur promestuaren dogmarekin parekagarria? Eta honekin ez diot hartan geratu behar garenik, baizik eta mito berriak eraikitzerakoan nondik abiatuko garen. Alegia, aurreko guztia botako dugun zakarretara edo aurrekoaren puskak balia ditzakeegun. Koldo Izagirrek gaur Berria-n dio eraikitzeko ez delal preziso suntsitzea. Ados nago berarekin.
Eta karlismoari buruz… Nire iduriko gure mitoetako bat da hori: hain justu, norbanako erabat librearen, ilustrazioaren, arrazoiaren, unibertsaltasunaren mitoetan eta Estatu-(Nazio) Handiaren estalpean eroso gerizatutako apatrida liberalek sortutakoa, bere puskekin zer egin asmatu ezinik dabilen abertzaletasun txikia deslegitimatzeko. Gaiaz zertxobait dakien lagun batek gogorarazi dit komunitarismoa eta karlismoa zirela 80ko hamarkadan EEren inguruko intelektual vascoek -Madrilgo prentsa progrearen hauspoaz- erabili zituzten mitoak abertzaletasunaren -batik bat, ezkerrekoaren- kontra. Bi mito, beraz, aurrez aurre.
Eta Txerritxo Hegalariaren apuntea ere interesgarria iruditzen zait: karlismoa jende fenomeno gisa Historia zabalduenak erakutsi diguna baino askoz ere konplexuagoa dela uste dut nik ere, ertz askokoa, mito liberalak txapel gorri itsutzailera murriztua. Iruñeko martorelldarren lanek, beren partzialtasunean, ematen dituzte zenbait aztarna.
A, eta Fermin Etxegoienek eztabaidaren harian parte hartu duenez, aipatu nahi dut haren ‘Autokarabana’ irakurri nuenean justu pentsatu nuela egiaz nengoela lan postmoderno baten aurrean, aipatutako gure bi mitoen hondakinak iltzatzen zitzaizkidala hankazpietan, bukatu zirela fedeak.
Aupa Idurre: ez berandu eta ez desgaraiz, asko eskertzen dizut iruzkina idazteko denbora hartu izana.
Karlisten adibidea jartzean ez nintzen nolabaiteko ikuspegi “liberal” bat defendatzen ari. XIX. mendeko bi fakzio horien artean aukeratzea baldin bada jolasa, nik ez jolastea erabakitzen dut. Eta komunitatearen erabat aldekoa naiz, baldin eta komunitate horrek bere burua kuestionatzeko mekanismoak behar dituela argi baldin badauka.
Zein diren mekanismo horiek? Ba, kritika bada bat nire ustez, eta garrantzitsua. Baina iruditzen zait euskal kulturan hori ez dagoela batere argi. Jarduera mespretxatua da, bazterrekoa, esker txarrekoa (oso urrutira joan gabe, azken bost urteetan adibidez, zenbat aldiz saiatu dira diziplina guztietako artistak lan hori aldez edo moldez oztopatzen euskal prentsan?).
Sekulako problema iruditzen zait, kritikak horrelako ezinikusiak sortzen dituen kultura komunitate batek ezin duelako bere burua sistema bezala pentsatu. Eta beraz, nire ustez, garapen modernoa edukitzeko trabak jartzen dizkio bere buruari. Eta karlismoa ez al zen, beste gauza batzuen artean, premodernitatean eternizatzeko ameskeria? (Ez da nik esana, Joxe Azurmendik baizik, Ignazio Aiestaranen ‘Munstro abertzalea’ poema liburuko epilogoan).
Bai, badakit konparazio exageratua izan litekeela, baina hau blog bateko post bat da eta dibertigarria izan nahi zuen (ez du lortu, argi dago).
Mitoen asuntoari dagokionez, zera galdetu duzu: “Benetan 50-60ko kultur-herri berpizkundearen kontakizuna hain esklerotizatzailea zaigu dagoeneko? (batik bat, mikrokomunitatearen gehiengo handienak ezagutu ere ez duenean egiten)”.
Galdera horretan partentesi artean planteatzen duzunak, errespetu guztiarekin, ikuspegi etapista bat adierazten duela iruditu zait. Alegia, pentsatzea kultura bat hurrenkera kronologiko bat jarraitzen duen zerbait dela: Ez Dok Amairu ezagutu, gero RRVa, eta hortik urratsez urrats, gaur egun egiten denera arte. Edo gutxienez, 50-60ko horiek direla oinarria.
Eta etapa horiek denak saltatu eta norbaitek Jupiter Jonen diskoa hartzen badu, izugarri gustatu eta Bidehutseko katalogo osoa irenstera iristen bada? Non dago problema? Hain larria al da pertsona horrek ez ezagutzea Xabier Letek zer kantatu zuen? Edo 50-60ko musika horietatik interesatzen zaiona bakarrik hartzen baldin badu, zein da arazoa? Hain garrantzitsua da mito hori elikatzea?
Barka txapa luze eta aspergarri hau idatzi izanagatik.