Atzeko atetik eta zarata handirik gabe, Alexis Tsiprasek Syriza alderdiaren lider izateari utzi dio joan den astean. Bai, 2023koa da berria. Greziako notiziak gertutik jarraitzen ez dituen hankabiko arruntarentzat –neroni, adibidez– aspalditxo radarretik kanpo zebilen, baina azkeneko hauteskundeetan jasandako jipoiak erakutsi dio kanporako bidea.
Badira kolpean erortzen direnak, keinu erradikal eta behin betiko batez, parean agertzen diren indarren aurka ahal bezainbeste lehiatuta, agortuta, kiskalita, gorpu politiko erraustua utziz, baina beharbada mitoren bat ere bai: dena eman zuen sinesten zuen horren alde, eta abar. Tsiprasen kasuak antz handiagoa dauka igelak uretan egosteko metodoarekin.
Badakizue, ez da igela bota behar irakiten dagoen lapikora, salto batez eskapo egingo diolako heriotza seguruari. Igeljaleek eta finantzen aurrean belaunikatutako politikagintza babesten dutenek ondo dakitenez, askoz eraginkorragoa da zomorroa ur hotzetan murgiltzea, gero ura eztitzea, epeltzea, progresiboki berotzea. Burbuila kiskalgarriak agertzen direnerako tripaz gora flotatzen egongo da anfibio iheskorra.
Uretakoa bezain lehorrekoa izan da Tsiprasen ibilbidea ere, ez hangoa eta ez hemengoa, eta historiak epai bereziki gaiztoak eduki ohi ditu gordeta anbiguotasun horren aurkako bandera altxatuz agertu ondoren –“austerizidioari ez” esaldian laburbildu liteke Syriza gobernura eraman zuen kanpaina–, dagoenarekin nola edo hala moldatzen bukatzen dutenentzat.
Ezker instituzional europarrak melodia desafinatu bat txistukatuz eta bestaldera begiratuz erreakzionatu du agurraren notizia ikustean. Gauzak, ai, oso bestelakoak ziren 2015. urte urrun hartan: bazirudien lehen ministro greziar gaztea gai izango zela establishment europar kapitalista bere tokian jartzeko. Syriza politika alternatiboen faro bihurtu zen, ez zegoen gauza sexyagorik Europako estatu bat gidatzen, parlamentuen ababorrean esertzen ziren politikarien artean inori ez zitzaizkion trajeak eta alkandora zuriak Tsiprasi bezain ondo gelditzen –geroztik ere ez, bide batez: trajez jantzitako politikari aurrerakoi batek jaunartze batetik ihes egin duela dirudi hamar kasutatik bederatzitan–; eta zer esan haren ondoan agertzen zen Gianis Varoufakisi buruz: finantza ministro batek populazioaren libidoa hainbeste animatu zezaketenik pentsatzea ezinezkoa zen krisi greziarra gorenera iritsi zen arte.
Handik gutxira, ordea, realpolitik-aren merkealdiak iritsi ziren, Syrizaren gobernuak burua makurtu zuen Troikaren aurrean eta herrialdearen “erreskate-plana” –to eufemismoa– onartu, erreferendum bidez kontra agertu ziren greziarren borondateari bizkarra emanda. Heroi izan zitekeena traidore bihurtu zen askoren begietan –tartean bere alderdikideak–, eta jeneralean hain iritzi irmoak edukitzen ez ditugunok ere pertsonaia politiko grisen karpeta potoloan sartu genuen. Beste guztiak bezalakoa zen, azken finean.
Diferentzia batekin, Tsiprasek ziklo baten amaiera pertsonifikatzen baitu: Grezia 2015 momentuaren ondoren, ondo ikasita eduki behar genuke Europako estatu baten gidaritza lortuta ere funtsezko gauzak erabakitzeko aukerak oso murritzak izan daitezkeela.
Bizitzen jarraitu behar hala ere, noski, eta Tourra etxe ondotik pasatzean ikurrina pixka bat astindu, erabakitzeko eskubidea aldarrikatuz. Greziar maneran, hori bai: Penelopek ehuntzen zuen oihalaren antzeko zerbait dela ahaztu gabe.
