“Hugo Chavez eta prozesu iraultzailea babesten duten mugimenduak heterogeneoak dira”
“Sozialismo”, “bolibartar” eta “iraultza” hitzak eta Hugo Chavezen erretratuak errepide ertzeko afixetan, kaleko hormirudietan eta janari produktuetan ikusi daitezke Venezuela osoan zehar. Marketing politiko ikusgarri horren atzean ezkutatzen dena ezagutu nahian hurbildu naiz Caracaseko 23 de enero auzora. Han Al son del 23 irrati librean, Aló 23 irratsaioa zuzentzen duen Gustavorekin bildu naiz. Zenbait gaietaz hitz egin dugu auzoko eraikin handi eta mitikoen artean pasiatzen...
Read MoreTepuy Roraima (arabasoen mendi berde-urdina)
Txikitan tepuiei buruzko dokumental bat ikusi nuenean piztu zitzaidan habitat endemiko horiek ezagutzeko ametsa. “Tepui” izenak pemonen hizkuntzan “mendi sakratua” esanahi du. Duela 2 milioi urte sortuak, eguzkia, haizea eta uraren igadurak milaka urte pasa ondoren Sabana Handia sortu eta tepuiak bakartu eta sakabanatu zituzten. Perretxikoen antzera lurretik altxatzen diren mendi hauek altxor ederra dira geologo, botaniko eta zoologoentzat. Bertan, lurrean beste inon existitzen ez...
Read MoreAberri bolibartar sozialistatik
Venezuelan Maracaibotik sartzea nahiko gogorra izan da. Eguzkiak azala kiskali egiten du eta inguruan gasolina edo petrolioarenak dira sumatzen ditudan usain bakarrak. Agian topikoegia gasolinaren prezioa aipatzea, baina begiz ikusita ere sinesgaitza da gasolinak herrialde honetan duen prezioa. Litro batek euroko zentimo bat baino gutxiago balio du. Gasolina prezioak eta Maracaiboko petrolio findegiek azaldu dezakete beraz usainaren lehen inpresio hori. Maracaibo iskanbilatsu eta arriskutsutik...
Read MoreGuajira penintsula eta Wayuu Herria
Kaktusek eta zuhaixka arantzadunek zipriztintzen duten lautada mugatua da Guajirako penintsula. Patagonia eta sabanaren bakartasun basatia ekartzen dizkidate gogora bertako paisaiek. Baina leku hau berezia egiten duen gauza bakarra ez da idortasuna, baizik eta Wayuu Herria. Arawak indigena multzotik datoz wayuuak. Euskaldunak bezala, bi estatutan daude bereziak, Kolonbia eta Venezuela artean hain zuzen ere. Kolonialismo espainiarrak ez zuen sekula mendean hartu ehiza eta arrantzaz bizi zen...
Read MoreHarri sakratuen lurraldea
Tairona parke naturaleko itsasoko ur bero eta gazietan flotatzen, ekaitzaren erdian nago etzanda. Zeruan hodei grisek marrazten duten amildegitik milaka tanta hotz eta gozo sentitu ditzaket nire gorputza kolpatzen. Olatu finek kulunkatua, trantze moduko batean murgildu naiz eta iluntzean bakarrik konturatu naiz gisa horretan pasatako denbora luzeaz. Bitxi izan da, baina Bogota atzean utzi nuenetik euria nire bidai lagun fidelenean bilakatu da. Atzo Santa Martara uholdeen erdian iritsi nintzen...
Read MoreCartagenan xelebrekeritan
Zer egiten dute Kolonbian elkarrekin mozkorkeriatan bakarrik pentsatzen duen yanki edadedun bat, munduari bira ziztu bizian eman nahi dion japoniar bat eta euskaldun despistatu bat? Galdera polita. Gure asmoa Cartagenara lehen baileen iristea zen baina uste baino aldrebesagoa izan da. Autobusez iristean Cartagena ez dirudi oso atsegina denik: beroa, zikinkeria eta hiria hankaz gora duen Transcaribe autobus sistemaren obrek. Bogotan ere arazo berdinak pairatzen dabiltza Transmilenio bus...
Read MoreUrabako golko karibearra
Medellinetik azken unean onik eta salbu irtetea lortu nuen, hiru tipok lapurtzeko asmoz inguratu ninduten arren. Hasiera batean hirukote honek zer nahi zuen ulertzea asko kostatu zitzaidan, ez bainien tutik ere ulertzen ahoskera. Azkenean, tipoek amore emanda, urduri eta oldarturik armatuak zeudela esan zidaten. Orduan jabetu nintzen gertatzen ari zenaz eta ni ere izutu nintzen. Bat batean tipoetako bat nire moteltasunagatik kontua luzetxo xamar zihoala ikusirik handik alde egitea hobe zela...
Read MoreAbangoardia zementuan
Zementu eta adreiluan oinarritutako modernitateak giro berezia ematen diote Medellini. Kolonbiako metro-sare bakarra hemen aurkitzen da. Bidea lur azaletik egiten duten bagoiak landaredi berde trinkoaren eta hiriaren arteko bategitea aztertzeko tresna ezin hobea dira. Dagoeneko jakin banekien paisak (horrela esaten diete Antioquia eskualdekoei) Kolonbian harrotasun handiena dutenak direla. Horregatik, nirekin autobusean zetorren gizonari, Medellin bidean bota diodan galdera tranpatia izan da:...
Read MoreHormiduriak: kezkak eta ideiak leku publikoetan aldarrikatzeko arte tresnak
Zer da La Voragine kolektiboa? Emakumeek osatzen dugun arte urbano taldea da. La Voragine kolektiboan hormirudiak edo muralak margotzen ditugu gure kezkak eta ideiak leku publikoetan aldarrikatzeko. Hau ez da arte urbano soila, ezin baikara Estatuaren bidegabetasun eta biolentziaren aurrean isilik geratu. “Egua” izenaz ezagutzen zaituzte kolektiboaren barruan. Nondik dator izen hori? “Egua” portugesez behorra esanahi du. Niretzat zaldiek konnotazio berezia dute, nahiz eta...
Read More
Iruzkin berriak