Kale-txakurrak
1980. hamarkadan Euskal Herriko kale-paisaiaren parte ziren kale-txakurrak. Ikastolatik etxerako bidean behin baino gehiagotan egiten zidaten konpainia. Nire desilusiorako eta amaren lasaitasunerako ez zuten etxeko portalaren muga sekula igarotzen. Amoñaren Florida auzora, Hernaniko Primo de Riveraren etxe-blokeetara joaten nintzenean, aitona eta amona bankuan eserita kontu-kontari topatzen nituen. Haien ondoan logale arpegiarekin chihuahua arrastoak zituen txakur potxolo txiki bat egoten...
Read MoreAzken geltokia: Caracas
La bandera autobus geltokiko lurrean, esterillan esnatu naiz. “Zer nolako ongi etorria Caracaseko megapolisera” pentsatu dut. Lekuak ezagutzeko modu bitxi hori aurretik ere probatua nuen. Venezia, Timisoara, Malaga, Istanbul eta Budapest ezagutzeko sistema bera edo antzekoa erabilia bait nuen. Seguruenik hori ez da hiri arrotz batean lurrartzeko modurik aproposena baina merkea izateaz gain paisai urbanoarekin kamuflatu eta etxerik gabekoen konpainiaz gozatu daiteke. Bidaiaren azken...
Read MoreTepuy Roraima (arabasoen mendi berde-urdina)
Txikitan tepuiei buruzko dokumental bat ikusi nuenean piztu zitzaidan habitat endemiko horiek ezagutzeko ametsa. “Tepui” izenak pemonen hizkuntzan “mendi sakratua” esanahi du. Duela 2 milioi urte sortuak, eguzkia, haizea eta uraren igadurak milaka urte pasa ondoren Sabana Handia sortu eta tepuiak bakartu eta sakabanatu zituzten. Perretxikoen antzera lurretik altxatzen diren mendi hauek altxor ederra dira geologo, botaniko eta zoologoentzat. Bertan, lurrean beste inon existitzen ez...
Read MoreAberri bolibartar sozialistatik
Venezuelan Maracaibotik sartzea nahiko gogorra izan da. Eguzkiak azala kiskali egiten du eta inguruan gasolina edo petrolioarenak dira sumatzen ditudan usain bakarrak. Agian topikoegia gasolinaren prezioa aipatzea, baina begiz ikusita ere sinesgaitza da gasolinak herrialde honetan duen prezioa. Litro batek euroko zentimo bat baino gutxiago balio du. Gasolina prezioak eta Maracaiboko petrolio findegiek azaldu dezakete beraz usainaren lehen inpresio hori. Maracaibo iskanbilatsu eta arriskutsutik...
Read MoreGuajira penintsula eta Wayuu Herria
Kaktusek eta zuhaixka arantzadunek zipriztintzen duten lautada mugatua da Guajirako penintsula. Patagonia eta sabanaren bakartasun basatia ekartzen dizkidate gogora bertako paisaiek. Baina leku hau berezia egiten duen gauza bakarra ez da idortasuna, baizik eta Wayuu Herria. Arawak indigena multzotik datoz wayuuak. Euskaldunak bezala, bi estatutan daude bereziak, Kolonbia eta Venezuela artean hain zuzen ere. Kolonialismo espainiarrak ez zuen sekula mendean hartu ehiza eta arrantzaz bizi zen...
Read MoreHarri sakratuen lurraldea
Tairona parke naturaleko itsasoko ur bero eta gazietan flotatzen, ekaitzaren erdian nago etzanda. Zeruan hodei grisek marrazten duten amildegitik milaka tanta hotz eta gozo sentitu ditzaket nire gorputza kolpatzen. Olatu finek kulunkatua, trantze moduko batean murgildu naiz eta iluntzean bakarrik konturatu naiz gisa horretan pasatako denbora luzeaz. Bitxi izan da, baina Bogota atzean utzi nuenetik euria nire bidai lagun fidelenean bilakatu da. Atzo Santa Martara uholdeen erdian iritsi nintzen...
Read MoreCartagenan xelebrekeritan
Zer egiten dute Kolonbian elkarrekin mozkorkeriatan bakarrik pentsatzen duen yanki edadedun bat, munduari bira ziztu bizian eman nahi dion japoniar bat eta euskaldun despistatu bat? Galdera polita. Gure asmoa Cartagenara lehen baileen iristea zen baina uste baino aldrebesagoa izan da. Autobusez iristean Cartagena ez dirudi oso atsegina denik: beroa, zikinkeria eta hiria hankaz gora duen Transcaribe autobus sistemaren obrek. Bogotan ere arazo berdinak pairatzen dabiltza Transmilenio bus...
Read MoreUrabako golko karibearra
Medellinetik azken unean onik eta salbu irtetea lortu nuen, hiru tipok lapurtzeko asmoz inguratu ninduten arren. Hasiera batean hirukote honek zer nahi zuen ulertzea asko kostatu zitzaidan, ez bainien tutik ere ulertzen ahoskera. Azkenean, tipoek amore emanda, urduri eta oldarturik armatuak zeudela esan zidaten. Orduan jabetu nintzen gertatzen ari zenaz eta ni ere izutu nintzen. Bat batean tipoetako bat nire moteltasunagatik kontua luzetxo xamar zihoala ikusirik handik alde egitea hobe zela...
Read MoreAbangoardia zementuan
Zementu eta adreiluan oinarritutako modernitateak giro berezia ematen diote Medellini. Kolonbiako metro-sare bakarra hemen aurkitzen da. Bidea lur azaletik egiten duten bagoiak landaredi berde trinkoaren eta hiriaren arteko bategitea aztertzeko tresna ezin hobea dira. Dagoeneko jakin banekien paisak (horrela esaten diete Antioquia eskualdekoei) Kolonbian harrotasun handiena dutenak direla. Horregatik, nirekin autobusean zetorren gizonari, Medellin bidean bota diodan galdera tranpatia izan da:...
Read MoreOngi etorri beroa Kolonbiako hiriburuan
Elian eta Shetza nire lagunen lagun batek, Rosak, eman dit lotarako lekua Soacha langile klaseko herri-gunean. Bere konpainiaz deskubritu dut Bogota handia. Nahiz eta ni beraientzat ezezaguna izan, Rosak eta bere familiak etxeko ateak parez pare ireki dizkidate eta Bogotako periferian bizitza nolakoa den ezagutzeko eta bizitzeko aukera eman didate. Adreilu biluzietako etxeak eta asfaltorik gabeko kaleak dituzten herri-guneen eguneroko erronka, Bogotara joan etorriko bidea egitean datza....
Read More
Iruzkin berriak