Sinestezina!

Atalak: Euskara

Euskararen jagole eta erabileraren zuzentasunaren zaindari, gramatikalari eta hiztegigile, arauemaile eta bideratzaile diren itxura tristedun zaldunek, hots, Euskararen Esne Bideko galaxian galdutako urruneko planeta aurkitu gabekoan bizi diren Pope estralurtarrek bilera izan zuten aurreko barikuan Gernika-Lumoko Kultur Etxean, kide eta tzain ere badiren hiruzpalau emakume alai, koloretsu eta seguru asko zentzudunagoak eta lurrekoagoak direnekin batera. Orduak eta orduak eman zituzten potxingo lokaztuan ito beharrean, hil ala biziko aterabiderik gabe. Erakunde ala Instituzio (sic) zuzenago, tradizionalago edo egokiago ote den erabakitzen, sitsek jandako beraien pulpitu zaharkituetatik deliberatzen. Lehendakari ala Buruzagi berba aukeratzeak salbatuko ote duen gizartean gero eta presentzia txikiagoa duen euskara. Ulertezina, ezta? Bada, badago larriagorik! Bileraren atsedenerako kafea barik, liburu baten aurkezpena egiteko baliatu zuten, eta bileraren iluntasunetik eguzkitara ateratakoan, argizarizko aurpegia urtzen hasi zitzaizkien aditz trinkoa elikagaitzat duten banpiroei.
Hitza hartu zuen hasieran agerraldi publikoetan euskararen eta gaztelaniaren erabilera arautzat hartuta duen herriko alkateak: sarrera eta amaiera euskaraz; diskurtsoaren edukia gaztelaniaz. Non eta Euskaltzaindiaren liburu aurkezpen batean! Baina bada gogorragorik! Euskaltzainburu Andres Urrutiak hartu zuen hitza, eta Adolfo Arejitak gero. Amaitzeko liburua paratu zuen Agirrebaltzategi jauna mintzatu zen liburuaren eta egilearen dohainak eta onurak goraipatzeko.
Omaetxebarria frantziskotar gernikarraren liburu bilduma aurkeztea zen ekitaldiaren helburu eta xede. Alegia, gaztelaniaz idatzitako euskararen aldeko apologiaren bilduma, 1690 urtean jaio zen Manuel Larramendirenak plagiatuta, 1995 urtean Valladoliden hildako gernikarraren eskutik. Eta espero eta nahi gabekoa gertatu zen: gaztelaniaz idatzitako liburuaren aurkezpenean gaztelaniaz hitz egin zen gehiago euskaraz baino. Nork eta Euskaltzaindiaren buruzagitza linguistikoa duen erakundeko kide nagusienek! Non eta euskal idazle baten liburuaren aurkezpenean!
Eredu, jarraibide eta adibide etiko, moral eta linguistikoa beharko luketenen ahotik gaztelania erabiltzea laidogarritzat hartu genuen, eta ez dakit amorrua, mina, samina, lotsa edota auzo lotsa sentitu genuen euskaltzainen eta herriko alkatearen hitzen sastadak entzundakoan. Haientzat legitimoa, seguru asko; euskararekiko sentsibilitate minimoa dutenentzat, onartezina!
Euskararen biziberritzean eta gidaritzan paradigma berriak bultzatzeko eskumen ia legala duen erakundea itsuarena egiten dabilela uste izatekoa da, edo okerragoa dena, kaleko errealitate linguistikoa bereganatu eta gaztelania hobesten eta lehenesten hasia dela, garaiotan dagoen moda linguistikoarekin Euskaltzaindiak ere bat egiten duela herritarrak jakitun izan daitezen.