Iñigo Martinezen euskalkiak Real-Athletic etsaitasuna eklipsatu zuenekoa

Gorka Bereziartua
23

Erabilitako dialektoarengatik eztabaida eragin du Martinezen txioak.

Goiz osoa daramat iruzkinak irakurtzen Iñigo Martinezek Realari agur esateko publikatu duen mezua Ondarroako dialektoan argitaratu duelako. Txio-polemikak hartu du dimentsio bat, kasik eklipsatu duena Real-Athletic etsaitasuna bera ere. Eta ezin eztabaida horretan muturra sartzeari utzi, komunikazio publikoan zein eredu erabiltzen dugun auzi fundamentala iruditzen baitzait –antza denez, oraindik guztiz itxi gabe dagoena, zoritxarrez–.
Kezkatzekoa da, izan ere, batzuetan badirudi hizkuntza honetan ari den askok ez duela uste hau hizkuntza bat denik, natiboen arteko kode bat baizik.
Badago diferentziarik hizkuntza ulertzeko bi moduen artean: bat unibertsala da, edonork ikasi dezakeen adierazle sistema bat lehenesten duenez, estandarizatua eta, termino informatikoetan esateko, “kode irekikoa”. Bestea berriz, bereziki honelako eztabaidetan sartzen garenean, norbere herriko partikulartasunen azentuaziorantz lerratzen da. Eta ez daukat ezer partikulartasun horien kontra, erregistro bakoitza zertarako erabili behar den argitzen bada.
Baina eztabaida hori ezin da lasaitasunez eman. “Euskalkia nonahi” defendatzen duen jendearekin topo egiten duzu eta uste dut horietako asko ez direla jabetzen horrek zer zailtasun ekartzen dizkion hiztun komunitatean integratu nahi duenari; tokiko kodearen berezitasunetan tematzeak zenbat traba eransten dizkien dagoeneko nahiko zaila den urratsa –euskaraz ikastea– eman dutenei.
Pragmatikoak bagina –batzuetan lortzen dugu– onartuko genuke arau estandarra ezinbestekoa dela etxetik hizkuntza jaso ez dutenek normal erabil dezaten. Gaur egun jende gehienaren euskara estandar hori da. Eta beraz, Martinezen mezuak darabilen dialektoa arrotza gerta dakieke horietako askori. Emaitza: erdarazko mezua irakurriko dute, gaztelania estandarrean argitaratu delako –oraindik barregarria baita, antza, euskaldunok gaztelaniaz aritzean dauzkagun zenbait berezitasun idatzira eramatea, adibidez “cuidado” idatzi ordez “cuidau” jartzea: hor ez dago eztabaidarik, inork ez du zalantzan jartzen mezu publiko batean zer den egokia–.
Helburua hizkuntza normalizatzea da, ikuspegi hori ez genuke inoiz galdu behar. Gauza hutsala eman dezake, segur aski, herri bakoitzeko azken auzoko muturrean dagoen baserriko espresio batek daukan xarma erromantikoaren aldean. Baina beharrezkoa da mundu honetan euskaraz bizi nahi badugu.

23 Iruzkin
Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude

Gune honek Akismet erabiltzen du zaborra murrizteko. Ikusi nola prozesatzen diren zure erantzunen datuak.

ARGIAko Blogarien Komunitatea - CC-BY-SA