Pasa den larunbatean bihotzekoak jota hil zenean, Mehran Karimi Nasserik 76 urte zituen. Horietatik hemezortzi joan zitzaizkion Parisko Charles de Gaulle aireportutik atera ezinda. Hark saldutako prezioan erosiz gero, kafkiarra da historia: Irango Shah-ren aurkako protestetan parte hartzeagatik herrialdetik kanporatua, errefuxiatu paperak lortu zituen, baina galdu ere bai. Erresuma Batua zuen helmuga, hara sartzeko dokumenturik ezin erakutsi ordea. Frantziara bueltan bidali zuten eta, hegazkinetik jaistean, paperik gabekoen itxarongelara. 1988a zen. Handik lau urtera, epaitegi batek erabaki zuen Frantzian legalki sartu zenez, ezin zutela bota. Baina ezin ziotela sartzen utzi ere. Frantzian eta ez-Frantzian aldi berean egotera derrigortzen zuten: Schrödingerren katu pertsiarra.
Kontu honek garunaren zimurren bat ukitzen badizu, Steven Spielberg da erruduna: 2004ko The Terminal pelikula Nasseriren historian inspiratuta dago. Ez naiz ni izango film hori gomendatuko dizuna, bizitza ez baita Hollywoodeko produkzio bat, eta hezur-haragizko jendeek sarritan badituzte arrazoi ulergaitzak, pelikula komertzialek nekez onartzen dituztenak. Badituzte desegiten ez diren lanbroak. Badituzte material ilunak ganbarako zokoetan gordeta. Eta horiek gida ditzakete hartzen dituzten erabakietan.
Paul Berczeller idazle eta zinemagileak solasaldi luzeak izan zituen Charles de Gaulle aireportuko maizter ezagunenarekin, 2002ko Here to Where filmaren gidoia idazte aldera. Dokumental faltsu bat da: genero hori aukeratzea ia derrigorrezkoa izan zen, kontuan izanda “Alfred” Nasserik –hala deitzea gustatzen omen zitzaion– kontatzen zuen historian zenbat kontraesan agertzen ziren pixka bat hazka eginez gero. Shah-ren poliziak torturatu zuela; Irandik kanporatu zutela; paperak galdu edo ostu zizkiotela; familiak bizkarra eman ziola; eskoziarra zuela benetako ama, haren bila zihoala Erresuma Batura… Gehienak gezurtatu zituen Nasseriren senideekin eta abokatuekin hitz egin ondoren, The Guardian egunkarian esplikatu zuenez: “1991n, familiaren lagun batek Alfredekin topo egin zuen aireportuko bere bankuan. Hainbeste denboraren ondoren hura ikusteaz harrituta, agurtzera joan zitzaion. Baina Alfredek ez zuen aitortuko ezagutzen zuenik. Gauza bera gertatu zitzaien berarekin harremanetan jartzen saiatu ziren beste senide eta lagunei ere. Azkenean, saiatzeari utzi zioten”.
Aireportutik atera ezinda utzi zuen absurdo burokratikoa ere, konponduta zegoen berez. Hemezortzi urtean Nasserik aukera bat baino gehiago izan zuen paper batzuk sinatuta Charles de Gaulleko terminaletik ateratzeko, bizimodu berri bati ekiteko. Uko egiten zuen ordea, lortzen ezinezkoak ziren baldintzak jartzen zituen, beraren alde lanean aritu zirenak desesperatzeraino. Historia hau Kafkarena bezainbeste da Melvillerena, “aukeran nahiago ez”, errepikatzen zuen Bartleby eskribatzailea bezala jokatzea erabaki zuen norbaitena.
Mundu honetan zeuzkan jabetza guztiez inguratuta –maleta batzuk, kartoizko kaxak, plastikozko poltsetan gordetako gauzak–, Mehran Karimi Nasserik aireportuan geratzea erabaki zuen, han baitzeukan antolatu samarra bizimodua deitzen diogun zera hori. 2006an atera zuten azkenik, ospitalizazio bat zela istorio. Geroztik Parisko Emausen egoitza batean bizi izan da, baina agentzien arabera aireportura itzulia zen hil denean.
Orain ez dizute gehiago latarik emango terminal horretan zergatik geratu zinen galdezka. Lurra arin bekizu, Alfred.
