Batzuei pernandoren egia esatera natorrela irudituko zaie. Eta ez alperrik, hala baita, baina berriz esan beharra dago: agintariek gezurra esaten digute. Maila goreneko agintarien prentsaurrekoetako itxura zaindu, diskurtso irmo eta traje plantxatuen atzean ere, gezurra dago haien bizkar politikoak eta interes ekonomikoak zaintzeko. Azken adibiderik gordinena pasa den astean ikusi genuen Erresuma Batuan.
Gutxienez 64 ume afganiar hil zituen armada britainiarrak 2006 eta 2014 artean Afganistanen, gobernuak onartu duen kopuru ofiziala (16) baino lau aldiz gehiago. Zifra berri horiek Action on Armed Violence (AOAV) GKEak lortu ditu, Erresuma Batuko Defentsa Ministerioari informazio publikoa eskuratzeko urtetan egindako eskaeretatik.
Hala ere, AOAVtik uste dute kopurua are handiagoa dela, eta hildako haurrak 135 inguru izan daitezkeela, Defentsa Ministerioaren dokumentuetan hildako batzuk soilik “seme-alaba” gisa deskribatzen direlako, eta beti ez direlako zehazten biktimen adina eta ekintza armatuen inguruabarrak.
Soldadu ingelesek hil zituzten ehunka zibilen artean, 881 familiak erreklamazioak aurkeztu zizkioten gobernu britainiarrari. Laurden batek bakarrik jaso du kalte-ordainik, gehienak baztertu egin dituztelako. AOAVk salatu duenez, kalte-ordaina jaso duten biktimen senitartekoek, kasu batzuetan “diru gehiago jaso zuten ondasunak edo abereak galtzeagatik beren senideengatik baino”. Eman dituzten adibideen artean dago 2009ko maiatzean Nawa barrutiko herri batean egindako aire-erasoan hil zituzten familia bateko zortzi kideena. Iloba bat, ilobaren bi emazteak eta haien bost seme-alabak galdu izanagatik Britainia Handiko gobernuak 10.000 dolar eman zizkion familiari, alegia 1.220 euro galdutako pertsona bakoitzeko. Guztira, Defentsa Ministerioak 800.000 euro baino gutxiago ordaindu ditu 2006 eta 2014 artean haren indar armatuek hil zituzten 289 zibil afganiarren ordainetan.
Brown Unibertsitateko Cost of War proiektuaren arabera, 243.000 bat pertsona hil dituzte Afganistango eta Pakistango gerra-eremuan 2001etik. 70.000 baino gehiago zibilak izan dira, 2022ko abuztura arteko kontaketan.
Erresuma Batuko Defentsa Ministerioak adierazi izan du “bere indarrak zibilei ahalik eta kalte gutxien” egiten saiatzen ari direla, baina “tamalez ezin direla inoiz erabat alboratu”. Hau da, gerran heriotza eta gezurra eskutik helduta doaz. Europan gaur egun ez da oso urrunera jo beharrik hortaz jabetzeko, ekialdetik datozen “berriak” begiratu besterik ez dago.
