Roberto Bermejo: “Era bat inkoherentea da erraustegia jarri eta ekonomia zirkularraren alde dagoela esatea”

Atalak: Sailkatugabeak

Europar Batasunaren 2016ko konferentziatik:

Europak planteatzen du bakoitzak ordaintzea sortzen duen zabor kopuruaren arabera. Herritar batzuek diote eurek nahi dutena egin dezaketela euren zaborrekin. Kontua da birziklatzen ez duenak gastu gehiago sortzen duela.

2016ko konferentzian atera zuten ondorioa izan zen formula egokiena atez atekoa dela. Formula anitzetan: herritar bakoitzaren poltsak kode bat izanik, ongi eta gaizki nork egiten duen identifikatzeko.

Egungo egoeraren analisia:

Gobernuko alderdi politikoek diotenean apustu estrategiko bat egingo dutela, dardarka jartzen naiz. Eta kataklismoaren aurrean inor ez da erantzule egiten! Abiadura Handiko Trenaren kasuan, nabarmena da ekonomikoki hanka-sartze handia dela, eta ez dela zerbitzu publiko bat, baizik, bidaiariak garesti ordaintzen duela jasotzen duen zerbitzua eta kito. Erabaki estrategiko baten adibidea jarriko dut: Zabalgarbikoa martxan jarri zutenean, ikusi nuen motoa saltzen ari zitzaizkigula. “Sekulako energia pila sortuko du!” bai, gas naturala erreaz, ez zaborra erreaz. Noski, puruak dira, ez dute batere kutsadurarik sortzen, erabat berdea da… eta zenbat eta gehiago kritikatu, orduan eta bertute ekologiko gehiago jartzen dizkiote mamotretoari. Eusko Jaurlaritzak ere hitz egiten du ekonomia zirkularrari buruz, ni orain ari naizen bezala.

Ez du zentzurik ekonomiaren ikuspegitik erraustegiak: Hondakinak gutxitzen ari gara eta zabor kopuru handia behar duen erraustegia da planteatzen dena. Bainera, Europak dio 2025erako %65 birziklatu beharko dela, eta erabat bereizi organikoa. Zerekin geratzen zara? zer jarriko duzu, mini-mini-mini erraustegi bat? Ez duzu lanposturik sortuko, erabat zorpetuko zara eta bankuek ez dute barkatzen. Hurrengo belaunaldiak hipotekatzen ari dira. Baina guztiarekin ari dira horrela egiten: AHTrekin, Supersurra guk-ondorengoek-bilobek-eta gure birbilobek ordainduko dute. Superportuaz ere galdetu nien, ez dagoela hainbeste itsasontzirik hain portu handiarentzako eta erantzun zidaten “guk hurrengo 100 urteetako barkuentzat ere planifikatzen dugu”. A, zoragarri!

Publikotik galderak jaulki dizkiote:

Batzuetan proposatzen da kutsatzen duenak ordaintzea. Baina horrek esan nahi du ordaintzen duenak eskubidea duela kutsatzeko. Donostiako Udalak tasetan onurak ekarri dizkio edukiontzi organikoa erabiltzen duenari. Zer egin behar da, penalizatu, saritu?

Konplexua da. Gauza batzuek debekatzea beharrezkoa da, esaterako, isurketak. Europako ekintza planak politikak proposatzen ditu birziklapena errazteko: produktuaren diseinuak edo duen bizitza erabat motza izateak ez dezala ezinezko egin berrerabilpena. Produktuen diseinuan eragiteko politikak konplexuak dira eta Jaurlaritzatik ere bultza behar dira. Erabat inkoherentea dena da esatea erraustegia jarri eta ekonomia zirkularraren alde dagoela.

Errausketa Europan:

1970ean izan zen Europan erraustegien urrezko aroa, baina egun gutxitzera jo du. Jabetu dira dituen kalteez. Hemen ez, dirudienez.

Erreferendumen gaia:

Informazio osorik eman gabe egiten diren erreferendumek funts gutxi dute. Herritarrari bi bideen informazioa eman behar zaio: hautatu behar du sistema bat non garestiagoa izango den, lanpostu gutxi sortuko dituen eta jende askoren osasunean kalteak ekarriko dituen. Eta beste sistemak “inkomodidade” txikiak ekarriko dituena, askoz lanpostu gehiago sortzen dituena, eta Europak babesten duena. Bestela erreferenduma bihurtzen da “nahi dut edo ez dut nahi, eta kito”. Eta hedabideek sekulako indarra dutela badakigu. Herritarrei datu guztiak eman, eta ikusiko dugu zer gertatzen den.