Sonoritate-mozkorraldia

Atalak: musika kritika

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Toulouseko Capitolioko Orkestra Nazionala. Zuzendaria: Tugan Sokhiev. Donostiako Orfeoia. Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro. Orfeoi Txikia. Zuzendariak: Juan Lusi Díaz-Emparanza, Esteban Urzelai eta Leticia Vergara. Bakarlariak: Julie Boulianne (mezzoa), Bryan Hymel (tenorea), Paul Gay (baritonoa), René Shirrer (baxua), Elisabeth Leonskaja (pianoa). Egitaraua: Berlioz, Grieg eta Moussorgskyren lanak. Lekua: Donostiako Kursaal Auditorioa. Datak: abuztuaren 1a eta 2a.

Ez da erraza Musika Hamabostaldia bezalako jaialdi bat 75 urtez bere horretan mantentzea, baina kasu honetan lortu da. Gorabeherak egon dira, eta egongo dira, une historiko eta ekonomiko ezberdinak direla eta; halere, egitura oneko itsasontziekin gertatzen den bezala, ekaitzen artean jarraitu izan du bere bidea, eta hona hemen edizio berezi honetan, hasiera distiratsua eskainiz.

Fuerte-fuerte hasi da, ba, jaialdia, tradizio handiko orkestra batekin, Toulouseko Capitolioko Orkestra Nazionalarekin hain zuzen ere. Michel Plassonek eman zion nortasun berezia talde honi eta kutsu horrekin jarraitzen du, 2008tik aurrera Tugan Sokhiev zuzendariaren eskutik. Bi egitarau sendo eta inpaktanterekin frogatu zuten Europa mailako orkestra onenetako baten aurrean geundela, eta Sokhievek badakiela bere “twist” bitxia ematen interpretazioei.

Inaugurazio egunerako plater sendo horietako bat montatu zuten, dudarik gabe: Berliozen “Faustoren kondenazioa” leienda dramatikoak badu bere puntx-a, antzeztu gabeko opera bezala hartu daiteke eta. Goethe-ren “Fausto” obran oinarriturik eta Berliozen musikaltasun oparoa izanda, txaloak probokatzeko lana da. Halere, laua geratu zen emaitza, gehienbat bakarlarien aktuazio eskasarengatik. Aitortu behar da Julie Boulianne mezzoak Margarita gozo eta sentitua egin zuela, eta ahots biribil eta ondo landua erakutsi zuela. Baina Bryan Hymel tenorea, Faustoren rolean, ez zen behar den mailara iritsi. Hori bai, Paul Gay baritonoak Mefisto konbentzigarria egin zuen. Donostiako Orfeoiak bete zuen bere papera, besterik gabe.

Bigarren egunean bai izan zuela Sokhievek aukera bere zuzentzeko estilo berezia erakusteko.  Interpretazio distiratsua lortu zuen Berliozen “Inauteri erromatarraren obertura” obrarekin, eta batez ere hain ezaguna eta entretenigarria den Moussorgsky-ren “Erakustaldi bateko koadroak” izeneko poliptikoarekin, non mila detaile eta ñabardura azpimarratu zituen, Ravel-ek egindako orkestrazioaz bereziki gozatzeko aukera emanez. Halere, egun honetako benetako protagonista Elisabeth Leonskaja piano jole handia izan zen. Edward Grieg-en La minorreko piano kontzertu famatua nortasunez jo zuen Leonskajak. Kontrastea nabaritu genuen bakarlariaren obraren ikuspuntu zorrotz eta erritmikoaren eta zuzendariaren ikuspuntu bigunagoaren artean, desoreka estilistikoa suertatuz, baina horrek ez zuen emaitza desluzitu. Piano jole errusiarrak irakurketa erromantiko eta aldi berean sendo eta taxuzkoa egin zuen, publikoa txundituta utziz. Horrez gain, deabruzko propina inpresionista oparitu zuen, txalogarria benetan.