Depresioaren krudeltasunaz bi hitz

Ots 1, 2023  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Depresioa eritasun bat dela esatea ez da ezer berria; Baieztapena aintzat hartuta, depresioa pairatzen dutenekin gertutasuna eta elkartasuna nabari da azken aldian jendartean zein komunikabideetan -ikuspegi teoriko batetik bederen-, akaso zerbait aldatzen ari den seinale. Praktikan ordea, betiko tabuek diraute, ezer aldatu ez den seinale. Hor dugu adibidez Miren Larrionen kasua: epaitua izatetik, “enpatia sozialera” -karitatea kasu batzuetan- bere gaixotasuna ezagutzera eman zuenean, ondoren ahanzturara bueltatzeko (hemendik nire besarkadarik handiena zuretzat Miren). Komunikabideek gaia mahaigainetik pasatu eta, gaia berriz desagerrarazi dute.

Uler dezazuen, depresioa ez da “tristura pixkat” edota “bajoi bat” edukitzea zure futbol taldeak partida baten galdu duelako; Depresioa eritasun larri bat da, non garunak ez dituen sortzen “alaitasunaren molekulak”. Depresioaren sintomak latzak dira eta ondo ezagutzen ditut neuk ere, azken aldian nire gorputza jipoitu baitute: kontzentratzeko eta lo egiteko zailtasunak, kirola egiteko gaitasun eza eta gogo falta, bakardadea, isolamendu soziala, umore aldaketak, apatia, sexu-afektibitaterako gogo gutxi eta abar. Depresio bakoitza, halere, mundu bat da eta nik azken honetan sentsazio berriak pairatu izan ditut; burutik kanpo egotearen sentsazioa adibidez, beste esfera batean izango banintz bezala. Zer esanik ez zeintzuk izan diren alkohola neurririk gabe kontsumitzearen ondorioak adibidez, ezta? Laburbilduz: kaka bat bezala egotea ez dugu guk gaixook hautatzen.

Presio soziala eta sentsibilitate falta

Nekez irudikatu genezakeen hanka hautsi duen lagun bati “ibiltzea” eskatzea: “Are, ez duzu ezer, jaiki zaitez eta hasi korrikan”. Pentsaezina, ezta?. Orain imajinatu zer pentsa zezakeen eritasun mental bat duen norbaitek honako hau entzutean: “Ez egon triste, zure bizitza bikaina da, pasatuko zaizu”. Ez, gauzak ez dira horrela; Akaso diabetiko bati azukrea erregulatuko zaio mediku baten laguntzarik gabe? Depresioarekin gauza bera da; Laguntza profesionala eskatu behar da, hil ala biziko kontu bat izan daitekeelako. Hori ez ulertzeak erakusten du zer nolako tabua den depresioaren afera eta noraino manipulatua dagoen gaia maila sozialean. “Pasatuko zaizu” edo “altxa zaitez ohetik eta joan zaitez mendira” esaten digute, plazerrez gaixotuko bagina bezala. Maila berdinean kokatu dezakegu “pastillarik ez hartzeko” esaten dizun laguna, “txarrak” direlakoan. Infekzio baten aurrean antibiotikoak ez al dituzue hartzen? Hanka hautsiz gero, ez al duzue igeltsua ezartzen?

Horrelako enpatia soziala ikusita ez da harritzekoa osasun mentalari ematen zaion atentzio eskasa; osasun publikoak ematen duen arreta gero eta eskasagoa da adibidez, besteak beste osasun sistemak pairatzen dituen murrizketei esker. Nork ordaindu dezake psikologo bat astero? Inbertsioa, laguntza eta prebentzioa da behar duguna, ez hitz politak. Nire kasuan orain dela 5 hilabete medikamentuekin hasi eta jarraipen medikorik ez dut izan. Nola sendatu daiteke eritasun bat jarraipenik egin gabe? Atentzio faltak zera dakar: motxilan gero eta harri gehiago edukitzea motxila apurtu arte -eta noski, indar izpirik gabe geratu arte-.

Inguru sozialak ere eragin handia du depresioa garaitzeko orduan, baita gaixotzeko orduan ere, izan ere tabuz eta aurreiritziz josia dago gure gizartea, gure ingurua barne; Laguntza eskaini beharrean, ondokoa kritikatzen, epaitzen eta kondenatzen dugu uneoro -nahi gabe bada ere-. Hau da gizarte moralista: Depresioa pairatzeaz gain eskarnio publikoa ere pairatu behar dugu. Gertukoekin hau gertatzen baldin bada, zer ez da gertatuko maite ez gaituen jendearekin?

Egia da zaila dela eritasun mentala duen pertsona bat laguntzea, fede onez bada ere, eta ziur naiz nire inguruko batzuek inpotentziaz bizi izan dituztela ni laguntzeko saiakerak -milesker hor egoteagatik halere-, ez gaiztoa naizelako, depresioaren inguruko orri-biderik ezagutzen ez dutelako. Zulotik irtetzeko lehen argi izpiekin ilusioa bueltan da; Esperientzia honek estigmatizatua izatearen beldurra galtzen lagundu dit eta bide batez depresioari buruzko bi hitz idazteko ausardia eman dit; pentsatzen eta sentitzen dudana adierazteko gaitasuna -bereziki maite zaituztenei-. Zuei ere gauza bat esan behar dizuet, lagun batek dioen bezala: “Ez dizuegu eskatzen gu ulertzea, gu ulertzen saiatzea baizik”. Touche. Zaindu ezazue maite duzuen hori.

Macron, Le Pen eta ezkerra noraezean

Api 28, 2017  //  Iritzia, Nazioartea, Politika  //  Iruzkinik ez

Iparraldeko lagun batekin kafe bat hartzen ari nintzela, galdera bat bota nion: “Zure ustez zein da txarragoa, Macron edo Le Pen?”. Sarkozy edo Hollandekin bezala, nire erantzuna -galdera erretorikoa erantzun nahian- honako hau izan zen: “Ez dut uste Le Pen Sarkozy edo Hollande baino askoz arrazistagoa denik”. Hala edo nola, Hollande edo Sarkozy aipatzen dudan bakoitzean, beti dut buruan Errepublikako buruek bereziki Sirian edota Libian burututako sarraskiak eta eskuhartze ilegalak, beraiek jauzitako bonbetatik ihes egiten zuten errefuxiatuekiko jarrera lotsagarria ahaztu gabe noski. Macronen kasuan gainera -eta hemengo komunikabideetan aipatu ez den arren- beste plus bat badu politikari gazteak: bankuetxeen hautagaia izateaz aparte,  Rothschild familiarentzat lan egiten duela. Rothschild familiarentzat bai, munduko bankuetxe erdien jabe den dinastia tiranikoarentzat, munduko espekulatzaile handienentzat.

Bigarren itzulirako astebete falta dela, eztabaida bizia piztu da ezkerreko alderdi zein sektore abertzaleen artean: “Zer egin behar dugu? Abstentzioa? Txuri bozkatu?, Macron babestu Le Penek irabazi ez dadin?”, galdetzen diote buruari. Erreferentzia gisa, esan behar dut nik ez nukela sekula bozkatuko Le Pen, baino are gutxiago Emmanuele Macron stablishment-aren hautagaia; Politikan denak ez du balio, eta nire etsaiaren arerioa dena ez da zertan nire laguna izan behar. Le Pen-en aurkako “harresi” famatu hori ezin da aitzaki bat izan Macronen aldeko apustu egiteko. Inondik inora. Halere -eta apaltasunez esan behar dut- begibistakoa dena eta hauteskunde hauek utzitako ondorio garbienetariko bat da ezkerrak iparra galdu duela, aspaldian gainera. Abstentziorako deia egin dute ezkerreko hainbat alderdik, hori bai, aho txikiarekin, badazpada, aber gure miseriak eta hankatxoa begibistan utzi behar ditugun. Hori iruditu zitzaidan niri behintzat ezkerreko hautagai batzuen speetx post-elektorala ikusi ostean.

Eta hori da hain zuzen ere, frantziar politikaren dramarik handiera gaur egun: ezkerraren analisi eta hausnarketarako gaitasun eza. Bestalde, eta France 3 kate publikoan ikusi bezala, Le Pen hautagaia fabrika bateko hainbat langileekin batzartu da egunotan. Adierazgarria da -eta tristea aldi berean- CGTko sindikalista bat Le Penekin argazkiak ateratzen ikustea, baino tristeagoa iruditzen zait niri ultraeskuinaren gorakada “fenomeno natural” bat dela uste duten ezkertiarrak ikustea, edota Fronte Nazionala Euskal Herrian “garaitua” izan dela esaten duten abertzaleak ikustea (sic).

Fronte Nazionalaren gorakada testuinguru zehatz batean ematen ari da eta Europar Batasunaren inboluzio demokratikoak eragin handia izan du gorakada horretan. Honen aurrean, ezkerrak hausnarketa sakon bat egin beharko luke eta autokritika handia ere. Baino ez, ezkerra itsututa dago erabat eta posmodernismoak ere ez du asko laguntzen.

Frantzian Fronten Nazionalak kapitalizatu duena, EEBBetan Trumpek kapitalizatu zuen eta Grezian ordea ezkerrak kapitalizatu zuen, Syrizak alegia. Orohar, begibistakoa dena da Europako hegoaldean ezkerrak hegemonizatu ohi dituela posizio ‘antieuropeista’ horiek eta Europako erdialdean berriz, ultraeskuinari dagokiola paper hori. Ez da oso azkarra izan behar hortaz jabetzeko; Klase sozialekin lotura du kontu guzti honek edo hobeto esanda, klase apaleko elitista batzuen elkartasun ezaren ondorioa zuzena izan daitekela uste dut, desideologizazioaren ondorioz ezkerrak duen erantzukizun zuzena ahaztu gabe.

Errealitateak adierazten duena da Frantzian ez dela bigarren itzulik izango, plebiszito bat baizik. Ezkerrak ulertu ez badu ere, mundua ezin da ezker-eskuin ardatz batean ulertu gaur egun eta tamalez, Sobietar Batasuna orain dela 30 urte desagertu zen. Hau esanda, begibistakoa da datorren igandean ez dela proiektu politiko bat edo ideologia bat bozkatuko, herri baten subiranotasuna alde edo kontra bozkatuko da baizik: Liberalismo basatia vs protekzionismoa, atlantismoa vs subiranotasun nazionala, europar proiektua vs estatuak. Kasu honetan baina, zorritxarrez faxistek hegemonizatu dute borroka hori frantziar estatuan, zentzu batean ezkerraren ideologizazio faltari eta hausnarketa ezari esker.

Azken auzi bat bururatzen zait niri: Zer egin beharko genuke hauteskundeei begira? Niretzat ez dago dudarik. Iritzi apal bat den arren, langile frantziar batek telebistan esandakoarekin bat nator: “Lehen itzulian Melènchon bozkatu banuen bigarren itzulian berdina egingo dut, nahiz eta bere burua ez duen aurkezten”. Ni frantziarra izango banitz berdina egingo nuke: txuri, abstentzioa edo nulo bozkatuko, baino Macron bankuen hautagaia ez nuen sekula bozkatuko.

“Welcome to Damascus!”

Urt 12, 2017  //  Siriako gerra  //  Iruzkinik ez

Damaskoko erdigunetik buelta bat emanda, inork gutxi imajinatuko luke Siriako gerraren zentroan gaudela; Hiri lasaia da Damasko, eta hemen, soilik armadaren checkpoint-ek zein matxinoen kontrolpean daude auzoetatik jauzten diren suziri eta morteroek, apurtzen dute hiriaren bizia.

Bost miloi pertsona bizi dira Siriako hiriburuan, eta turismoaz eta merkataritzaz bizi dira gehienak. Gerrak utzitako aztarnak begibistakoak diren arren, bizitza ia normala egiten da hiri erdigunean eta kaleak komertzioz, tabernaz edota diskotekaz beteta daude, harrigarria bada ere. Halere, normaltasun horren atzean bizimodu latza izkutatzen da kasu gehienetan: gerraren ondorioz, siriarren bizi baldintzak txarrera egin dute eta esaterako, hainbat produktuen salneurria hamar bider garestitu da, besteak beste frutak edo barazkiak.

Bestalde, lau urte daramatzate argi indarrik gabe Damaskoko etxe gehienetan. Egunean, 6 orduko argi indarra baino ez dute hemen eta taberna zein dendetan argia sortzeko generadoreak erabiltzen ohi dituzte, Damasko “girotzen” eta kutsatzen duen zarata jasangaitz bat sortuz.

Orain gainera, aste batzuetatik hona, uraren gabezia ere nabari da hirian eta UNICEF berak “muturrekotzat” jo du egoera; Jihadisten kontrolpean dagoen Wadi Barada herrian izandako sabotaiek hiriburuaren ur iturri nagusia kaltetu du, bost miloi pertsona ur gabe utziz. Kioskoetan jada ezinezkoa egiten da ur botilaren bat aurkitzea eta tabernetan, uraren salneurriak gora egin du nabarmen. Hemen, Siriako gobernuak banatzen duen ur eskasari esker egiten zaio aurre krisi humanitarioari, baino ez da nahikoa.

Krisia desblokeatzeko elkarrizketak martxan jarri dituzten arren, matxinoak zein gobernua ez dute adostasunik lortu oraindik eta krisia luzerako izango dela ematen du. Halere, eta hondamendi humanitario honen aurrean, “itxaropentsu” agertzen dira hiritar gehienak, batez ere gobernuaren aldekoak. Wadi Barada “indarraren bidez” berreskuratzearen itxaropena agerian uzten dute gehienek. “Lau egun baino ez ditugu behar uraren krisia desblokeatzeko” dio gobernuaren aldeko gazte batek, eta jada, 6 egun pasatu dira eta ur gabe jarraitzen du hiria.

Egoera hobetuko delaren seinale ez da ikusten hemen eta buruari galdera bera egiten diot behin eta berriz: nola demontre da posible horrela bizitzea? Bestalde, Ze pentsatuko lukete siriarrek Europako hiriburuetan Siriako gerraren kontura egiten dira argi pizteak eta itzaltzeak ikustean? Hemen laguntza behar da, ez karitatea, eta are gutxiago ‘performance’ lazgarriak.
Baino hau Siria da, eta Sirian, beste ‘kasta’ batekoak dira. “This is Damascus” errepikatzen ohi dute hemengo ‘espartanoek’ hiriak bizi duen hondamendiaz mintzo direnean: “Welcome to Damascus”, irribarrea eta duintasuna galdu gabe.

Argazkiak: Ibai Trebiño

15 urte geroago, Abu Ali Mustafa gogoan

Ira 3, 2016  //  Arabiar Mundua, Nazioartea, Palestina, Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Palestinaren Askapenerako Herri Fronteko (PFLP ingeleraz) buruzagi Abu Ali Mustafaren heriotzaren 15 urteurrena betetzen delarik, Tripoli (Libano) hiriko Badawi errefuxiatu gunean ehunka palestinarrek kaleak hartu eta omenaldia eskaini diote buruzagi iraultzaileari.

Nazio askapenerako talde marxista-leninista 1967. urtean sortu zen George Habash-en eskutik. 2001eko abuztuaren 26an Israelgo armadak Ramallah hirian hil zuen orduko PFLPko idazkari nagusia, misilekin buruturiko eraso baten ondorioz.

15 urte geroago bere memoria bizirik jarraitzen duela erakutsi dute palestinarrek.

Argazkiak: Ibai Trebino

George Soros eta bere tentakuluak

Abu 18, 2016  //  Iritzia, Kazetaritza  //  Iruzkinik ez

Joan zen abuztuaren 14an, ‘DCleaks’ izeneko taldeak George Soros hungariar-judutar jatorriko magnate estatu batuarrari ‘ostutako’ dokumentuen berri eman zuen. 3.000 dokumentu inguru filtratu zituen erakundeak, hainbat eskandalu agerian utziz.

Iritzi publikoan ez dute inolako aipamenik merezi izan dokumentuek eta isiltasuna izan da nagusi komunikabide gehienetan. Ez da gutxiorako: George Sorosek ‘erositako’ kazetarien berri ematen baitzen bertan, besteak beste. Sorosen ‘Open Society’-ak 27.000 dolar inguru eman zizkion Kataluniako Diplomazia Publikoaren Kontseiluari (Diplocat), “Europar hauteskundeak 2014: xenofobia eta mugimendu euroeszeptikoen gorakada Europan” izeneko nazioarteko konferentzia egin zezan. Elisabet Moragas-en zuzendaritzapean , hainbat kazetarik eta politikarik hartu zuten parte bertan, “euroeszeptizismoa borrokatzeko” asmoarekin, hots, Europar Batasunaren aldeko diskurtsoa lantzeko asmoz.

Katalunian ere —eta beti dokumentuen arabera— George Sorosek 24.000 dolarrekin finantzatu zituen CIDOB izeneko Bartzelonako nazioarteko aferen ‘think tank’-a. Aldi berean, ‘Think tank’ honetako arduradunetariko batek, Nicolas De Pedro —Marta Ter “giza eskubideen aldeko ekintzaile independientearekin” batera— 6.500 euro jaso zituen “Espainiar estatuan ukrainar gatazkaren harira ematen diren informazioen” inguruko txosten bat egiteko, “errusiar propaganda geratzea” helburu zuen txosten bat egiteko.

Txostenak polemika bizia piztu du. Bertan, hainbat komunikabide kategoria desberdinetan sailkatzen den Twitter kontuen zerrenda bat zabaldu da. Alde batetik “Kiev-en alde/kritikoak/analisten” zerrenda labur bat agertzen da, bertan euskaldun baten izena aipatzen delarik. Bestalde, “(Ukrainari buruzko) eztabaidan eragina izan dezaketen” pertsonen zerrenda bat dago, eta azkenik, “Errusiaren aldeko” informazioa (“key pro-Russian opinion former” jatorrizkoan) zabaldu dituzten kazetari, politikari edo ekintzaileen zerrenda ‘beltz’ bat. Azken zerrenda honetan hainbat euskaldun gauden: ni, Asier Blas politilogoa eta Pablo Gonzalez Garako ‘freenlance‘-a. Baita Euskal Herria Donbass komitea eta beste ekintzaile batzuk ere (@DrazMihailovitx).

Egoera larri honen aurrean, Nicolas de Pedro eta Marta Ter txostenaren arduradunek, isiltasuna gorde zuten egun batez. Twitter kontuaren pribazitatea aldatu eta orduan egin zituzten lehenengo adierazpenak: egindakoa justifikatu zuten inolako lotsarik gabe eta barkamenik ez zuten eskatu. Vice News komunikabideari egindako adierazpenetan zentzu berdinean aritu ziren, egindakoa justifikatuz eta bere lana “guztiz zilegia eta legala” zela aldarrikatuz. Truko zaharra da hori, zerbait justifikatzeko bidean zeozer legala eta zilegia dela esatea alegia. Jakina da legala dena ez dela zertan zilegia izan, are gehiago zeozer zilegia dela ondorioztatzea ekintza guztiz subjektiboa da.

Bidez batez, egindako adierazpenekin eztabaida desitxuratzea lortu zuten eta euren burua biktimatzat aurkeztea. Eztabaida beste parametro batzuetan eman beharko zela ez dago esan beharrik. Arduragabekeria honi esker gerran ibiltzen garen kazetarien burua arriskuan jarri dute eta, nire kasuan, filtrazioa egin zenean Donbassen nengoen eta bertatik publikatutako gauzek arazo larrian jarri zezaketen nire burua. Zorionez ez zen ezer gertatu, baina gertatu zitekeen, izan ere Europa dekadente honetan arau bilakatu den bezala, gure bizitzek ez dute ezer balio, errusiar kazetarienak ezer balio ez duten bezala, nahiz eta hori beste eztabaida bat izan.

Bestalde, nire kontrako akusazio larriak egin zituen Marta Ter eta bere konfiantzazko lagunek orduantxe, nire ibilbide profesionala arriskuan jarriz: “Kremlinentzat lan egiten nuela” arguadiatuz, hainbat egunkaritako erredakzioetara deitu zuten, nire artikuluak publikatu ez zitzaten. Eusko Legebiltzarreko Giza Eskubideen Batzordean egin behar nuen agerraldia zapuzten saiatu ziren. Oso larria da kontua, larria eta miserablea; gerra-kazetaritzaren (eta oro har, kazetaritzaren) egoeraren adierazle. Tristea da gerra kazetaritzaren egoera, Pablo Gonzalez-ek adierazi duen bezala “gerratik idatzitako errepotaje batengatik 50 euro kobratzea eta orrialde bateko informe bategatik 6.500 euro jasotzea”. Tristea, eta bidegabekoa gainera.

Istorio luze honen amaieratik gertu egotea espero dut. “Putinen mesedetan dagoen agente bat” izatearen akusazioa larria da, gainera inolako probarik ez dagoenean. Halere, “Putinen agenteak” izatea leporatu diguten horiek Sorosen agenteak direla frogatuta dago jada eta hori poztekoa da. “Independienteak eta gardenak” direla esan ohi dutenak magnate kolpista baten soldatapean daudela frogatu dugu oraingoan. Hor kokatu behar dugu afera honen eztabaida: independienteak ala mertzenarioak? Erantzuna badugu.

Diru goseak bere ‘lagunak’ saltzera eraman ditu Marta Ter eta Nicolas de Pedro. Krudela da bizitza eta gordina da errealitatea: putrearen ekintza beti izan daiteke zilegia.

Jihadismoa, terrorismoa eta elkartasun selektiboa

Uzt 28, 2016  //  Arabiar Mundua, gutxiengo etnikoak, Iritzia, Kazetaritza, Nazioartea, Siriako gerra  //  Iruzkin bat

Nazkatuta nago, potrotaraino. Normandiako hilketa salatzeko asmoarekin, EUDELek konzentrazio isilak burutuko ditu Euskal Herriko hainbat udaletxetan, tartean Arrasate.

Kazetari gisa bertan egon beharko nintzake ekimena kubritzen. Etika edota norberaren ikuspegiarekin nahastu barik, «terrorismoaren basakeria irmoki salatzen» duten politikarien konzentra bat jada ez zait albiste iruditzen, asteroko ekimen aspergarri eta hipokrita bat baizik, dominak zintzilikatu nahi dituzten politikari batzuen zinismo ariketa hutsa.

Albistea izango litzakeena da, Frantziar estatuaren eskuhartze zuzenak Sirian eraildako zibilen omenezko konzentrazio bat egitea eta bidez batez, arabiarrak eta europarrak maila berdinean jartzea behingoz. Denak biktimak diren arren, guztiak ez dira maila berdineko biktimak, maila ezberdineko «biktimistak» baizik.

Arabiar baten bizitzak ez duela ezer balio jakina da, izan ere arabiarrak azpigizakiak direla ematen du. Europako supergizakiok ondo dakigu hori eta arrazonamendu nazkagarri, iraingarri eta arrazista baten logikan murgilduta gaude aspaldi: Normandia bai, Alepo ez. Lehen eta bigarren mailako biktimak daude eta lehen eta bigarren lerroko biktimistak ere. Azken hauek, Eurozentrismo hinguingarri, krudel eta nazkagarriaren biktimak direla gainera.

Batzuek esango dute ezetz, «denon bizitza inporta zaiela» eta atentatuen gaitzespena beste kriterio baten arabera funtzionatzen duela, «Europan gertatzen diren atentatuak baino ez ditugu gaitzesten». Klaro.  Arabiar mundua eremu hortatik kanpo gertatzen da, Istanbul eta Turkia bezala. Kasu horretan baina EUDELek «elkartasun osoa adierazi» zion turkiar herriari. Zergatik? «turkiar herria» esaten dutenean, «NATOren aliatu den Turkiako gobernua» esan nahi dutelako. Hankatxoa ikusten zaie humanista faltsuei. Jada ez gaituzue engainatzen. Are gehiago, europarren argudioarekin ergeltzat hartzen gaituztela esango nuke; Atentatua Errusian gertatu izan balitz beraiei bost axola eta Europa geografikoan dagoen ukrainar ekialdeko gudaren inguruan egondako isiltasun lotsagarria da horren adierazle garbiena. Elkartasun selektiboa, humanismo faltsu eta zinikoaren erakusle. Hori da EUDEL.

Eguna borobiltzeko, Frantziako lehen ministro Manuel Valles-en adierazpen batzuek sutan jarri naute. Mini-atentatu arraro hauek «erlijioen arteko guda bat piztea» dutela helburu esan du ministroak. Itzul gaitezen berriro «biktimak eta biktimismistak» eskemara. Valls eta bere gobernuak Sirian yihadismoa sustatu, babestu eta finantziatu  ondoren, orain tontotzat hartzen gaituzte. Gogorarazi beharrean gaude -berriro- musulmanak direla atentatu basati hauen biktima nagusiak: sunnitak, xiitak, alauitak edo alebitak. Baita kristau katoliko arabiarrak ere, baino berdin dio. Babilonian mila urtez bizi izan den gutxiengo katolikoaren defentsan Libanoko xiita-musulmanak joan zirela gogorarazi beharko diogu gainera ministroari: «Erlijioen arteko gerra» -hots, katolikoen aurkako gerra- dio Vallesek, Siriako katolikoen  sarraskigile nagusiak. Zelako aurpegia.

Zentzu berean aritu da Hollande. Nizako atentatuen ostean, «neurriak hartuko zituela» iragarri zuen. Esan eta egin. Egun bat baino ez  zuen behar izan Frantziak bere mendekua hartzeko: bonbardaketa batek 150 zibil hil zituen Manbij-en, Siriako iparraldean.  EUDELen gaitzespenik ez, noski. Ezta Bagdad edo Kabulen gertatutako atentatuen harira. Zer esanik ez Sirian burua moztu zioten ume palestinarraren edota Palmirako arkeologoaren ejekuzioaren harira. Kondenarik ez gure katoliko-apostolikoen artean.

«Erlijioen arteko gerra» gisa saldu nahi digutena, errealitatean potentzia inperialista batzuen interesen araberako sarraski planifikatu bat baino ez da eta Euskal Herriko udaletxeetan konzentra bat burutuko dutenek hori jakin beharko lukete lehenik eta behin. Ali Primera kantautore venezuelarrak esaten zuen bezala: «otoitz egitearekin ez da nahikoa bakea lortzeko». Amen.

“Al-Quds eguna”: sionismoaren aurkako erresistentziaren eguna Iranen.

Uzt 12, 2016  //  Arabiar Mundua, Elkartasuna, Nazioarteko politika, Palestina, Siriako gerra  //  Iruzkinik ez

– Isfahan (Iran) –

“Down with Israel” eta “Death to USA” lelopean, mobilizazio erraldoiak burutu dituzte Irango Errepublika Islamiarrean, urtero legez, Palestinarekiko elkartasuna adierazteko asmoarekin.

Mendebaldean guztiz ezezaguna da “Al Quds -Jerusalem- eguna”, Ramadango azken ostiralean ospatzen den nazioarteko “borroka eguna” da eta 1979. urtean du jatorri. Orduko Sha -erregea- mendebaldezalea boteretik kendu ondoren, Jomeini eta beste buruzagi iraultzaile-erlijiosoek Errepublika Islamiarra aldarrikatu zuten. Palestina, musulmanen borrokaren ikur bilakatu zen, “musulmanen lurrak ilegalki okupatu dituzten sionista inbasoreen” erresistentziaren ikur.

Jomeinik antolatu zuen estreinekoz Al Quds eguna eta egun milaka pertsonek bat egin dute Palestinaren aldeko aldarriekin. Aurten ere, milaka pertsonek Irango kaleak hartu dituzte eta jai giroan, Palestinar erresistentziari elkartasunik beroena helarazi diote.

Argazkiak: Einar Galilea 

Mikel Gonzalez: “Euskal Selekzioa Eurokopan ikustea nahiko genuke”

Eka 20, 2016  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Testua eta argazkia: Ibai Trebiño (Mondraberri.eus-en argitaratuta)

Mikel Gonzalez-ek (Arrasate, 1985) hamargarren denboraldia bete du aurten Errealeko jokalari gisa. Lesioak direla eta, bi urte pattal eman ditu baino aurten “bere burua ondo ikusi izan duela” esan digu. Errealan ez bakarrik, aurten ere Euskal Selekzioarekin aritu da jokalari txuriurdina. Ofizialtasunaren bidean “pausuak” behar direla uste du eta Euskal Selekzioarekin Eurokopan aritzea “bere ametsa” dela dio.

Erreala eta euskal selekzioa hizpide, berarekin izan gara.

Estatu Batuetan eman duzue liga bukaera. Ze nolako esperientzia izan da?

Nire lehenengo aldia izan da Estatubatuetan eta esperientzia polita izan da. Bi partidu jokatu ditugu bertan eta hainbat gauza ikusteko aukera eduki dugu ere.

Hemengo futbolarekin alderatuta, nolakoa da “Soccer”-a?

Jokatu ditugun bi partiduetan irabazterik izan ez dugun arren, Estatubatuetan hainbesteko futbol zaletasunik ez dagoela esango nuke.

Saskibaloia edo beisbola edukita, futbola lehen mailako kirola ez dela esango nuke, edo behintzat hori somatu dut, nahiz eta esan bezala, partidurik ez dugun irabazi.

Azken partidua irabazita, liga zortzigarren postuan amaitu duzue. Ze nolako balorazioa egiten duzu denboraldiarena?

Denboraldi irregularra burutu dugu. Txarto hasi ginen, baino entrenadore aldaketak hobekuntza nabarmena ekarri zuen. Otsailean lau partida jarraian irabazita UEFA postuetatik puntu bakar batera jarri ginen, baino dinamika hori ezin izan genuen mantendu eta beste hiru partida txarrak egin genituen.

Txapelketa bukaera ona egin dugula uste dut halere, Rayo eta Valentziari irabazita eta Real Madrilen aurka joku ona eginez, baino azkenean ezin izan dugu UEFAren helburua erdiestea.

Eusebio Errealera heldu zenean, zer aldatu zen taldean?

Ideiak garbi dauzkan entrenadorea da Eusebio eta naturaltasuna eman dio taldeari. Linea guztietan baloia jolastearen aldekoa da, jokoa atezainetik hastearen aldekoa, eta hori oso esanguratsua da. Presionatzea gustatzen zaio, eta defentsa aurreratuarekin jokatzea ere du gustoko.

Aurten minutu gehiago jokatzeko aukera izan duzu. Pozik zaude?

Pozik nago eduki dudan denboraldiarekin. Aurreko urtean, lesioak eta ebakuntzak medio, ez nintzen egon nahiko nuken mailara eta fisikoki ere ez nintzen behar bezala egon.

Eta taldeko kapitaina izatea nola eramaten duzu?

Lehenengo kapitaina Xabi da, eta Ansotegi joan zenetik ni naiz bigarren kapitaina. Naturaltasunez hartzen dut kapitaina izatearen ardura. Aldagelan edonorrek eman dezake bere iritzia baino urte gehiago eramateak ere pisua ematen du, normala den bezala, eta gauza gehiago bizi edo ikusi dituzun heinean, horrek pisua ematen dizu.

Harrobiko “harribitxien” urtea izan da ere, Oiarzabal izar bilakatu da esaterako…

Denboraldi bikaina egin du, gol asko sartu ditu eta bero jokuarekin harritu gaitu. Oso positiboa izan da bere ekarpena taldearentzat duda barik.

Carlos Vela ordea ez da hain fin ibili, eta taldean pisua galdu du. Zer gertatzen zaio?

Egia da Velak aurten ez duela eduki aurreko urteetako protagonismo hori. Azken 3-4 urteetan jokalaririk inportanteena eta erabakigarriena izan da baino aurten, gauza bategatik edo besteagatik, ez da hain ondo egon eta zoritxarrez taldearen jokuan ere eragina izan du.

Aurredenboraldia gurekin hasiko du eta bere mailarik onenera itzultzea desio dut.

Etorkizunari begira… Roberto Olabe Errealera heldu berri da eta zuk ondo ezagutzen duzun pertsona bat da. Ze ekarpen egin liezaioke taldeari?

Ondo ezagutzen dut Olabe. Jubeniletan nire entrenatzailea izandakoa da Roberto, eta oso metodologikoa eta serioa iruditzen zait. Ez dakit zer hobetuko den, baino gehitzeko etorri da eta taldeari ekarpena egingo dio seguru.

31 urte betetzear zara Mikel, Nola ikusten duzu zure etorkizuna? gasolina asko geratzen zaizu?

(barre egiten du) Esaerak esaten duen bezala “bizitzarako gazteak gara baino futbolerako zahartzen gabitz” (barre). Beste urtebeteko kontratua daukot errealarekin eta ondo ikusten dut nire burua. Azken bi urtetan fisikoki gaizki egon naiz eta bi gaixotasun larri izan ditut.

Aurten berriz ondo sentitu naiz, bai fisikoki eta bai buru aldetik. Gaur egun ondo nago, pozik nago eta ilusio handiarekin nago.

Datorren urtean ez dakit zelan egongo naizen asike imajinau hemendik bosta urtera… baino bai, hemen jarraitzea gustatuko litzaidake.

Errealean gustatuko litzaizuke erretiratzea?

Bai, beti esan dut; Zure etxean bukatzea eta zalegoen errekonozimendua lortzea bezala ez dago ezer ez. Hori gustatuko litzaidake, nire karrera etxean amaitzea, baino zaila dela uste dut, izan ere lehen mailan eta Errealean dagoen exijentzia maila oso altua da.

“Garai bateko” futbolaren erromantiko bat zara?

Ez dakit ba… (barre) Hemen ikusi dut Mikel Aranburu, ikusi dut ze ibilbide egin duen Xabi Prietok, eta hoien ibilbide erdia edonorrek sinatuko luke. 10 urte daramatzat Errealan eta denboraldi ona eginez gero, nire eskutan egongo da hemen jarraitzea edo ez.

Ametsa izango litzake nire karrera Errealan amaitzea.

Eurokopa ospatzen ari da egunotan, ez dakit asko zabitan jarraitzen… nor ikusten duzu faborito gisa?

Egia esan ez nabil asko jarraitzen, baino faboritoa Alemania dela esango nuke. Oso talde indartsua eta sendoa da. Esaerak esaten duen bezala “el futbol son 11 contra 11, y siempre gana Alemania” (barre)

Bestalde, faboritoen artean Espainia edo Italia kokatuko nituzke.

Euskal Selekzioarekin aritu zara orain dela gutxi Korsikan. Zure burua eurokopa baten ikusten duzu?

Denon ametsa izango litzateke Euskal selekzioa Eurokopan ikustea, denok nahiko genuke Euskal Selekzioa Eurokopan ikustea. Zoritxarrez, azken urteetan izan ditugun partidak lagunartekoak izan dira eta ofizialtasunaren bidean, aurrepauso bat falta zaigula ikusten da.

Adin kontuak direla eta, ez dakit nire burua Eurokopa baten ikusiko dudan (barre), espero baietz (barre)… (isiltasuna eta barre andana)

Gales-ek jokatzen badu, zergatik ez Euskal Selekzioak?!!

Bai, argi dago. Horretarako baina, pausuak eman behar dira. Urte asko daramatzagu pausu eske, baino aurrera ez goazela ematen du.

Gabirel Ezkurdia: “Siriako gerraren irabazleetariko bat Israel da”

Mai 30, 2016  //  Arabiar Mundua, historia, Nazioartea, Nazioarteko politika, Siriako gerra  //  Iruzkinik ez

Ibai Trebiño / 2016-05-27

Siriako gerraren inguruan hitzaldia eman berri du Gabirel Ezkurdia (Bilbo, 1966) politologoak Arrasaten. Orain dela bost urte hasi zen gatazka odoltsu hau “Israelen existentzia kolokan jartzen duten estatuak desagerraraztea helburu duen plan” bati erantzunez hasi zen bere esanetan. 1982an Israelek martxan jarritako “Yinon” planak egungo eszenatokia aurreikusten zuela kontutan hartuta, epe labur-ertainean “konponbide politikorik ez duela ikusten” esan digu eta “Israelen logikei erantzunez, guda luzea izango dela” iragarri du.

Gatazka konplexu honen jatorria ulertzeko eta nazioarteko aktoreek gatazkan daukaten papera ezagutzeko asmoarekin, Gabirel Ezkurdia elkarrizketatu dugu.

Nondik dator Siriak bizi duen gatazka odoltsu hau?

Egungo gatazka gehienak bezala, Siriako gatazkak aldagai ezberdinak izango lituzke. Adibidez faktore geoestrategikoa ezagunak daude tartean, energiaren ingurukoak, petroleobideen eta gasbideen kontrola bermatzeko borroka esaterako. Militarki ere gune estrategiko inportantea da zonaldea hainbat potentzientzat, eta beste faktore batzuk ere tartean dira, esaterako islamismoaren mitologian Siriak -Ash Sham- duen garrantzia.

Faktorerik inportanteena beste bat da ordea: entitate sionistak diseinaturiko plan bat alegia, Israelen existentzia kolokan jartzen duten estatuak desagerraraztea duena helburu, eta bidez batez musulmanen arteko etengabeko gerra bat sustatzea bilatzen duena. Honen helburua izango lirateke epe ertain-luzean israeldarren hazkundea bermatzea.

Esan daiteke Siriako gerraren irabazleetariko bat Israel dela.

Ze lotura du Siriako gatazkak “Udaberri arabiarrarekin”? Nork sustatu ditu mundu arabiarrean izandako aldaketak eta “iraultza” horiek?

Ezinezkoa da udaberri arabiar guztiak saku berdinean sartzea. Ez da berdina Tunisian edo Egipton eman zen matxinada, edo Sirian, Yemen eta Libian izandako mobilizazioak. Azken hauetan, nahiz eta hasiera baten zilegiak izan zitezkeen mobilizazioak izan, atzerriko potentzien interbentzionismo maila oso handia izan da. Helburua ez da izan Siria edo Irak “demokratizatzea”, estatu hauek desagerraraziz Israelen existentzia bermatzea baizik, eta logika hori erantzunez sortu dituzte hainbat “matxinada artifizial”.

Wesley Clark, NATOko komandante ohiak CNN katean aitortu zuenaren arabera “EEBBen aliatuek sortu zuten Estatu Islamiarra”. Zein da Estatu Islamiarraren jatorria?

Estatu islamiarra artifizialki sortutako egitura militar bat da, Israelek modu garbian bultzatu duen talde bat da. Turkia, Saudi Arabia eta zonaldeko beste “jendarme” batzuen finantziazioa eta babesa eduki du Estatu Islamiarrak gainera eta epe laburrean inboluzio ikaragarria izan du Iraken eta Sirian.

Esanguratsua da Estatu Islamiarraren ekimena musulmanen aurkakoa izatea eta ez Israelen aurkakoa adibidez. Bere papera zein den argi dago: Irango Errepublika islamiarraren aurka egitea, Siriako gobernua garaituz eta Irakeko gobernu xiita kolokan jarriz. Gainera, estatu islamiarraren helburuen artean, zonaldean gauzatu daitezken beste proiketu politikoak ekiditea dago, esaterako kurduar herriaren proiketua.

Zer aldatu da Sirian Errusiak esku hartu duenetik?

Egoera dexente aldatu da azken hileetan eta Errusiak demostratu du epe laburrean egoera zuzendu daitekela, eta terrorismoaren aurkako borrokan aurrera egitea posiblea dela. Errusia bere interesen defensan heldu zen Siriara, Siriako gobernuak eskaintzen dizkion base militarrak arriskuan daudela ikusi duenean. Errusiaren helburuen artean ere “libanizazio” prozesu bat ekiditea dago.

Nazioarteko koalizioaren interbentzioak ezer gutxi lortu duela esango zenuke?

Nazioarteko koalizioak ez du eraginkortasunezko planik mahai gainean jarri eta Errusiak hori berbideratzea lortu du. Naziortearteko koalizioak ez du eduki inolako eraginkortasunik bere bonbardaketetan, bai ordea Iraken, non Kurduak armatu ondoren eraginkortasun minimo bat edukitzea lortu dute. Egungo eszenatoki hau asko interesatzen zaie ISIS bultzatu dutenei, Israelen existentzia bermatzen duelako.

Nola ikusten duzu egungo egoera eta gerraren garapena? Irtenbide politikorik dagoela uste al duzu?

Ez dut irtenbiderik ikusten eta gerra luzea izango dela uste dut. Gatazka konplexua da eta gizartea oso zatituta dago herrialdean. “Diktadura” batean bizi ziren siriarrak benetan galdu dutenaz konturatu dira.

Baas alderdia eta Baxar Al Assad gobernutik kentzeko saiakera gehiago egongo direla uste dut. Militarki ikusi beharko dugu ze parametrotan garatzen den gatazka hau, eta nire ustez, egonaldi batzuk egon daitezken arren, epe luzerako gatazka bat izango da dudarik gabe.

Israelek 1982an diseinaturiko “Yinon plana”-k eszenatoki hau aurreikusten zuen, hau da, kurduar, arabiar, sunni eta xiiten arteko etengabeko gerra bat.

Eta Siriako gerrak nola eragiten dio nazioarteko eszenatoki ekonomiko eta politiko berri honi?

Beldurraren diskurtsoa dela eta, segurtasunaren inguruko neurriak eta eskubide zibilen galera ontzat eman dute askok. Errefuxiatuen krisiak eragindako egon eza bat ere izan dugu Europan eta eskuin muturrak hori baliatu du hainbat estatuetan hazkunde zuzena izateko. Krisi ekonomikoaren inguruko sasi-garapen honetan eskuineratz egiteko joera dagoela ikusi da.

Ekonomikoki, Siriako gerrak aldaketa nabariak eragin ditu nazioarte mailan, eta epe laburrean ikusi beharko dugu nola berbideratzen diren aldagai geoestrategikoak ere. Adituen arabera, badirudi 4 edo 5 urte barru krisi ekonomiko handia izango dela munduan, batez ere Europa eta Mendebaldeko estatuetan. Bestalde, inperialismoaren inboluzioa ikusi beharko dugu, egun Venezuela, Brasilen edo Txinako itsasoan ematen ari diren gatazkekin lotura zuzena duelako Siriako gerrak.

Karabaj Garaia: XXI. mendeko armeniar genozidioa

Api 13, 2016  //  Errusiar Mundua, gutxiengo etnikoak, Iritzia, Kaukaso, Nazioartea  //  Iruzkinik ez

Sobietar Batasunaren desagerpenak ekarritako lehen gatazka nazionaltzat hartzen dena, konponbiderik gabe jarraitzen du 20 urteren bueltan. Karabaj Garaiko -armenieraz Artsaj- gatazkaz ari gara; Gehiengo armeniarra duen eskualdeak, Azerbaijango Errepublikatik independentzia aldarrikatu zuen 1988an eta 25.000 hildako eragin zuen guda krudel baten ostean, nazioarteko aitorpenik gabeko estatu «de fakto» independientean bilakatu zen 1994ean.

Ama aberriarekin, hots Armenia, batzearekin amets egiten duen lurralde armeniarra da Karabaj Garaia. Historiari so eginez, hainbat inperioren menpe -honek dakarren asimilazioarekin batera- egon da eskualdea: Otomandarrak, persak edo errusiarrak besteak beste. 1917ko iraultzak eskualde autonomo gisa definitu zuen eskualdea Armenia sobietarraren baitan, baino buruzagi boltxebikeek hartutako erabaki baten ondorioz, Azerbaijan sobietarraren parte izatera pasatu zen Artsaj, arrazoi politiko desberdinak medio. Horrela, bost urte lehenago Armeniar genozidioa burutu zuten turkiar jatorriko etnia batekin -azeriarrak- batera elkabizitzera kondenatuak izan ziren, eta horrek talka nazional ugari sortu ditu azken mendean.

Asko hitzegin da azken boladan, gatazkak azken egunotan bizi izan duen berpizteaz -100 hildako inguru egun gutxitan-. Eremu txikia den arren, sobietar espazioan dagoen lurralde militarizatuenean bilakatu da Karabaj Garaia guda amaitu zenetik eta 1994tik hona ez da inoiz benetako bakerik izan eskualdean; Armeniarren eta turkiar etnikoen arteko zauriak sendaezinak dira, eta ondorioz bi aldeek onartutako akordio politikoa bat lortzea ezinezkoa da epea labur-ertainera.

Badira ere militarizazio hori faktore geopolitikoarekin zerikusia duela esaten dutenak. Nahiz eta baliabide gutxi izan, eremu geoestrategiko batean kokatzen den nazioa da Karabaj. Geopolitika oso konplexua da, eta are konplexuagoa indar korrelazioa eta inperialisten jokua -kasu gehienetan- ulertezina egiten denean, gainera etnikoki hain anitza den lurralde batean;  Karabaj leku estrategikoa da, Itsaso Beltza, Kaspio, Errusia eta Ekialde hurbilaren artean kokatzen delako, eta gasa Europara garraitzeko bidean dagoen eremua da ere. eta horrek noski, interes geoestrategiko ugari pizten ditu.

Egoera politiko, militarra eta geopolitikoa asko aldatu da eskualdean azken urteetan. Alde batetik Errusiak egoera irauli du Sirian, indar posizio batetik jokatzen zuen islamismo politikoari -Turkiari- zaplasteko ederra emanez. Bestalde, Armenian gertakari aldrebesatuak izan dira azken urtean, tartean gobernuaren aurka egondako estatu kolpe samur baten saiakera. Azerbaijanen ere -eszenatoki honetan aktore nagusi- gobernuak jarrera aldaketa nabarmena izan du azken urteotan; NATOren baseak muxutruk jartzearen kontra agertu da Aliev presidentea, eta aldi berean Errusiarekin harreman komertzialak estutu izanak, haserre ikaragarria eragin du mendebaldeko aliatuengan.

Geopolitikaren puzzle konplexu honekin, gatazka baten benetako arrazoiak desagerraraztea edo gutxiestea naturaltasunez egiten den zerbait bilakatzen ari da, eta hori akats larria da. Geopolitikaren faktorea ukaezina da munduko gatazka gehienetan eta kasu honetan ere holan izanda, Karabaj-eko gatazkaren benetako arrazoiak ahaztu ditugu, eta hein handi baten arrazoi hauek geopolitikarekin lotura handia duten arren.

Turkiaren babesa eta laguntzarekin, Azerbaijango -turkiar etnikoak- armadak Karabaj Garaiko armeniarrak erasotu ditu, 1990an edo 1915ean erasotu zituen bezala. Karabajeko auzia, Turkia eta otomandar inperioaren nahi espantsionista asetzea eta armeniar genozidio gauzatzea du helburu, eta bidez batez Kaspio ertzean bizi diren turkiarrak -azeriarrak-, Anatolian bizi diren turkiarrekin batzea. Turkiak helburu geoestrategikoak gauzatuko lituzke armeniarren desagerpenarekin batera, Europara garraitu beharreko gasaren kontrola ziurtatuko lukeelako adibidez. Errekurtsoak kontrolatzeko gerra honetan, Turkia edozer gauza egiteko prest dago, eta horren adibide da Estatu islamiarrari petroleoa erosi izana.

Nazioarteko erabateko babesa duen Erdogan, historiara pasatuko da «otomandar inperio» berria eraiki zuen politikari gisa. XVI. mendeko «islamizazio eta turkizazio» prozesuetara itzuli da Turkia Erdoganen eskutik, eta XX. mende hasieran greziar, armeniar eta asiriarren aurka -tartean ere egungo kurduak eta arabiarrak- burutatako genozidioak errepikatzeko asmoa duela argi geratu da.