Sebastopol «hiri heroikoa»

Atalak: historia, Nazioarteko politika, Ukrainako gerra

2014ko otsailaren 28an; Sebastopolen milaka pertsonek Nakhimov almirantearen plaza hartu eta hiriaren defentsa antolatzen hasi ziren. Egun batzuk lehenago, Kieveko Maidan plazako ekintzaile europarzaleek eraikin publikoa okupatu eta botere aldaketa bortizki gauzatu zuten.

Haurrak, emakumeak, agureak. Denek nahi zuten Nakhimov plazako iraultzaren parte izan. Jubilatu gutxi batzuk ere armak hartzeko prest ageri ziren. Simferopolen herritarrak ukrainar  agiantari berrien aurka matxinatzen hasiak ziren. Zorionez, eta egun batzuk beranduago, Krimeak gehiengo borobil bateko babesarekin bere «askatasuna» lortuko zuen, tiro bakar bat ere eman gabe. «Krimskoy vesni» edo «udaberri krimearra» martxan zegoen.

Orain urtebete «Sebastopol herri altxamenduaren aitzindari izan zela» diote harro hemengoek. Sebastopol ez da hiri arrunta eta nahikoa da kaletik paseatzeak hortaz konturatzeko. 1783. urtean Grigori Potemkinek sortua, ordutik Errusiako itsas-armadaren hiriburua izan da.

1941 eta 1942, urtean Sebastopolek ejertzito naziaren setioa 250 egunez jasan zuen. Populazio gehiena sarraskitua izan ostean, 1944. urtean ejertzito gorriak tropa naziak hiritik kanporatzea lortu zuen azkenean. Sebastopol hiri heroikoa bilakatu zen, eta Stalingradorekin batera, nazien aurkako erresistentziaren sinbolo sobietarra da ordutik hiria. Bere historia Errusiaren defentsan izan du oinarri beti; Errusiar inperiotik hasita, Sobietar Batasunetik pasatuta, egungo Errusiar federaziora arte. Errusiarekiko historia amankomuna ukaezina da.

Errusiar eta ukrainarren arteko historioa ere amankomuna da. Sebastopolekin batera, Kiev eta Odessa ere hiri heroikoak dira; Sobietar Batasunak nazismoaren aurka erresistitu zuten hiriei emandako titulo sinbolikoa dute biek ere. Guztira hamairu hiri baino ez dira heroiko titulua dutenak.

Sobietarren garaipenetik 70 urte betetzen direnean, Kiev eta Sebastopolen bideak, eta amankomuneko historia ordea banatu egin da. 1945. urtean nazismoa garaitu zuen Kiev hiri heroikoen omenez Sebastopolen eraikitako monumentoan, joan zen maiatzean herritarrek «Kiev» hitza estali eta bere ordez Slaviansk -herri altxamenduaren aitzindaria Donbassen- jarri zuten. Ukrainarrek, egungo nazien aurkako borrokan, Slaviansk eta Sebastopol bilakatu dituzte hiri heroiko.