Zirkasiarrek inperioa garaitu zutenean

Atalak: Abjasia, Errusiar Mundua, gutxiengo etnikoak, Kaukaso, Ukrainako gerra

Mohamed Bli, komandante balkariarra

1993ko irailaren 30a betiko grabatuta geratu da Abjasiako herriaren memorian; Partisanoek georgiar armada bi herrialdeen arteko muga naturala ezartzen duen Khurtxa ibaiaren bestaldera kanporatu zuten. Abjasiak «Aiaaira» (Garaipena) lortu eta behin betiko independentzia aldarrikatu zuen.
Abjasiarren garaipena kaukasoko herri guztien garaipen gisa saldu zuten Mendebaldeko «gerra-propaganda aparatuek», kanpotik iritsitako boluntarioen kopuru handia aitzaki gisa hartuz eta georgiar armadaren porrot estrategikoa justifikatu nahian. «Guda abjasiarrok irabazi genuen» dio haserre Lizbiert-Ogli, turkiar jatorrizko komandante abjasiarrak, «abjasiar herria historian zehar gudan bizi izan den herria da eta jakin badakigu borrokatzen».

Hala edo nola, Kaukaso osotik etorritako borrokalarien kopurua handia izan zen, bereziki Ipar-kaukasotik etorritako anai-arreba zirkasiarrena . Hau da abididez Mohamed Bli-ren kasua; Kabardino-Balkariako Errepublikatik heldu zen Mohamed gerra hasi eta berehala «1992ko abuztuan lanetik irten eta Abjasian guda hasi zela ikusi nuen telebistan. Familia eta lana utzi eta Abjasiarutz egin nuen». Adlerreko abjasiar-errusiar muga georgiarren kontrolpean zegoen orduan, Errusia eta Ukrainaren laguntzari esker, eta mendiak zeharkatuz ekin zioten Abjasiara heltzeko bideari Mohamed eta Ipar-Kaukasotik iritsitako boluntario askok. 10 egun iraun zuen mendi zeharkaldiak, abjasiarren miliziaren kontrolpean zegoen Gudauta hirira heltzea lortu zutenera arte. «Ritsako mendietatik sartu ginen Abjasiara, 10 eguneko trabesia neketsu baten ostean» kontatu digu gerrilero zirkasiarrak. «Muga gurutzatzeko errusiar armadako kide bateri mehatxu egin genion: ez badiguzue pasatzen uzten zuen kontrako ekintza armatuak burutuko ditugu», aitortu digu Mohamedek irribarre batekin.

Mohamed egun abjasiar armadako komandante ezaguna da, eta gerra amaitu zenetik Abjasian bizi da. Bere bizitzagatik galdetu diogu eta bere jatorrizko herria faltan botatzen duen ere. Bere esanetan «nere jatorria ez dago Kabardino-Balkarian, Abjasian baizik. Ni zirkasiarra eta abjasiarra naiz baino nere familia osoa errusiar-turkiar gerren ondorioz kanporatua izan zen Abjasiatik eta Ipar-Kaukasora alde egitera behartu gintuzten».

Kaukaso osotik etorritako boluntarioen kopurua 3000 ingurukoa izan zela estimatzen du Bli jaunak, Kaukasoko Mendietako Herrien Konfederazioaren (CMPC ingeleraz) alde borrokan aritu zirenak. Boluntarioen jatorriaz, gehienak Karatxai-Txerkesia etorri zirela aitortu digu Bli-ek baino baita Adigea, Dagestan, Txetxenia edota bere errepublikatik, hots, Kabardino-Balkariatik. Abjasiara joandakoen artean, ezagunena Shamil Basaiev txetxeniarra, Gagrako batailan parte hartu zuenak. Hau dela eta, urte pare baten bueltan, abjasiar askok ere Txetxeniako gudara borrokara joatea erabaki zuten, eta zurrumurru batzuen arabera, Txetxeniako gudara joandako boluntarioen kopurua hain handia izan zen Abjasiak bere mugak ixtera behartua ikusi zuela bere burua.

Nazioarteko boluntarioak: Atzo Abjasia, gaur Donbass

Abjasiako gudan (1992-93) ehunka izan ziren Sobietar Errepublika ohietatik abjasiar herriaren defentsan aritu zirenak, besteak beste Transnistria (Priednestrovie), Uzbekistan, Kazajistan edo Ukraina. Azken herrialde honetatik, Donbassetik etorritako dozenaka militantek hartu zuten parte georgiarren aurkako askapen gudan. Honekin batera, Don baxuko meatzariek ere laguntza humanitarioa bidali egin zioten abjasiar herriari. Eta ez hori bakarrik. Batal Dzhapuaren esanetan «Gaur bezala, Donbasseko meatzariek -orduan- georgiarren alde borrokan aritutako Pravi Sektor eta beste paramilitar ultraeskuindarren aurka aritu ziren Abjasian». Datu ofizialen arabera 700 ukrainar ultranazionalista inguru aritu ziren Ekialdeko Frontean. Egun «ehunka abjasiar Donbasseko miliziekin batera borrokan» ibiltzearen arrazoietariko bat dela gogorarazi digu Batalek