Depresioaren krudeltasunaz bi hitz

Atalak: Sailkatu gabea

Depresioa eritasun bat dela esatea ez da ezer berria; Baieztapena aintzat hartuta, depresioa pairatzen dutenekin gertutasuna eta elkartasuna nabari da azken aldian jendartean zein komunikabideetan -ikuspegi teoriko batetik bederen-, akaso zerbait aldatzen ari den seinale. Praktikan ordea, betiko tabuek diraute, ezer aldatu ez den seinale. Hor dugu adibidez Miren Larrionen kasua: epaitua izatetik, “enpatia sozialera” -karitatea kasu batzuetan- bere gaixotasuna ezagutzera eman zuenean, ondoren ahanzturara bueltatzeko (hemendik nire besarkadarik handiena zuretzat Miren). Komunikabideek gaia mahaigainetik pasatu eta, gaia berriz desagerrarazi dute.

Uler dezazuen, depresioa ez da “tristura pixkat” edota “bajoi bat” edukitzea zure futbol taldeak partida baten galdu duelako; Depresioa eritasun larri bat da, non garunak ez dituen sortzen “alaitasunaren molekulak”. Depresioaren sintomak latzak dira eta ondo ezagutzen ditut neuk ere, azken aldian nire gorputza jipoitu baitute: kontzentratzeko eta lo egiteko zailtasunak, kirola egiteko gaitasun eza eta gogo falta, bakardadea, isolamendu soziala, umore aldaketak, apatia, sexu-afektibitaterako gogo gutxi eta abar. Depresio bakoitza, halere, mundu bat da eta nik azken honetan sentsazio berriak pairatu izan ditut; burutik kanpo egotearen sentsazioa adibidez, beste esfera batean izango banintz bezala. Zer esanik ez zeintzuk izan diren alkohola neurririk gabe kontsumitzearen ondorioak adibidez, ezta? Laburbilduz: kaka bat bezala egotea ez dugu guk gaixook hautatzen.

Presio soziala eta sentsibilitate falta

Nekez irudikatu genezakeen hanka hautsi duen lagun bati “ibiltzea” eskatzea: “Are, ez duzu ezer, jaiki zaitez eta hasi korrikan”. Pentsaezina, ezta?. Orain imajinatu zer pentsa zezakeen eritasun mental bat duen norbaitek honako hau entzutean: “Ez egon triste, zure bizitza bikaina da, pasatuko zaizu”. Ez, gauzak ez dira horrela; Akaso diabetiko bati azukrea erregulatuko zaio mediku baten laguntzarik gabe? Depresioarekin gauza bera da; Laguntza profesionala eskatu behar da, hil ala biziko kontu bat izan daitekeelako. Hori ez ulertzeak erakusten du zer nolako tabua den depresioaren afera eta noraino manipulatua dagoen gaia maila sozialean. “Pasatuko zaizu” edo “altxa zaitez ohetik eta joan zaitez mendira” esaten digute, plazerrez gaixotuko bagina bezala. Maila berdinean kokatu dezakegu “pastillarik ez hartzeko” esaten dizun laguna, “txarrak” direlakoan. Infekzio baten aurrean antibiotikoak ez al dituzue hartzen? Hanka hautsiz gero, ez al duzue igeltsua ezartzen?

Horrelako enpatia soziala ikusita ez da harritzekoa osasun mentalari ematen zaion atentzio eskasa; osasun publikoak ematen duen arreta gero eta eskasagoa da adibidez, besteak beste osasun sistemak pairatzen dituen murrizketei esker. Nork ordaindu dezake psikologo bat astero? Inbertsioa, laguntza eta prebentzioa da behar duguna, ez hitz politak. Nire kasuan orain dela 5 hilabete medikamentuekin hasi eta jarraipen medikorik ez dut izan. Nola sendatu daiteke eritasun bat jarraipenik egin gabe? Atentzio faltak zera dakar: motxilan gero eta harri gehiago edukitzea motxila apurtu arte -eta noski, indar izpirik gabe geratu arte-.

Inguru sozialak ere eragin handia du depresioa garaitzeko orduan, baita gaixotzeko orduan ere, izan ere tabuz eta aurreiritziz josia dago gure gizartea, gure ingurua barne; Laguntza eskaini beharrean, ondokoa kritikatzen, epaitzen eta kondenatzen dugu uneoro -nahi gabe bada ere-. Hau da gizarte moralista: Depresioa pairatzeaz gain eskarnio publikoa ere pairatu behar dugu. Gertukoekin hau gertatzen baldin bada, zer ez da gertatuko maite ez gaituen jendearekin?

Egia da zaila dela eritasun mentala duen pertsona bat laguntzea, fede onez bada ere, eta ziur naiz nire inguruko batzuek inpotentziaz bizi izan dituztela ni laguntzeko saiakerak -milesker hor egoteagatik halere-, ez gaiztoa naizelako, depresioaren inguruko orri-biderik ezagutzen ez dutelako. Zulotik irtetzeko lehen argi izpiekin ilusioa bueltan da; Esperientzia honek estigmatizatua izatearen beldurra galtzen lagundu dit eta bide batez depresioari buruzko bi hitz idazteko ausardia eman dit; pentsatzen eta sentitzen dudana adierazteko gaitasuna -bereziki maite zaituztenei-. Zuei ere gauza bat esan behar dizuet, lagun batek dioen bezala: “Ez dizuegu eskatzen gu ulertzea, gu ulertzen saiatzea baizik”. Touche. Zaindu ezazue maite duzuen hori.