Hasiera »
Ibai Trebiñoren bloga - After-boltxebike
Ibai Trebiño
Arrasaten bizi den patatero peto-petoa eta eslaviar arimadun baskoa. Azken urteotan nazioarteko gaiak jorratzen saiatu den post-boltxebike matxinoa. Askatasunaren izenean Berlingo harresia bota eta hamaika gehiago eraiki dituzte; Alienazio inperialistan oinarritutako diskurtsoa desmontatzea dut helburu. Они не пройдут!
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Iruñerritarra naiz(e)k Jihadismoa, terrorismoa eta elkartasun selektiboa bidalketan
- Pausoz pauso, Errusia euskalduntzen | Borroka Garaia da!(e)k Pausoz pauso, Errusia euskalduntzen bidalketan
- Martin(e)k Pausoz pauso, Errusia euskalduntzen bidalketan
- Pervomaisk, símbolo de la guerra | SLAVYANGRAD.es(e)k Pervomaisk, gudaren ikur bidalketan
- Besarkada zintzo baten istorioa | Euskal Herria ★ Donbas Elkartasun Komitea(e)k Besarkada zintzo baten istorioa bidalketan
Artxiboak
- 2023(e)ko otsaila
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
Einar Galilea: “Mendizorrotzaren bultzadari esker helburu handiak lortzea espero dugu”
Urt 7, 2016 // Errusiar Mundua, Futbola // Iruzkinik ez
Talde babazorroak bigarren mailako lidertza eta neguko txapelketa eskuratu ditu berriki. Lehen mailara itzultzeko bide ordea, zaila izango dela onartu digu Einar Galilea (Gasteiz, 1994) Alaves-eko atzelari gasteiztarrak; Bigarren itzulia hastear dela, taldearen ibilbidea errepasatu eta urrezko mailara bueltatzeko gakoak aztertu ditugu berarekin.
Gabonetako atsedenaldia dela eta, egun batzuk eman ditu jokalari gazteak Moskun (Errusia). Kremlin-en bertan elkarrizketatu du After Boltxebikek Einar Galilea.
Lehenik eta behin zorionak, lidergoa eskuratu eta neguko txapeldunak zarete. Pozik egoteko arrazoi dexente daude ezta?
Bai, noski. Halere inportanteena azken txanpara arte goiko lehian egotea da, berdin dio lehen edo bigarren postuan, bukaerara arte egin behar dugu lan. Momentuz gauzak ondo egiten ari ditugu eta oso pozik gaude zentzu horretan. Bestalde, giro ezinhobea dago eta horrek ere asko laguntzen du.
Bigarren bueltari begira, zein uste duzu izango dela gakoa orain arteko egindako bideari eusteko?
Entrenaitzailearen esanetan, gakoa etxean, Mendizorrotzan, puntuak lortzea da; Hori argi dugu ere jokalariok. Orain arte etxean emaitza onak lortu ditugu zalegoaren bultzadari esker eta hor egongo da aurrerantzean gure arrakastaren gakoetariko bat. Etxetik kanpo puntuak lortzea zaila da nahiz eta orain arte Mendizorrotzatik urrun gauzak nahiko ondo egin ditugun. Bide horretan badugu zeozer hobetzeko tartea ere, baino gakoa etxean puntuak gehitzea da eta bide horri eutsi behar diogu.
Kanpoan ondo aritu zarete azken jardunaldietan ere; Orokorrean hasiera ona eman zenioten denboraldiari, eta gorabehera batzuen ostean, garaipenaren bideari ekin diozue, Valladoliden edo Elx-en garaipen inportanteak eskuratuz. Gakoetariko bat hor egon daitekela uste duzu?
Etxetik kanpo jokatutako azken hiru partidak irabazi ditugu, justu xamar eta gol gutxiko tartearekin egia esan, baino inportanteena puntuak eskuratzea zen eta alde horretatik oso pozik gaude egindako lanarekin. Eta orain arte bezala, kanpoan puntuak gehitzea ere ezinbestekoa izango da.
10 urteren bueltan Alaves lehen mailara itzultzeko bidean da, ilusio berezirik somatu al duzue zaleen artean?
Joan zen denboraldiko amaieran, playoffetan sartzeko lehian murgildurik geundela, ilusio handia nabari genuen zaleen artean; Zaleek laguntza handia ematen digute beti, bai etxean eta baita etxetik kanpo ere. Mendizorrotzan dagoen giroa, aukariek presio gisa pairatzen dute. Gure zelaia ez da zelai erraza eta hori jendearen bultzadari esker da dudarik gabe. Bestalde, ilusio ikaragarri somatzen dugu eta zalegoaren ilusioari erantzunez guk dena emateko prest gaude ere.
Alaves aurrekontu aldetik taldea apala izanda, zein uste duzu dela talde honen arrakastaren sekretua?
Aldagelan dagoen batasuna eta giroa, dudarik gabe. Lan talde bikaina dugu eta jokalarien arteko harremana ezinhobea da. Lagunak garela esango nuke eta horrek asko laguntzen du talde dinamikan. Horrekin batera, zaleen bultzada ere goraipatu behar dut. Haiei esker helburu garrantzitsuak lortzea espero dugu.
Bordalas entrenatzailea ere bada talde honen ikur. Entrenatzaile gogorra dela kritikatzen dute batzuek, baino emaitzak hor daude. Zein da zuen harremana berarekin? Ze nolako pertsona da?
Pertsona moduan oso pertsona eskuzabala, jatorra eta gertukoa da Bordalas, nik ez dut inolako kexarik. Entrenatzaile moduan oso gogorra dela esaten ohi da, bere taldeek intentsitate puntu handiarekin jolasten dutela esaten da. Hau da behintzat kirol kazetarien artean dagoen zurrumurrua. Niri ordea, zentzu batean, bidegabekeria iruditzen zait baieztapen hau, gu ez baikara talde gogorra. Argi dago intentsitatea baliatu behar dugula arrakasta lortzeko eta Bordalas-ek zentzu horretan egiten du lan, baino horrek ez du esan nahi joko gogorra eta oldarkorra baliatzen dugunik futbol zelaian.
Aurten 4 gasteiztar zarete taldean, harrobiko bi jokalari (zu eta Sergio Llamas), Manu Garcia kapitaina eta Toquero «lehendakaria». Ez da oso ohikoa hainbeste jokalari gasteiztar aurkitzea taldean. Nola bizi duzue zuek egoera hau?
Azken denboraldietan ez-ohikoa izan da gasteiztar eta arabarrak topatzea taldean; Beti esan ohi da Alaves-ean arabarrik ez daudela, baino tira, aurten 4 gaude eta oso harro sentitzen gara. Egoera interesgarria da oso; Arabarrok taldearen motore bilakatu gara. Zaleek ere ilusio handiz ikusten dute Gasteizko jokalarien presentzia taldean eta hori oso pozgarria da. Espero dezagun hemendik aurrera gero eta gasteiztar gehiagok bere hiriko taldean jolasteko aurkera izatea. Hau hasiera baino ez da.
Neguko txapelketa amaituta, Moskun eman dituzu egun batzuk. Ze iruditu zaizu Mosku eta zergaitik bidaiatu zara Errusiako hiriburura?
Astebeteko atsedenaldia baliatu dut Moskura etortzeko. Nere bizitzako 21 urte eman ditut jada Gasteizen eta mundua ezagutzeko aukera ona zela uste dut. Zu hemen zaudela jakinda hona etorri eta Mosku ezagutzeko parada izan dut. Oso lasai ibili naiz, nahiz eta Mosku hiri erraldoia izan. Oso hiri interesgarria iruditu zait, politikoki baita historikoki ere, gauza asko daude ikusteko eta ezagutzeko. Asko gustatu zait.
Moskun hotz handirik ez duela egiten entzun dut, Siberia-Gasteizen agian hotz handiagoa egiten du?
(barreak) Kasualitatea edo ez, eta ez-ohikoa izan bada ere, nik hemen eman ditudan 6 egunetan ez du hotz handiegirik egin. Gasteizko lagunek esaten dutenaren arabera hotz gehiago egiten du Gasteizen hemen baino. Bestalde pena izan da Errusiako negu gorria ezagutu ez izana, baino tira…
Zu jokalaria izateaz aparte, Alaves-eko zale amorratua zara txikitatik eta ohore horri eutsiz kolore txuri urdinak Moskuraino ekarri dituzu. Kremlinean Alaveseko banderak ikusi ditugu…
Nire hiriko taldea da Alaves-a. Jolakaria izatea aparte, beti jarraitu izan dut taldea eta zale amorratua naiz noski. Gauzak ondo doazela ikusita, bidai hau aprobetxatu dut nere taldearen koloreak Errusiaraino ekartzeko. Bihotzez espero dut taldea lehen mailara igotzea, eta agian kolore txuri-urdina Moskura ekartzea tradizio bilakatuko dugu denon artean.
Zeinek daki, baino egunen baten Alaves Moskun UEFA jolasten ikusi ahal izango dugu….
Polita izango lirateke eta amestea doakoa da. Orain inportanteena burua hotz mantentzea da. Lehen mailarako bidea luzea baita eta lehenik eta behin partidak irabazi beharko ditugu lehen mailara bueltatzeko. Bigarren buelta osoa gelditzen zaigu eta gauzak ondo egiten jarraitu behar dugu, gure ametsa eta gasteiztar guztien ametsa gauzatu ahal izateko
Errusiaren interbentzioa Sirian eta «Redwasherren» eromena
Ira 30, 2015 // Arabiar Mundua, Errusiar Mundua, Iritzia, Kazetaritza, Nazioarteko politika, Siriako gerra, Ukrainako gerra // Iruzkinik ez
Mundua erotuta dago azkenaldian. Errefuxiatuen aferarekin batera, Siria aktualitate politikora itzuli da. ARGIAk argitaratutako Asier Blas, politologo eta lagunaren artikulua aipatzen ekin nion atzo Lizarrako Gaztetxean Siriari buruz emandako hitzaldiari; Asier Blasen esanetan «progreek badaukate jostailu berria, Errefuxiatuak alegia». Azken egunotan irakurri ahal izan dugunez, George Soros magnate eta koloreetako iraultzen sustatzailea ere olatura gehitu da, (Welcome Mr. Soros) eta diru dexente inbertituko omen du Europar Batasunak errefuxiatuei laguntzeko martxan jarritako programetan. Zein eta, George Soros kolpista estatubatuarra. Antzerki hutsa.
Humanitarismoa eta geopolitika nahasteak arrisku handia dakar; Azpimarratu beharrean gaude, beste behin ere, errefuxiatuen afera Damaskoko gobernuaren aurkako ofentsiba militar baten beharraren justifikazio gisa erabilia izaten ari dela, eta soilik testuinguru horretan, ulertu daitezkela Errusiaren interbentzioaren arrazoiak. Errusiako senatuak, behin eta bide diplomatikoa agortutzat eman ondoren (Ghoutako eraso kimikoen ostean ekindako bidea), gaur bertan onartu du indarraren erabilpena Sirian.
Redwasherrak sutan daude albistearekin, baino Errusiari Sirian eskua hartzeko zilegitasun handia eman diona Koalizioaren interbentzioaren porrota (progreak babesturiko interbentzioa gainera) izan dela jakin beharko lukete. 13 hileko ofentsibaren ondorioz, Estatu Islamiarrak kontrolpean zeukan eremua bikoiztea lortu baitu. Horren aurrean gutxi edo ezer esan da. Interbentzio militar ilegalak Libian eta Sirian, Frantziar estatuaren bonba ilegalak, Arabiar koalizioaren eguneroko sarraskiak eta krimenak Yemen-en, ez dizkie inolako buru hausterik eragiten redwasherrei.
Komunikabide progreek eta ezker radikaleko sektore batzuek zalaparta handia sortuko dutela aurreratzen dizuet; Gaur, El Pais-en esaterako, Siriako interbentzioaren harira, «Errusiaren interbentzioak Ukrainako guda eragin zuela» irakurri dut. Ez Errusiaren ustezko partehartzea dagoela, edo Errusiak Krimean interbentzioa burutu zuela, ez: «Errusiak eragin zuela Ukrainako gatazka». Zeinek daki, baino agian Estatu islamiarra Errusiak sortu zuen ere. Ez zen arraroa izango, behin komunikabide batean «Estatu Islamiarra Assad-ek -kurduen kontra egiteko- sortu zuela» irakurri nuen eta. Halako baieztapen lotsabakoak irakurtzean, geopolitikatik harago doazen beste ondorio batzuk ateratzen hasten naiz: inpartzialtasuna eta objetibitatea komun-zulotik behera desagertu dira.
Tel Aviv, txanpon beraren bi aurpegiak
Ira 17, 2015 // Antifaxismoa, Arabiar Mundua, Elkartasuna, Futbola, Nazioartea, Siriako gerra // Iruzkinik ez
«Errefuxiatuak ez zarete ongietorriak», pankarta honekin adierazi dute Tel Aviv-eko Maccabiko zaleek errefuxiatuen aferaren inguruko iritzia. Benjamin Netanyahu lehen ministroak ere «Israel estatu txikia izanda errefuxiatu uholdeari aurre egin ezinean» dabilenez, «mugak kontrolatuko dituztela» iragarri du.
Israeletik Siriar herriari zuzendutako mezua propagandaz zipriztinduta dator. Inork ez dezala ahaztu zein izan den Israelen jokaera Siriako gatazkan; Tel Aviv-eko ospitaletan Al Nusra Fronteko eta Al Qaeda-ko «errebelde» bihotzjaleak sendatzeaz eta osatzeaz aparte, Siriako Golan Garaia bonbardatzeari ekin dio behin eta berriz armada sionistak azken urteotan. Israelen errefuxiatuentzat tokirik ez dagoen arren, terroristentzat lekua soberan da.
Israeleko gobernua maltzurra eta kalkulatzailea da, eta aldi berean inteligentea, propagandan aditua. Ohikoa den bezala sionismoak «kirolaren enbaxadore» den Maccabi taldea erabiltzen du Europan zehar bere mezua zabaltzeko, bere aurpegi antidemokratikoa zuritzeko. Talde laruak Europara egiten dituen bidaietan protesta ugari izaten diren arren, sionismoaren propaganda aparatoak «normaltasun osoarekin» egindako bidai gisa saltzen ditu Maccabiren bisitak, etxera zein kanpora begira, eta Europan «israeldarrak maitatuak direla» irudikatzea dute helburu. Nazioarteko kirol erakundeetan duten eskua nabaria da gainera, eta aurten Maccabi Tel Aviv Champions league-n aritzeak aukera ona emango dio, beste behin ere, entitate sionistari.
Baino Israel ez da soilik Maccabi, zorionez. Hiri berdinean, barrikadaren bestaldean, Hapoel dugu; Israeleko langileen taldea, judutar herria eta langileen harrotasuna. Hapoel langile esan nahi du eta 1925ean, Palestinaren okupazio ilegala eta kriminala baino lehen, sortu zen talde, Tel Aviv-eko langileen eskutik. Zaleen harmailetan Israeleko banderarik ez, bai ordea Che Guevara-ren irudiak, sinbologia antifaxista edota ikurriñak adibidez.
Tel Aviv-eko taldeen arteko lehia handia da. Kirol arloa gainditzen duen gerra-klase bat da. Arabofobo eta arabiarrekiko adiskidetasunaren aldeko norgehiagoka da. Arrazismoaren eta berdintasunaren arteko lehia sutsua ere bada; Eta horren adibide, Maccabiko zale arrazista eta klasistei erantzunez, Hapoeleko zalegoak ateratako pankarta erraldoia eta mezu zorrotza: «Nor ez da errefuxiatua Israelen?»
Munduko zati honetan justizia, memoria historikoa eta elkartasuna guztiz galduta ez dagoelaren seinale.
Siria, bonbak eta zinismoaren argazki bat
Ira 8, 2015 // Nazioartea, Siriako gerra // Iruzkinik ez
«Zerbait egin behar da!» diote amorruz gure egunkariek, iritzi publikoak eta jendarteak Turkiako kostaldean agerturiko ume siriarraren gorpuaren argazkia munduari buelta eman eta gero; Hungariara heldu den ume siriar batek «ez dutela Europara etorri nahi, guda geratzea baizik» eskatzen duen bitartean. Al Jazeera-k jaso, eta munduko komunikabide guztiek zabaldutako adierazpenak bilakatu dira; Al Jazeera, paradoxikoki, Libiako exodoan eta hondamendi humanitarioan erantzukizun handien duen komukabidea da. Tripoliko plaza berdearen «muntaia» gogora ekartzea komeniko zen.
Amnesty International-ek ere Refugees Welcome olatu new age-era gehitu da ere, noski; Mugimendu global honen ekarpen lotsagarriagatik ez balitz, Libian ez legoke gerrarik egongo, ezta Sirian ere. Baino ustezko inpartzialtasuna mantentzeak hori eskatzen du, gezurrak, manipulazioa eta humanitarismo faltsua. Tripoli, Ghouta, Srebrenica (Bosnia, 1995), Racak (Kosovo, 1999) edo Bagdad, NATOren logikak eskatzen duen «interbentzio humanitarioa» eta bonben bidez herrialdeak «demokratizatzeko» beharra. Inperialismoa, gerra eta suntsipenaren bozeramaileak dira.
Hungariako ume horren hitzek gure mendebalde «salbatzailean» hartuko duten balorea, dimentsioa eta esanahia argia da: Interbenzio militar baten beharra.
Eta umeak ez dauka errurik, ume horren eskaera oso sinplea delako: «utz ezazue bakean nere herria», Hollande, Merkel etabarrei zuzenduta doan adierazpena da dudarik gabe; Siriako herriaren borondatearen aurka arabiar herria garbitzen ari diren terrorista eta kriminalei laguntza moztea alegia. Ez gara kazetari onak izan behar EEBBn interbentzioak ezer gutxi lortu duela jakitzeko; Sirian, Kobane «salbatzeaz» aparte, Estatu Islamiarrak bere kontrolpean duen eremua bikoiztea lortu du koalizioaren operazioa martxan dagoenetik.
Soilik Iran-en eskuhartze zuzenak lortu du Daesh-en eta «errebelde moderatu» bihotzjaleen aurrera egitea gelditzea, hau da datu objetiboak baliatuta atera daitekeen ondorio garbiena. NATO eta bere aliatuen interbentzioak ez du ezer konponduko eta ez dio inolako mesederik egingo Siriari. Eta puntu honetan, Israel Estatu Islamiarra eta Al Nusra fronteko psikopaten indar aereoan bilakatu dela gogoraraztea ere komeniko zen.
Errusiako «gay pride», errealitatea eta propaganda
Abu 21, 2015 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
«Sochi-ko olinpiar jokoen aurkako boikotak ez dio mesede egiten gure borrokari eta are gutxiago bertan parte hartuko duten kirolariei». Zorrotz aritu zen Errusiako LGTB mugimenduko eta Giza Eskubideen aldeko ekintzailea den Nikolai Alexeiev, Gay Russia mugimenduko sortzailea. Estatu Batuetako LGTB mugimenduak eta Steven Fray, beste intelektualekin batera, «Errusia herrialde homofoboa» zelakoan, Sochi-ko olinpiar jokoen aurkako nazioarteko boikot kanpaina bat deitu zuten. Errusiako gobernuak adingutxikoen artean «propaganda homosexuala zabaltzea» debekatzen zuen legea onartzearen ondorioz jarri zen martxan kanpainia eta Israelen okupazio ilegala edo Hego-Afrikako Apartheid-a salatzen zuen boikotaren efektu bera nahi zuen eduki estatubatuarren kanpainak. Bitxia bada ere, nazioarteko ekimen hura ez zen jatorriko herrialdean jaio, EEBBetatako bulego batean baizik. Beste plano batean, Zirkasiarrek Errusiangandik pairatutako errepresioa ere ekintzaile adeitsu eta «sorosiano» jator hauen jo-puntuan; Ez egungo Errusiak burutako krimenengatik baizik eta orain dela 200 urte Errusia zaristak burutako sarraskiengatik, erridikulua eta zentzugabekoa irudi daiteken arren.
Abjasiako mugatik 10km eskasera, Sochi-n garela, berehala nabari dezake bisitariak zertaz ari den Alexeiev; Itsaso Beltzaren ertzean kokatzen den «paradisua» da Sochi, Kaukaso bertan. Hiria Navaguinski izenarekin sortu zen 1838.urtean eta Sobietar Batasunaren garaietan bizi zuen garapenik handiena; Bere klima subtropikala dela eta, Sochi gune turistiko inportante batean bilakatu zen eta hiria gutxinaka hazten joan zen. Aro post-sobietarrak ordea, -Errusian orohar- miseria, pobrezia, eta era guztietako hondamendi sozialak ekarri zituen, Boris Yeltsin «mozkorraren» eskutik; XXI. mendeak argitasuna ekarri zuen, eta Sochi udako hiria izateaz aparte, neguko turismoa ustiatzen jakin izan duen hiri modernoa eta garatua bilakatu da. Krasnaya Poliana-ko ski estazioa Sochitik 40km-ra dago eta errusiarren neguko gune turistiko handienetarikoan bilakatu da. Arrazoiak soberan, hiria 2014ko olinpiar jokoen egoitza izendatu eta azpiegitura erraldoi eta modernoz josi zen, eta Mendebaldean bezala, espekulazioa eta zarrastalkeria nagusi izan zen. Sochi-ren kasuan ordea, errentagarritasuna ziurtzat eman daiteke , inbertitutako diru kopuru neurrigabea alperrik ez dela desaprobetxuko ikustear badago ere.
1600km iparralderago Mosku hiriburua, Errusia berri eta modernoaren ikur. Erdigune kosmopolitan, bikote homosexual bat eskutik hartuta normaltasunez paseatzen ikus daiteke; Orain dela egun gutxi batzuk EEBBetan sexu berdineko ezkontzak legalak bilakatu dira eta gaia denon ahotan dago; Estatubatuarrek eta mendebaldarrek LGTB kolektiboaren eskubideak asmatu -eta bermatu- dituztelaren sentsazioa dago, eta agian sexu askapenaren auzia joku geopolitiko edo interes batzuen aldeko gerra bihurtu delaren sentsazioa ere. Agian horregatik, eta Errusian orain dela ia 100 urte (1917ko Urriko iraultzarekin) homosexuala izatea legala zela jakitun, Moskuko gay pride eta sexu askapenarako mugimenduek Ekainaren 28an ospatu den Nazioarteko Sexu Askapenerako eguna ez dute oztadar banderekin ospatu, Errusiar banderekin baizik, «Yankiek» LGTB-ren sinboloak lapurtu eta desitxuratu egin dituztela salatu nahian.
Munduko txoko guztietan bezala, Moskun ere homofobia dago. Homofobia leku danetan dago, bereziki erlijioak pisu handia duen gizarteetan, baino Errusiaren kasuan, LGTB kolektiboaren egoera testuinguratzea premiazkoa da; Sexu askapenarako kolektiboaren eskubideak ezin dira sexu bereko pertsonen arteko ezkontzaren parametroetan neurtu, edo hobeto esanda, ezkontzeko eskubideak ez ditu homosexualen eskubideak bermatzen, eta are gutxiago homofobia desagerrarazten. Mosku ez da San Frantzisko bezain «progrea» eta «parekidea», ezta ere Gasteiz bezain «tolerantea», baino nere jaioterrian faxista koadrila batek bikote homosexual bat jipoitu berri du. Mendebalde «tolerantearen» eta mass-media «lobotomizatzaileen» auzolotsak agerian beste behin ere.
Zirkasiarrek inperioa garaitu zutenean
Abu 14, 2015 // Abjasia, Errusiar Mundua, gutxiengo etnikoak, Kaukaso, Ukrainako gerra // Iruzkinik ez
Mohamed Bli, komandante balkariarra
1993ko irailaren 30a betiko grabatuta geratu da Abjasiako herriaren memorian; Partisanoek georgiar armada bi herrialdeen arteko muga naturala ezartzen duen Khurtxa ibaiaren bestaldera kanporatu zuten. Abjasiak «Aiaaira» (Garaipena) lortu eta behin betiko independentzia aldarrikatu zuen. (gehiago…)
2008ko guda eta israeldarren eskuhartzea
Abu 10, 2015 // Abjasia, Kaukaso, Nazioarteko politika // Iruzkinik ez
2008ko gudan georgiarrei atzemandako arma estatubatuarrak /Argazkia: Ibai Trebiño
2008ko abuztuaren 7an, Georgiako armadak bonbardatu zuen Hego Osetiako eskualdea de facto independentea. Gau bakar batean indar armatuen erasoek 1.300 lagun inguru (Osetiaren biztanleriaren %3a) eta han bake misioan ziren Errusiako 13 soldadu hil zituzten. Eraso hauen ostean, Osetiako guda edo 2008ko guda bezala ezagutzen den Errusia eta Georgiaren arteko 10 eguneko gerrari hasiera eman zitzaion.
Guda Abjasiara heldu ez bazen ere, Abjasiako herriak herri-miliziak antolatu eta 3 ordu eskasean armada mobilizatzea lortu zuen, hemengoen iritziz «historian munduan egondako mobilizaziorik azkarrena» izanda. Abjasiako armadak Hego Osetiaren alde borrokatu zuen.
2008ko Ekainean, Mevdeved eta Sakhaasvili, Errusia eta Georgiako presidenteek, Abjasia eta Osetiaren inguruan hitzegiteko bilera egin zuten. Bi hile beranduago egin zuen eztanda gudak. «Egoera normalizatutzat ematen genuenean, Georgiak Osetia erasotu zuen» dio gerran aditua den Batal Dezhapua margolari eta zinegileak, «hasierako plana Abjasia erasotzea bazen ere». Ez zuten lortu. Abjasian guda ekiditeko Errusiak edukitako papera nabarmendu nahi izan du Batalek, «Ez dakigu eta ez dugu jakin nahi zer egin zuten errusiar tropek, baino guda ekiditea lortu zuten». Abjasian guda ez egon arren, Errusiak Georgiaren aurkako ofentsibari Itsaso Beltzeko errepublika honetatik ekin zion, eta 8 egun eskasean guda irabaztea lortu zuen.
Batalek 3 urte eman ditu 92eko gudaren inguruko Ekialdeko frontea dokumental arrakastatsua egiten, eta gerran aditua bilakatu da. Etxean harrera egin dio ARGIAri, 2008ko gudan Abjasiako armadak Georgiako armadari atzemandako dokumentu esklusiboak erakusteko asmoarekin, «Mendebaldean jakin nahi ez denari buruz hitzegiteko» asmoarekin. 2008ko guda «kanpo eskuhartzeak eragin zuela» uste du Batalek, ustez Israeletik zein Estatubatuetatik georgiar armada entrenatzera etorritako instruktore militarren argazkiak erakusten dizkigun bitartean. 2008ko Uztailean Georgiako Poti hirian grabatutako bideoa ere erakutsi digu zinegile abjasiarrak. Jatetxe batean grabatutako bideoan soldatuek Israeletik etorri direla aitortzen dute argi eta garbi. Ohiartzun handia eduki zuen bideoak Errusiako zerbitzu sekretuek dokumentua filtratu eta ezagutzera eman ostean, eta Errusia eta Israelen arteko talka diplomatiko bat eragin zuen ere.
Gure bideari ekin aurretik, georgiarrei atzemandako armak ere erakutsi nahi izan dizkigu Batalek. Txalekoak, kaskoak, fusilak eta AEBek georgiarrei emandako bestelako laguntza militarra. Etxean gordeta dauzka armak sujumiar honek eta hau ere «Mendebaldeko mundu librearekin» konpartitzea erabaki du. «Jakin dezazuen zeintzuk diren gure herria erasotzen dutenek». Osetiar eta Abjasiarrek Errusiaren babesa eduki arren Israel eta AEB garaitzeaz harro sentitzen den herria ere delako.
Israeletik etorritako instruktore militarrak /Argazkia: Abjasiako armada
Argazkia: Abjasiako armada
Israeletik etorritako instruktore militarrak /Argazkia: Abjasiako armada
Israeletik etorritako instruktore militarrak /Argazkia: Abjasiako armada
Israeletik etorritako instruktore militarrak /Argazkia: Abjasiako armada
Gudaren malkoak
Abu 7, 2015 // Abjasia, historia, Kaukaso // Iruzkinik ez
Kodor ibaia gurutzatu eta Adziubzha herrira heldu gara. Abjasiako gerrako (1992-1993) guduzelai nagusian gaude. Sujum hiriburutik etorrita herrixkaren sarreran dagoen zubiak Ekialdeko frontearen hasiera markatzen zuen. «Istilu latzak eta odol asko izan zen hemen» dio zubiaren bestaldean dagoen herritar lasai batek. Herrian murgildu eta Alexei Mutsbarekin egin dugu topo. Udaletxeko langile honek hemengo familia abjasiar tradizional bat bisitatzera gonbidatu gaitu. Alexeik gudan parte hartu eta hanka bat galdu zuen. Nabaritzen ez bazaio ere, egurrezko protesi bat darama. «Zorionez bizirik nago» dio zintzotasunez.
Mendian dagoen «datxa» (baserria) batera heldu gara, Akzhba familiaren etxera hain zuzen ere. Kaukasiarrentzat gonbidatua sakratua denez, jana zein edaria etengabe eskaintzen digute. Txa-txa, 70 graduko etxeko mahats-vodka abjasiar tipikoarekin egiten dugu topa: «Nasdarovia!». Lehen brindisa jainkoagatik, norberaren siniskeren gainetik. Bigarrena Abjasiagatik, bere herriagatik eta Abjasiaren nazio-aniztasunagatik. Hirugarrena Abjasiako independentziaren aldeko borrokan bizi eman zutenengatik.
Kale zein etxe guztietan ikusgai dira Abjasiako gudan bizitza galdu zuten gerrileroen irudiak.Heroiak dira hemen. Akzhba familiaren etxean gudan hildako semearen irudiak egongela apaintzen du. 20 urterekin hil zuten georgiarrek, herria bertan, «aitaren etxea defendatzen» ari zela. Berarekin batera beste lehengusu bat ere hil zuten. Familia-buruak gerraren gordintasunez mintzo zaigu; Elkarrekin borrokan zirela hil zuten semea baino gerran jarraitzea erabaki zuen. Herria 4 hilez egon zen georgiarren kontrolpean eta 3000 abjasiar inguru bizitza galdu zuten Otxantxirako eskualdean izandako liskarretan. «Hemen ez zen guda estrategikorik izan, soilik herriz herri burututako ekintza armatuak, biziraupen ariketa hutsa izan zen» azaltzen digu.
Georgiarrek fusilamendu masiboak eta gerra krimen ugari burutu zituztela kontatu digute. 20 urte geroago kiskalita jarraitzen duten etxeak dira horren lekuko. Hildakoen artean Leningradoko sitioan borrokan ibilitako sobietar heroi zahar bat ere. Georgiarrek agurea etxetik atera eta inolako azalpenik gabe fusilatu zuten.
Ekialdeko frontean 13 hile eman zituzten Abjasiako indar armatuetatako 2000 kide inguru isolatuta, georgiarrek inguratuta. Herritarren laguntzaz eta lurraren emankortasunak eskainitako janari esker biziraun zuten gerrileroek, 93ko irailean ofentsibari ekin eta georgiarrekiko garaipena eta independentzia lortu zutenerarte.
«Sufrimendu gehiegi baino independentziak pena merezi duela» ondorioztatu dute Akzhba familiaren mahainguru inprobisatu honetan. Beltzez jantzita doan etxeko andreak ordea, ez du hitzik bota solasaldi osoan, soilik malko goibel gutxi batzuk: «Seme baten galerak ezin da munduko beste ezerrekin ordezkatu». 20 urte pasatu diren arren, andrak ez du gerrari buruz hitzegin nahi eta Ukrainako gudaren inguruko gogoeta txiki batekin eman du amaitutzat solasaldia, «Donbasseko amek berak bizi izandakoa bizi ez dezaten».
Kaukasoko «baskoak»
Abu 4, 2015 // Abjasia, Euskara, Kaukaso, Nazioartea // Iruzkinik ez
Viatxeslav Chirikba, hizkuntzalaria eta euskaltzalea
Ignazio Loiolakoa euskalduna zela denok dakite Ipar-Kaukasoko errepubliketan. Baita Europako bihotzean herri indigena batek mendeak daramatzala bere independentziaren alde borrokan. D’Artagnan euskalduna ote zenaren zurrumurrua ere bolo-bolo dabil Abjasiako –Apsni hizkuntza autoktonoan- errepublikan, «Baskonia» eta «Gaskoniaren» lotura historikoaz galdetzen duten bitartean Dartagnan ez zela euskalduna azaldu behar. Bai ordea Eskiula, baino istorio luzeegia da bertakoei azaltzeko. Halere, Ipar-Kaukason Euskal Herriari buruz Frantziar Estatua edo Europako beste txoko batzuetan baino gauza dexente gehiago ezagutzen dira.
Kaukasoko herrien arteko espiritualtasuna, elkartasun eta anaiarte historikoa oso gauza berezia da. Euskaldunak Kantauri itsasoaren ertzean bizi den herri kaukasiartzat hartzen gaituzte askok; Abjasiar eta euskaldunen artean etimologikoki ere antzekotasun asko topatu ditzazkegula ziurtatzen dute hemengoek. Horren adibide, abjasiar nazionalitatea osatzen dutenen artean «(a)bask» edo «(a)bazg» azpi-talde etnikoen esistentzia. «Euskaldun eta abjasiarren artean amankomuneko historia bat dagoela» diote hemengoek.
Iritzi hortakoa da ere Viatxeslav Chirikba, azken urteetan bere herrialdearen nazioarteko aitorpenean gogor dihardun Abjasiako Kanpo Aferetako ministroak, «euskera eta abjasiar hizkuntzak familia berekoak direla» uste du nahiz eta «hipotesi bat baino ez izan», Koldo Mitxelenaren «Euskal Fonetika Historikoa » liburuari begirada bat botatzen dion bitartean. Viatxeslav hizkuntzalari famatua da hemen. Ukrainako Jarkov hirian ikasi eta Holandan 20 urtez lanean ibilitako -ez ohiko- kaukasiarra da.
Chiribka jauna ipar kaukasoko hizkuntzen arteko loturan aditua da eta urteak eman ditu hizkuntzen arteko antzekontasunak, loturak, jatorriak eta etimologia ikasten besteak beste. Euskararen kasuan ere urteak eman ditu euskal hizkuntza aztertzen eta ikasten. Etimologiak harridura sortzen diola aitortzen du: «Etxe-berria», «Urrutiko-etxea» ; Euskarazko hitzen jatorri bereziar eta etimologiaz mintzo zaigu ministro liluratuak.
Ministroaren lanen ezagunen artean euskerarekin lotura zuzena duen «euskara-abjasiar hitzegia» dago. Yuri Zitsar errusiar euskaltzalearen «euskera-errusiar» hiztegia oinarri hartuta, Viatxeslavek «historiako lehenego eta azken abjasiar-euskera hitzegia» egitea erabaki zuela dio broma artean: «Yurik hiztegia oparitu eta abjasiar-euskera hitzegia egitea erabaki nuen». Ministroaren hitzetan, «euskera erabilpena identitarioa da» oso, batez ere «Euskal Herriaren independentziarekin edo nazio-sentimenduarekin identifikatzen den jendeak hitzegiten duen hizkuntza» delako euskara. Urteak eman ditu Chirikbak euskararen jatorriaren inguruan ikertzen, Euskal Herriko hizkuntzalariak ez bezala, eta hori dela eta kexu da ministroa: «zuen hizkuntzaren jatorria gutxi ikertua izan da zuen herrialdean». EEBBetako aldizkari batean Euskara eta Abjasiar hizkuntza zientifikoki lotzen zituen bere artikulu batek beste hizkuntzalari batzuen artean polemika bizia piztu zuela azaldu digu Viatxeslavek.
Euskara eta politikaren inguruan edukitako solasaldiak 3 ordu iraun du Chirikba jaunaren bulegoan eta gure lanari ekiteko momentua heldu da; Ministroak eskua luzatu eta euskeraz agurtu egin gaitu: «Agur». «Euskal Herriaren alde» esaldi prefabrikatua ere bota du. Hizkuntza arloan ez bakarrik, Euskal Herriarekiko atxikimendua eta herrien arteko elkartasuna muga guztiak gainditzen duelaren seinale.
Mendebaldeko zigorrei aurre eginez
Uzt 29, 2015 // Ekonomia, Errusiar Mundua, Nazioartea, Politika // Iruzkinik ez
Europar Batasunak eta AEBek Errusiaren aurkako zigor politiko, ekonomiko, finantzario eta pertsonalak abian jarri zituzten 2014ko martxoan, Krimeak independentzia aldarrikatu ostean, Mendebaldeak Errusiari «Ukrainaren lurraldetasuna urratzea» leporatuta. (gehiago…)