Paula del Cid, Guatemalako Alianza Feminista: “Arrazismo estrukturala ikusarazteko arazoak ditugu”

Atalak: Herri mugimenduak

Joxemi Zumalabek antolatutako Jakintza A(u)nitz Jardunaldiek “Herri borrokak, ezagutza emantzipatzaileak eta formazio politikoa” izan zuten ardatz. Hauen barruan, ekainaren 6 goizean “Formazio politiko feminista eta nekazaritza arlokoa” landu zuten. Horretarako, Paula del Cid-ek (Guatemalako La Cuerda kolektiboko kidea) Guatemalako Formazio Politiko Feministaren eskola azaldu zuen, eta Beatriz Casado-k (Lurrik Gabeko Landa Langileen Mugimenduko elkartasun taldeko eta Hegoak Institutoko kidea) Brasilgo Florestan Fernandes Eskola Nazionala.

Paula del Cid, Guatemalako Formazio Politiko Feminista

Alianza Feministan egiten dugun lana aurkeztuko dut. Aliantza Feministak 1994ko Bake Akordioan batutako 30 elkarte biltzen ditu. Hauetako bat da Petén Ixqik elkartea eta beronek Guatemala iparraldeko emakume nekazariak biltzen ditu, asko alfabetatu gabeak. La Cuerda elkarte feministak, berriz, hirikoak. Duela 18 urtetik 20.000 aleko hilabetekari bat argitaratzen dugu eta berau da Guatemalako hilabetekari feminista eta ezkertiar bakarra.

Guatemala oso lurralde txikia da, eta ekosistema anitz daude bertan. Munduan bioaniztasun kontzentrazio handienetakoa duen herrialdea da. Hizkuntza ofiziala espainiera da, baina 24 hizkuntzatik gora hitz egiten dira. Aniztasun hauen barruan, Alianza Feministako kideok bizi ditugun errealitateak oso ezberdinak dira.

Errealitatearen azterketan aberastasunaren pilaketa ardatz hartuta

Zapalkuntza anitzak pairatzen ditugu, eta aniztasun faktore bakoitzak sailkapenak egiten ditu: Sexua, sexualitatea, etnia, klasea, geopolitikoa. Prestigioa dutenak, produkzio bideen jabetza dutenak, aberastasuna pilatu dutenak dira eskeman goian daudenak, zapaltzaileak. Aberastasunaren pilaketa aztertzerakoan baita ere kontuan hartu behar da nola lortu duzun aberastasun hori, herentzian jasota, lapurtuta, krimenean oinarrituta… Emakumeongan egiten den zapalkuntza ere bada aberastasuna pilatzeko modua (esplotazioarekin, prostituzioarekin…).

Alianza Feministan aztertzera iritsi gara zer ikusi duen amodio erromantikoak aberastasunaren pilaketarekin: Maitasun erromantikoak gure dena ematera garamatza, eta aberastasunaren pilaketarekin alderantziz proportzionala da, alegia, emakumeen aberastasun kopurua gehien murrizten dela maiteminduta gaudenean, umeak hazten ari garenean…

Izendatu dezagun nahi dugun gizartea

Subjektu politiko feministaren kontzientzia hartzen aritu gara: Proiektu politiko bat dugu, zer nahi dugu? Nahi horri eman behar diogu garrantzia. Feminismoak eman zizkigun elementuak eta kategoriak errealitateak izendatzeko. Baina nolako gizartea da nahi duguna? Sarri ohartzen gara erabiltzen dugun terminologia zapaltzen gaituen eremuetakoa dela (merkatuari lotua…), eta saiatzen gara lortu nahi dugun gizarte horren hizkuntza erabiltzen. Antolakuntza politiko berri bat nahi dugu bizitza sostengatu dezan, erdian kooperazioa jarrita eta ez merkatua. Zaintza eta afektu sareak garatu nahi ditugu.

Alde espirituala ere lantzen ari gara, mugimendu ezkertiarretan jende oso arrazionala izaten baita askotan, baina motibazioak badituena, berezkoak, elizak manipulatu gabeak. Horri deritzogu espiritualitatea, eta horiek lantzea da gakoa.

Eskolatik lekuan lekuko topaketetara

Eskolan lantzen ditugu edukiak, bi eguneko modulutan. Baina topaketak egitera jo dugu, zonaldeka. Zergatik? Arrazismo estrukturala eta kolonialismoa ikusarazteko arazoak genituelako. Eta ez da gauza bera arrazismoaz eta kolonialismoaz jardutea areto batean, edo landa eremuko gune batean. Lantzen dugu ongi bizitzea, emantzipazioa…

Herri heziketa feminista prozesu eraldatzaile pertsonal eta kolektiboa da. Bere horretan ekintza politiko bat da eta helburua bizitza erdian jartzea da. Lau iturritatik edaten dugu: feminismoa, herri hezkuntza, sanazioa eta kosmobisioak (Maia eta Inka herrienak).

Esperientzien analisiak sistematizatzetik sortzen da ezagutza. Zapalkuntza aztertu nahi dugu, baina ez behin eta berriz zapalkuntza izendatzeko, baizik, askapenerako. Horregatik behar dugu ikusezinak diren eremuak ikusgarri egitea, eta horrekin batera, nahi duguna zer den ulertzea. Ikusgarri egitea, desnaturalizatzea eta historizatzea da gure modua.

Metodologia gisa, sarrera egiten dugu gelaren zentroan jarriz, eta lau elementuak ekarriz. Horrela irudikatzen dugu naturaren zati garela. Ezagutzak lantzen hasten garenean ere, sarrera egiten dugu bakoitzak bere esperientziak ekarriz, norberaren esperientzietatik abiatzen gara.