Konstituzio bat herriarena

Atalak: Sailkatugabeak

Urriaren 29an Terrassan bertako CDRak (Errepublikaren Defentsarako Komiteak) antolatutako jardunaldietan, auzotarren borroka izan zuen hizpide Salvador Perezek. Honela kontatu zuen frankismoaren aurkako borroka eta trantsizioaz geroztikoa, erakundeetan eraikitzera ere pasa zirenekoa: “Trantsizio garaian, auzo elkarteen borroka pasa zen Francoren kontra kontzentratua egotetik, borroka anitzera. Erakundeetan parte hartzera ere pasa ginen, frankismoaren kontra erreibindikatzetik, eraikitzera. Baina denborak erakutsi digu beti dela beharrezkoa auzotarren borrokek bi gauzak egitea: aldarrikapenak, eta bermatzea erakundeetan uneoro herritarrek erabakitzen dutela, politikariek egiten dutela auzotarrek bultzatzen dutena. Auzotarren elkarteek berezko funtzionamendua dute, ez dira alderdien menpeko eta horrek egiten gaitu indartsu”.

“Ezin gaituzte umeak bezala tratatu”

Emakume heldu batek hartu zuen mikrofonoa publikotik. Errepublika ostiralean aldarrikatua zen, eta larunbatean Puigdemontek eginiko agerraldiaz zera galdetu zuen: “Gobernak eskatu digu lasaitasuna eta konfiantza, ulertzen dut eurek ari direla pentsatzen nola defendatu errepublika. Zer pentsa ematen du, ea gustatuko ez zaigun zerbait aterako den…”.

Nuria Martí osasun publikoaren defentsan ari den borrokalari feministak, publikotik eginiko ekarpen horren balioa azpimarratu zuen: “Denok gara helduak, ezin gaituzte umeak bezala tratatu. Oso modu helduan jardun dugu, erantzuteko eta antolatzeko gaitasun handia erakutsi dugu. Herriaren emantzipazioa herriaren baitan dago, edo ez dago inon. Ezin dugu etxean geratu eta zain egon zer egin behar dugun esan diezaguten. Esaten digute konfiantza izateko, lehen esaten ziguten bezala erakunde demokratikoak lortu genituenean etxera joateako telebista ikustera. Denok gara beharrezkoak errepublika defendatzeko, baita erabakitzeko ere. Hurrengo urratsak definitzeko ahalik parte-hartze zabalena izango dela bermatu behar dugu”.

Konstituzio bat herritarrena

Valcarca, Sabadell eta Terrassako CDRetako kideek mahai-inguruan azaldu zuten nola antolatzen diren. Ondoren, moderatzaileak galdera hau luzatu zien: Bazegoen halako presa bat errepublika aldarrikatu zedin, eta orain aldarrikatuta dugula, nola lan egin behar da CDRetan, errepublika eratzerakoan sortzen diren galderak lantzeko?

Valcarcako kideak zorrotz aitortu zuen: “Guk errepublika aldarrikatzeko baino, ez manipulatuak sentitzeko genuen presa. Errepublika aldarrikatzea izan da dinamika biziatua geldiarazteko modua. Aurrerantzean ere, agenda antierrepresiboak markatuko du CDRen dinamika”. Valcarcako beste kideak jarraitu zuen: “Mariano Rajoyri eskerrak, hain garruloa izateak eragin duelako aldarrikapena. Orain arte defentsa, erantzuna izan da logika… prozesu konstituziogilea da gakoa, ari dira ekonomia eta politika adituak hori lantzen, eta herritarrek ere hor parte hartu behar dugu, ez dugu errepublika bat nahi Frantzia bezalakoa, ez Espainiakoa bezalakoa. Errepublika ezberdin bat nahi dugu, politika soziala egiten duena, eliteen menpe ez dagoena. Orain presa dago prozesu konstituziogileari ekiteko. Gobernak behar duen defentsa egiteko hor egongo gara, baina defentsaz gain, bermatu behar dugu eraikitzen den errepublikak herritarren beharrei erantzungo diela”.

Sabadelleko kideak eztabaida sakonekin batera ekintzei eusteko beharra nabarmendu zuen: “Jendea mobilizatzen da ikusten duenean zerbait gertatzen dela, akzioak daudenean. Horrek ez du esan nahi presaka ari behar dugunik, baina ekintzei eustea ezinbestekoa da”.

Terrassakoak adierazi zuen defentsa izan zela ordura arteko euren funtzioa eta 155. artikuluaren pean errepresioa jasaten duten langile eta eragileei babesa emango zietela aurrerantzean. Baina prozesu konstituziogileari ekin behar zieten, planteatu beharra zegoela.

Dispertsatzea ote?

Publikotik herritar bat zakar mintzatu zen: “Orain CDRetan prozesu konstituziogilea lantzen hastea iruditzen zait indarrak barreiatzea, bada ANC, Òmnium, badira beste erakunde batzuk… hauteskundeetan jendeak bozkatzen du zer nahi duen!”.

Valcarcako kideak beharrezko ikusi zuen CDRek konstituzioa egiten parte hartzea, “ikuspegi sozialagoa emateko, bestela, Europako errepublika liberalak eredutzat hartuko dituzte eta ez zaigu baliagarri. CDRak askoz transbertsalagoak dira gainerako erakundeak baino”. Terrassakoak gaineratu zuen: “Gauza batek ez du bestea kentzen, guk ez dugu inola desprestigiatuko beste erakundeek egiten dutena. Baina gurea sozialagoa dela uste dugu, eta ez dagoela ordezkatua erakunde batzuetan. CDRoi ezin zaigu indarrak barreiatzea leporatu, CDRak baino ezer transbertsalagorik ez dagoelako, beraz, ez da dispertsioa, aberastea da. Eztabaidak aberatsa izan behar du, eta hori da CDRaren ekarpena hori da”. Sabadellgoak elkarlanean ari direla azpimarratu zuen: “Zonaldeko CDRen koordinaziora beti daude gonbidatuta Omnium, ANC, ERC, CUP…”.

“Praktikek egingo dute prozesu konstituziogilea ezberdin”

Terrassako CDRko kideak sendo adierazi du: “Errepublika 78ko erregimenari erabateko inpugnazioa da eta beraz, gauzak ezberdin sortzea da gakoa. 78ko erregimenak erantzuten dio elite batzuen interesari, gureekin bateragarri ez direnak. Lehenik egin behar duguna da elkartzea eta hitz egitea, beste gauza bat da prozesu konstituziogileak gero zer forma hartuko duen. Gauza handia izan da auzotarrek elkarri aurpegira begiratzea, eta elkarrekin eskola bat defendatu izana, eta hori oinarri handia da aurrera egiteko. Praktikek egingo dute prozesu konstituziogilea ezberdin. Guk gauzak nola egiten ditugun, kalean egiten den lanak, eragina izango du”.

“Nik bezala pentsatzen ez dutenentzako ere Konstituzioa”

Publikotik mikroa hartuta gizonezko batek egin duen adierazpenak itxi du debatea, txalo artean: “CDR-Òmnium-ANC ez dira gauza ezberdinak. Ni hiruetan nago. Ni beste kultura batekoa naiz eta ez dut CDRen asanbladan parte hartzen, baina uste dut CDRa beharrezkoa dela. Ni enpresaria naiz, nire langileek greba egingo dute eta kobratuko dute. Prozesu hau denona da. Eta argi dago konstituzio berri bat ezin dela utzi soilik politikarien eta eliteen esku, bestela 78an bezala gertatuko da eta sartuko digute gizartearen zati batena soilik den konstituzioa. Eta denak hartu behar dira kontuan konstituzio berri horretan, baita nik bezala pentsatzen ez dutenak ere”.