Ez dugu gezurrezko testigantzen beharrik, eskerrik asko

Atalak: Bertsolaritza, Feminismoa, Sailkatugabeak

Bertsolari Txapelketa Nagusiko 6. finalaurreko saioa (2. itzuliko 2.). Donibane Lohizune (Euskal Herria). 2017ko Azaroaren 26a. (Gari Garaialde / Bostok Photo / Bertsozale Elkartea)

Artikulu honek ez luke beste epai bat gehiago izan nahi, epaileen lana oinarri duen Epaiketan (barka, Txapelketan). Sei bertso izan ziren Donibane Lohizunen; “kartzelako lana”ren herena (ariketa honi izena aldatzeaz ere hitz egin genezake noizbait, ez?). “Gezurra esan duzu. Merezi izan du” gaia jarri, eta indarkeria matxistako kasu baten epaiketan, gezurrezko testigantza emango zuenaren bidea hartu zuten bi bertsolarik. Bertsolaritza jolas gisa bizi nahi dugunon mesedetan, lasaitu gaitezke onartuz bertso horiek ere joan egin zirela, ez dutela gezur batek El Correon egiten duen minik sorrarazi, ezta gezur batek epaiketa batean duen ondoriorik ere, ezta Legebiltzarrean esandako gezurrak herritarren artean sortzen duen lotsarik ere. Bertsoa jolas izatea da bat-batean sortzen ari den bertsolariaren eta lehen kolpean edozer entzuteko prest dagoen entzulearen oinarrizko baldintza. Sormen jolas baten emaitza gisa hartu genituen bertso hauek ere, jolasek merezi duten seriotasun osoarekin, noski.

Artikulu honek ez luke beste epai bat gehiago izan nahi, horregatik ez zait axola zein bi bertsolarik kantatu zuten paper horretan. Izan zitezkeen beste bi edo beste hamabi. Hauxe baizik ez du artikulu honek esateko:

Gezurra epaiketetan, beste aldean dago

Horrela ikusi dugu erailketa eta bortxaketa matxistetako epaiketa eskandalagarrienetan. Emakume bat bortizki erail ostean, edo taldean bortxatu, bideoa sare sozialetan zabaldu eta larderia osoz koadrilari kontatu ostean, erasotzaileak epaiketara azaltzen direla ebidentea den ekintza nagusia bera ukatuz: ezetz, ez zutela bortxatu, edo ezetz, burua kolpatzeko arma bila joana bazen ere ez zuela hil nahi. To, gizarte osoari arpa jotzeko moduko kopeta, azala eta barrena. Eurek ere pentsatu dezakete bertsotarako gaiak zioena, alegia, beren gezurrak merezi izan duela. Kasu askotan eta askotan zigorrak arintzeko balio izan die behintzat. Bai, pentsa dezakegu “ea nork hartzen duen kabroi baten rola bertsotan, txaloak eta puntuak jaso nahi baditu!”. Baina finalaurrekoetan entzun ditugun bertsolari guztien maila ikusita, seguru bide hori ere lantzeari ekinez gero lau urte barru era guztietako pertsonaiak (miserableenak barne) bakarkako lan sinesgarri eta baloratuak egiten entzun ditzakegula.

Horregatik, gezurra epaiketetan beste aldean dagoelako, justizia egin nahian gezur bat deklaratzeko prest zegoen pertsonaiaren rola hartu izana injustizia handia iruditu zitzaidan. Indarkeria matxistagatik jarritako salaketetan %0,014 direlako gezurrezkoak, bestelako salaketa kasuetan izaten diren gezurrezko kasuak baino askoz gutxiago. Gezurraren susmoa, faltsukeriaren lurrina erasotua izan den emakumearen aldean jartzea, gainkarga izateaz gainera, ez dator errealitatearekin batere parean.

Ez dugu (bertso hauetan, gizon baten) testigantza faltsuen beharrik, indarkeria matxistako kasuetan erasotua izan den emakumea babesteko eta erasoa egin duen gizonezkoa salatzeko:

Argazkia: Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza.