Kaletarra traktoreei begira

Atalak: Sailkatu gabea

Traktoreak Jaurlaritzaren aurrean. Argazkia: gasteizhoy.com.

Traktoreek errepideak hartu dituzte eta kaletarrok interpelatuta sentitu gara, aspaldiko partez. Zer ari zaizkigu esaten? Gehiago ezin diotela eutsi, herritarrontzat elikagaiak sortzen dituztenak bizi ezinik daudela. Aitor Aranburuk esnea eta haragia ekologikoan lantzen ditu eta ARGIAren Egonarria saioan azaldu zuen gizarte honek aukeratu egin beharko duela, ea laborariekin zer egin: “Etorkizunera begira eztabaida sozial bat emateko beharra dago, nolakoa den gure nekazaritza, nola sortzen ditugun elikagaiak eta nola kontsumitzen ditugun. Hiru alternatiba daude: bat da gaur egungo garapen eredu honekin jarraitzea; bigarrena da elikagaien teknologia deitutakoa, hau da, nekazaririk gabeko elikagaien sorkuntza, janari artifiziala alegia, batzuetan bakterietatik abiatuta eta bestetan ama zeluletatik. Eta hirugarren bidea da leku bakoitzeko kulturari eta beharrari lotuta ekoiztea”. Kaletarrok bat egin behar dugu laborariekin etorkizunaz erabakitzeko, zeren eta ez da haien ofizioa bakarrik, guztion eguneroko janaria da, eta biharko Lurra da.

Errepidera traktorerik handienak atera dituztenek orain arteko ereduarekin jarraitu nahi dute, elikagaien industriarekin alegia, baina laborariak hilabete bukaerara iritsi daitezen neurri batzuekin: adibidez, pestizidak erabiltzen jarraitzeko aukerarekin. Unzalu Salterain EHNE Bizkaiako koordinatzaileak El Saltoko elkarrizketan biribil azaldu du bai laborariei eta bai kaletarrei oparotasunaren ilusioa saldu dien eredu honen iruzurra: “Merkatu librearen laborantza politikak porrot egin du: jada ez dago elikadura merkerik kontsumitzailearentzat”. Noiz arte jarraitu behar diegu laborariak itotzera, herritarrok kaka jatera eta Lurra kutsatzera eraman gaituzten ereduari eta agintariei? Handiago, gehiago, azkarrago, merkeago logikak ekarri gaitu hona. Laborantza eredu hori eta kontsumitzeko modu horiek dira klima larrialdiaren eragile nagusietakoak.

Laborariak eta Lurra aldi berean ari zaizkigu herriari deika. Guztiok, baita kaletarrok ere, etorkizunean ongi biziko bagara, bi korapiloak askatu behar ditugu batera, bi gaiak harilkatuta baitaude mataza berean: Lurrarekin errespetuzkoa den laborantza eredua eta kontsumitzeko moduak bultzatzea dagokigu, laborariak eta kaletarrak elkartuta. Laborariek egon behar dute trantsizio ekosozialaren erabakiguneetan. Eta bai, noski, laborariak behar ditugu gure herrian: askoz gehiago egun daudenak baino, bakoitza askoz traktore txikiagoarekin, eta lan baldintza duinekin. Horretan zergatik ez diru publikoa inbertitu? Laborariak eredu industrialera bultzatzeko gastatu den bezainbeste edo gehiago inbertitzea dagokigu, makroetxaldeek agroekologiara trantsizioa egin dezaten. Herritarrok plazerez egin dezakegun ekintza zuzena, laborariei zuzenean edo zirkuitu laburretan erostea da: azoka, kontsumo talde eta denda txikiak bizitzea. Kaletarron bizimodua eta baserritarrena txanpon beraren bi aldeak baitira.