“Prentsako sailak ikuspegi androzentrikotik eginak dira”

Atalak: Feminismoa, Sailkatugabeak

Oihana Etxebarrieta Legrand eta Arantza Santesteban Perez hitzaldian.

UEUren “Generoaren tratamenduan kazetaritzan” ikastaroaren baitan, Euskal Herriko kazetaritzaren kritika egin zuten Arantza Santesteban Perez eta Oihana Etxebarrieta Legrandek, bi ataletan zentratuta: prentsako sailak eta maiztasuna. Banaka lantzea merezi du bi hizlarien edukiak, honakoan Arantza Santesteban Perezena:

Sailak badu generoan eraginik

“Informazioa sailetan banatzea ez da gauza neutroa” ohartarazi gintuen lehen kolpean. “Sailen banaketak errealitatearen ikuspegi zatikatua, partziala, aurkezten digute. Eta honek generoan badu eraginik: sailetako banaketak ikuspegi androzentrikotik egiten dira, gai batzuek lehenesten dira, ‘politika’, ‘kirola’, ‘ekonomia’… bigarren mailan utziz ‘kultura’, ‘jendartea’…” Sailen banaketak erredakzioan ere bere isla duela kontatu zuen, “mugimendu handiagoa dago lehen sail horietan eta patxada gehiagorekin eta maiztasun txikiagoz lantzen dira bigarren multzoko sailak”. Jarraian, hiru sailetan jarri zuen lupa:

Ekonomia saila

Ekonomia sailetan islatzen den mundua erabat da lan produktibokoa. Lan erreproduktiboaren trataera askoz txikiagoa da. “Lan munduaren inguruko epika oso bat dago, krisi garaian indartu dena: lan gatazkak, langileak eta langile grebak… datorkigun irudia da: gizonezkoa, fabrika, greba… irudi sinbolikoa osatzen da, zein den langilea eta zein ez, zein den bere sinboloa eta zein ez… Krisia ez da lotzen emakumeen egoera sozioekonomikoarekin, erabateko pobrezia bizi duenean, edo ‘etxeko ekonomia’ sarri bere bizkar badago ere”. “Ekonomia datu hutsak badira eta testuingururik gabe ematen badira, generoaren araberako azterketarik gabe, berdintasunaren ideia sustatzen dute”.

Iritzi saila

“Iritzi saila da emakumea emakume egiten duena eta gizona gizon. Gizonezkoek normalean idazten dute gai ‘inportante eta serio’ horien inguruan, ekonomia, politika… emakumeok gai katalogo zabalagoa dugu, aipaturiko horiez gain lantzen ditugu eremu pribatuarekin zerikusi gehiago dutenak, emozioak, zaintza, abortua…” prentsara gai horiek ekartzea aberasgarri dela adierazi ondoren, arrisku bat seinalatu zuen: “gu bihurtzea genero gaietan espezialista. Gizonek ardura dute herria nola antolatu, eta gai estruktural eta inportanteez hitz egiteko, eta emakumeok ‘gure gauzatxoez’. Arriskua dago konfort zonaldeak sortzeko eta feminismotik hitz egin behar dugu estatuaz ere eta ekonomiaz… are gehiago, ez du zentzurik gai horiek lantzea feminismotik ez bada”.

Kirol saila

“Kirol saila erabiltzen da genero harreman ez parekideak naturalizatzeko”. Kirola kontzeptu modernoa zela azaldu zuen, estatu nazioen sorrerarekin eratu zela, justu estatu nazioak indartzeko, identitatea eta bereizgarritasuna emateko. Neutraltasunaren ideia zabaltzen duela salatu zuen: “badakizue nolakoa den diskurtsoa, ‘onena denak irabazten du’, ‘kirola kirola da’… eta beraz ez du zerikusirik arrazak, klase sozialak, generoak… Mezu kapitalista argia du: zure baldintzen arabera iritsi zaitezke gorenera. Guztiok gara berdinak”. Horrela aurkezteko, kirola erabat deskontestualizatuta lantzen dela gaineratu zuen. Aldiz, emakume kirolarien kasuan azpimarratu egiten da etengabe egiten duten ahalegin extra beren ama rola abandonatu eta kirola egiteko.