Haurrentzako ipuin sexistak: irakurleen erreakzioak Susaetaren azalpenen ondoren

2014-12-10  //  Feminismoa  //  Iruzkinik ez

Susaeta argitaletxeak erantzun egin die haurrentzako ipuin sexistak argitaratzeagatik kexatu diren herritarrei, eta irakurleek, sare sozialen bidez, erantzuna baloratu dute.

(gehiago…)

Susaeta argitaletxearen erantzuna

2014-12-09  //  Sailkatugabeak  //  13 iruzkin

Liburu sexista hauen aurrean gaitzespena adierazi eta erretiratzeko eskaera eginez jasotako mezuei erantzunaz, gutun hau jaso dugu erdaraz, Iñaki Susaetak sinatuta:

Sentitzen dut gure liburuak diren “Mutikoentzako ipuinak” eta “Neskatoentzako ipuinak” sexistak iruditu bazaizkizu eta molestatu bazaituzte. Inola ere ez zen hori gure asmoa duela 4 urte argitaratu genituenean.

Edozein modutan adierazi nahi dizut mota honetako ipuin bildumak oso arruntak direla merkatu espainiarrean, baita merkatu anglosaxoi eta frantsesean ere.

Europako argitaletxe nagusietako web orrietan sar zaitezke (Hachette, Random House, Dorling Kindersley, Penguin, eta abar), edo bisitatu ditzakezu Paris, Londres edo New Yorkeko liburu dendak, eta izenburu hauetako liburuekin topo egingo duzu. Asko harritu nau duela 4 urte baino gehiago argitaratu ziren bi liburu hauekin egun hauetan Euskadin egon den erreakzioak.

Gauza zen printzesen liburuak “Neskatoentzako ipuinak” izenburupean biltzea, amonek eta amek normalean printzesen liburuak euren alabentzako erosten dituztelako eta ez semeentzako, eta ez dut uste hori batere diskriminatzailea edo sexista denik, gauza bera gertatzen da filmekin, jostailuekin, soinekoekin eta abar (normalean ez da printzesen mozorro arrosa mutil batentzat erosten), eta gauza bera egiten da soldadutxoen liburuekin eta abar. Erosketa erraztea da bilduma bat sortzearen helburua, inoiz ez dugu inor diskriminatzeko intentzio izpirik izan.

Edozein modutan, etorkizunean arazoak eragozteko, liburu hauek argitaratzeari utziko diogu, edizioa agortzen denean.

Euskaraz gehien argitaratzen duen argitaletxeetako bat gara eta laguntza ofizialetatik euro bat ere jaso ez dugun gutxietakoa. Pentsatzen dut konturatuko zarela lan hau oso zaila dela eta errentagarritasun gutxikoa eta horretan jarraitzeko guztien laguntza behar dugula.

Agur bat,

Iñaki Susaeta

Bidali liburuak erretiratzeko mezua Susaetara

2014-12-05  //  Feminismoa  //  4 iruzkin

Hemen general@susaeta.com argitaletxera bidaltzeko mezu proposamen bat (kopiatu eta bidali hau bera, edo asmatu zeurea):

Egun on
Mezu honen bidez adierazi nahi dut sentitzen dudan gaitzespena zuen argitaletxeak argitaratu dituen liburu batzuek ikusterakoan: “Neskentzako errezeta errazak”, “Neskentzako ipuinak”, “Mutilentzako ipuinak”…
Bereizketa sexista egiten dute eta beraz, ume guztien aukera berdintasuna urratzen dute. Ez dago “neskentzako” edo “mutilentzako” den ipuinik, jolasik, errezetarik… izatekotan, gizarteak jartzen dio kolorea, atzetik datozen ume guztiek errepikatu ditzaten rol sexistak.
Inteligentziarentzako iraina direlako, Euskal Herrian egun hezkuntzan bultzatzen diren balioen kontrakoa delako, umeen eskubideak urratzen dituztelako… liburu hauek erretiratzea eskatzen dut, eta aurrerantzean halako gehiago ez argitaratzea.
Nire eskaria kontuan hartuko duzuelakoan

Zein arraio dira bada”neskentzako” eta “mutilentzako” ipuinak?

2014-12-04  //  Feminismoa  //  16 iruzkin

Idatzi argitaletxera (general@susaeta.com) eta eman zure iritzia. Ipuin sexistak apalategietatik kentzeko eska dezakegu.

Betiko ipuinak ote, printzesa ederrez eta printze ausartez beteak? Egungo pertsonaia eta biografietan oinarrituta zer ipuin aterako lirake “neskentzat” ikasgai, eta “mutilentzat” lezio? Gauza jakina, behintzat, ipuinetan urdina eta arrosa nahasteak ez duela morea sortzen, muturreko arrosak eta urdinak indartzen ditu.

Etsigarria da ohartzea sei-zazpi urteko umeak hizkuntza sexistan alfabetatzera iristen direla: “ez ditut galtza hauek jantzi nahi, mutilenak dira”, “niri ez zaizkit panpinak gustatzen, neskenak dira”… Arrazoiaren bidetik saiatzen da heldua erantzuten: “ez du inon jartzen neskentzat edo mutilentzat direnik”, “ez dago inongo lege edo arauik idatzita dioenik hau neskentzat edo mutilentzat denik”, “gauzek ez dute potota eta pititorik”… baina sarri gakoa muinera joatea izan daiteke: “Ados. Zerrendatuko ditugu zein diren neskentzako gauzak, lanbideak, egin beharreko denak, eta mutilentzakoak. Eta zuk pototarekin jaio zinelako ezingo duzu mutilentzako zerrendatutako ezer egin edo aukeratu, eta alderantziz. Hobeto biziko zarete? Zer irabazten duzue?”.

Horra galdera: Zer arraio irabazten da ipuin batzuei tapa urdina eta besteei arrosa jarrita, teorian bakoitzaren erosle kopurua erdira mugatuta? Batek ez daki non hasten den marketina eta non amaitzen eskaera, norbere eskemen ondorio ote den semearen eta alabaren armairuak kolore, forma eta prenda hain ezberdinez gainezka egotea edo ingurukoengandik hala iritsi zaizkiolako eta dendan bestelakorik bilatzea ezinezko delako ote den.

Ahal duguntxoa egitearen pozez bizi gaitezke, eta indar txiki horiek metatzean poz ederrak hartzera iritsi ere bai. Ipuin sexista hauen kasuan ez dadila marketinga merke atera! Idatzi argitaletxera eta eman zure iritzia, apalategietatik kentzeko eska dezakegu! general@susaeta.com da helbidea.

Hemen Susaetara bidaltzeko mezu proposamen bat (kopiatu eta bidali hau bera, edo asmatu zeurea):

Egun on
Mezu honen bidez adierazi nahi dut sentitzen dudan gaitzespena zuen argitaletxeak argitaratu dituen liburu batzuek ikusterakoan: “Neskentzako errezeta errazak”, “Neskentzako ipuinak”, “Mutilentzako ipuinak”…
Bereizketa sexista egiten dute eta beraz, ume guztien aukera berdintasuna urratzen dute. Ez dago “neskentzako” edo “mutilentzako” den ipuinik, jolasik, errezetarik… izatekotan, gizarteak jartzen dio kolorea, atzetik datozen ume guztiek errepikatu ditzaten rol sexistak.
Inteligentziarentzako iraina direlako, Euskal Herrian egun hezkuntzan bultzatzen diren balioen kontrakoa delako, umeen eskubideak urratzen dituztelako… liburu hauek erretiratzea eskatzen dut, eta aurrerantzean halako gehiago ez argitaratzea.
Nire eskaria kontuan hartuko duzuelakoan

Benetako parte-hartzea enpresan: Zer sektore bultza behar ditugu?

2014-11-26  //  Sailkatugabeak  //  Iruzkinik ez

Aste honetako Argiarekin jasoko duzu azaroko Larrun, pilpilean den gai honi buruz. Juanje Anduaga (Ner group), Beñat Irasuegi (Olatukoop), Saioa Arando (MU-MIK) eta Igor Ortegaren (MU-Lanki) ahotik xehetuko duzu ekonomian moda bihurtzear den diskurtsoaren azala, eta Euskal Herriko esperientzien mamia. Hemen duzu mahai-inguru horren eduki ale bat:

Sektore denetan da berdin gauzagarri?

Juanje Anduaga (Ner group): Bai, sektoreak ez du inporta.

Igor Ortega (Mondragon Unibertsitatea): Mondragon Unibertsitateak egindako ikerketak ondorioztatzen du organizazio estilo parte-hartzaileak garatzen ditugunean produktibitatea handitu egiten dela eta pertsonen ongizatearen pertzepzioa hobetzen dela, baita pertsonen inplikazio eta konpromisoa ere. Hori betetzen da erakunde guztietan, baina ez muntaia katearen egituran garatzen diren ereduetan. Zeren eredu horietan produktibitatea handitzeak dakar kateari erritmo handiagoa ematea. Eta horrek pertsonaren ongizatean eragiten du. Batzuek diote parte-hartze ereduak koherenteagoak direla, bideragarriagoak, ezagutzaren, balio erantsiaren industrietan. Beste batzuek ezetz diote, posible dela sektore guztietan. Baina oso positiboa da kasu guzti-guztietan kontuan hartzea pertsona bere osotasunean, baita muntaia katean dagoen hori ere, eta pentsatzea langile horrek zer modutan egin ditzakeen ekarpenak enpresaren dinamikan.

Beñat Irasuegi (Olatukoop): Sektore guztietan funtzionatu daiteke modu parte-hartzailean. Edozein sektoretan sortu ahalko genuke eredu parte-hartzailean antolatutako erakunde bat. Baina ez dut uste egun dagoen guztia eredu horretara eraman daitekeenik. Beraz, gizartea ekonomia parte-hartzailerantz eraldatu nahi badugu, goazen aldatzera aldatu daitekeena, eta hasi gaitezen pentsatzen sortzera goazen berriak behintzat zer sektoretan sortuko ditugun (sektoreetan sartzen dut sektore publikoa, sektore informal guztia, alegia elkarteak eta abar). Hor sartzen da berrikuntza, ez erakunde edo gestioarena bakarrik, berrikuntza ekonomikoa ere bai. Bilatu ditzagun sektore berritzaileak. Sarri berritzailea teknologia berriekin lotzen da, baina ez du zertan izan. Esaterako, sekulako erronka dugu zaintzaren inguruko ekonomia antolatzen, modu kooperatibo eta parte-hartzailean. Hori bai da berrikuntza ekonomikoa.

Benetako parte-hartzea enpresan: botere banaketaz

2014-11-24  //  Sailkatugabeak  //  Iruzkinik ez

Aste honetako Argiarekin jasoko duzu azaroko Larrun, pilpilean den gai honi buruz. Juanje Anduaga (Ner group), Beñat Irasuegi (Olatukoop), Saioa Arando (MU-MIK) eta Igor Ortegaren (MU-Lanki) ahotik xehetuko duzu ekonomian moda bihurtzear den diskurtsoaren azala, eta Euskal Herriko esperientzien mamia. Hemen duzu mahai-inguru horren eduki ale bat:

Parte-hartzeaz ari garenean botereaz ari gara. Prest dago ardura karguetan dabilen jendea boterea banatzeko?

Juanje Anduaga (Ner group): Behin Ner estiloan sartuta, jabeak onartzen du erabakiak hartzeko modu parte-hartzailea, baita berak ez badu lantoki horretan lan egiten, batzarrean ez daukala bozkarik ere. Eta lantalde bakoitzarengan uzten du autokudeatzeko autonomia. Sartu aurrekoa izaten da jabeen dilema: Nerren sartu nahi duen enpresa batekin harremanetan jarri eta bi ordurako konturatzen naiz jabe horrek aurrera jarraituko duen edo ez. Zeren egiten diodan lehenengo galdera izaten da: prest zaude gardena izateko? pertsona guztiei azaltzeko enpresa nola doan? zer saltzen duzuen, nola, zer marjenekin, zer irabazten duzuen, zer galtzen duzuen… eredu parte-hartzaile batean izan behar den lehen gauza konfiantza da. Eta konfiantza sortzeko gardena izan behar da. Jabea zalantzan hasten bada, edo esaten badizu “baina den dena esan behar diet? %98rekin ez da nahikoa?”. Ez. Edo gardena zara edo ez zara. Elkarrizketa horiekin nik badakit sartuko diren edo ez.

Saioa Arando (Mondragon Unibertsitatea): Badaramatzagu hiru urte Gipuzkoako Foru Aldundiaren proiektu batean parte-hartzearen gaia gizarteratzeko asmotan, ekonomiako agente ezberdinekin lanean: patronalarekin, sindikatuekin eta ekonomia indarberritzen dabiltzan eragileekin. Eta oso argi dugu: Hau epe luzerako maratoi bat da. Ez da erraza batzuek boterea mahai-gainean besteen eskura jartzea, baina ez da ere erraza beste batzuek onartzea hemendik aurrera beste botere maila bat eduki behar dutela. Baina pixkanaka landuta, ereduak erakutsita, frogatuta onurak besterik ez dakartzala, gauzak lortzen ari dira. Hiru urtean Gipuzkoak aurrera pauso garrantzitsuak eman ditu eta espero dut emaitzak epe ertainera ikusiko direla.

Igor Ortega (Mondragon Unibertsitatea): Kontrolaren kulturatik konfiantzaren kulturara igaro behar da. Hori oinarrizkoa da. Eta hor erresistentziak egon daitezke kargu batzuetako ardurak ulertzeko moduan, ez direlako gai beste era bateko erakunde batek eskatzen duen kulturara egokitzeko. Baina langileek eta erakunde osoak egin behar du kultura aldaketa, eta pasa behar du hain errotuta dagoen delegazioaren kulturatik proaktibitate edo parte-hartzearen kulturara. Oso errotutako jarrera da “zuri ordaintzen badizute hartu zuk erabakiak, nik egingo ditut nire zortzi orduak eta gero banoa”. Parte-hartzeak badakar arduren zama eskakizun handiagoa ere, eta hori ere eskatu behar zaio langileari. Pertsona helduago eta burujabeago egiteko norabidean doa baina mundu guztiak ez du bere burua hor ikusten.

Galtzen ikastea bezala

2014-11-11  //  Umekeriak  //  Iruzkinik ez

– Ama, zer gertatu zen atzo Katalunian?

– Jende pila pila batek eman zuen botoa eta jende pila pila batek esan zuen Katalunia izan nahi duela eta kito.

– Eta zer da bada orain?

– Beno… Espainiaren menpe dago, Euskal Herria bezala.

– Eta hemen zer esango luke jendeak?

– Uf! Auskalo, galdeketa egin behar da!

– Euskal Herria herri bat da. Katalunia beste herri bat da. Espainia beste herri bat da. Eta akrobazia akrobazia da. Espainiak onartu behar du hori. Galtzen ikastea bezala da.

Nork ukatu demokrazia akrobazia denik? Eta noiz arte ukatu dezake Espainiak 7 urteko ume batek ere ikusten duen egoera?

Hizkuntzak ikus-entzuteko baliabideekin ikasteko proiektuak

2014-11-06  //  Hezkuntza, Hizkuntza  //  Iruzkinik ez

Ikuslang proiektua aurkeztu dute Iametzako kide Iker Olkoz eta Asier Iturraldek. Ikusentzutekoetan oinarritutako ariketak kudeatzeko tresna da. Ariketak sortzeko, ikasgelak kudeatzeko eta lanak gainbegiratzeko aukera ematen die irakasleei eta ikasleei ariketak egiteko aukera emanten die. Ika euskaltegieekin landu da hizkuntzen ikasketarako alde didaktikoa; Vicomtech-ek ahots ezagutza teknologia eskaini du; eta Iametzak garatu du proiektua.

Hipertranskribapena aplikazioa aurkeztu dute berritasunen artean: hitz transkribatua eta bideoko denbora lotzen ditu. Alegia, bideoa erakusten du, eta aldamenean transkribaketa osoa (testua) ikusgai erakusten du. Ikasleak testuko edozein hitz klikatuta bideoa zati horretara joaten da unean. Beraz, eduki guztia begi-bistan du, bideoa ikusgarriago egiten du. Entzuketa ariketak egiteko erabilgarria da, ikasleak bete behar dituelako testuko hutsuneak. Irakasleari hutsuneak betetzeko ariketa hauek sortzeko aukera ematen dio oso era errazean.

Ikuslang-ek aukera ematen die euskaltegietako ikasleei eskolaz kanpo ikasten jarraitzeko.

 Clip Flair proiektua azaldu du Mari Luz Guenaga DeustoTech-eko kideak. Plataforma irekia eta CC lizentziaduna da. 15 hizkuntza desberdinetan dago eta azpititulazio eta bikoizketarekin hizkuntzak ikasteko tresna bat izatea da helburua. Bikoizketekin antzerkia, karaokea, ahots komentario libreak egiteko aukera ematen du. Ariketa berriak sortzeko web plataforma eskaintzen du, baita CC lizentziadun irudi eta bideo erabilgarriak eskura jarri ere. Euskara ikasteko sortutako ariketak CC lizentziarekin ClipFlair plataforman partekatzera animatu ditu guztiak.

Antoni Marín Amatler: Narratiba transmedia ikaskuntzan

2014-11-06  //  Hezkuntza  //  Iruzkinik ez

Euskarabildua jardunaldietan azaldu ditu abantailak:

Alfabetizazioa idazten eta irakurtzen jakitea bazen antzinan; ondoren irudiak irakurtzen ikastea gehitu zitzaion kontzeptuari; eta azkenik produktuak kontsumitzen eta produzitzen jakitea gehitzen zaio kontzeptuari. Beraz, alfabetizazioa transmedian eskatuko luke konpetentziak lantzea produktu transmediak sortzeko gai izateko.

Matrix izango da lehen proiektu transmedia, eta bere zaleek ez zuten filma ikusi bakarrik egiten, baita ere euren pertsonaien garapena jarraitzen zuten webguneetan. Fansek edukiak sortu ere egiten dituzte, fansa elementu klabea da transmedian.

Oinarrizko istorioarekin lotutako produktu pila sortzen dira inguruan, marketing kanpaina komertzialak ere izaten dira. Gakoa da gazteei hain erakargarri zaien narratiba hau nola erabili hezkuntzarako. Eta nola erabili istorio baten inguruan kanal ezberdinak, hainbeste baliabide ez daukagun arren.

Multimedia interaktiboa ikasketa tresna:

Ikasleen rol aktiboa sustatzen du bere ikaskuntza prozesuan. Sortu ditzakegu estrategia konstruktibista batzuk, ikasleen arteko elkarlana bultzatzen duena.

Sormen kolektiboa:

Padlet sistemarekin ikusentzuteko mural bat egin zuten elkarlanean unibertsitateko ikasleek: bakoitzak 15 segunduko bideoan islatu zuen “udaberria” kontzeptua, eta bideo hauek denak aldi berean batuta (bakoitzak muraleko puntutxo bat zen) murala osatu zuten. Sormen kolektibo audiobisuala esperimentatzeko aukera ematen du, eta berau interneten ikusgai jartzeko.

Traolen erabilera

Eskolako gaiei eta kontzeptuekin traolak sortzen dituzte ikasleek twitterrez elikatu ditzaten, eta horrela doaz jakintza aberasten.

Maite Goñi: IKaskeTa modu berriei begirada

2014-11-06  //  Hezkuntza, Sailkatugabeak  //  2 iruzkin

Euskarabildua jardunaldietan ideia hauek azpimarratu ditu Mondragon Unibertsitateko eta Jakintza ikastolako irakasleak.

Irakaskuntza beste begi batzuekin begiratzeko baliatu behar da teknologia, pedagogia hobetzeko. Irakaslearen papera oso zalantzan dago egun, informazioa ematera mugatzen bada irakaslea ez du ekarpen handirik egiten, askoz informazio gehiago duelako ikasleak eskura interneten.

On-line irakaskuntza asko garatuko da hurrengo 5 urteetan.

Hodeian lan egitea:

Aukera ematen digu taldean lan egiteko, denen iruzkinak jasotzeko, norbera bere ordenagailuan ari beharrean. Pribatutasuna eta segurtasuna daude zalantzan, “googlerekin ezkontzen ari gara”.

Mugikorren erabilera egokia:

Eskola denetan debekatzen da mugikorraren erabilera. Baina mugikorra edozein momentutan informazioa kontsultatzeko oso erabilgarria izan daiteke, baita irteerak dokumentatzeko argazkitan eta abar… Tabletak ere oso erabilgarriak izan daitezke apunteak hartzeko, eta abar.

Jokoen mekanika hezkuntzara pasatzea:

Ariketekin erronkak planteatzea “nibelez” pasatzeko. Errekonozimendurako zenbaki hotz bat erabili beharrean irudi edo domina sistema erabiltzea. Sormena eta talde lana ere bultza daiteke hauekin. Badira jolasak ekonomia lantzeko: Erresuma Batuko lehen ministroa zara eta mundu mailako erabakiak hartu behar dituzu eta horien ondorioak kudeatu… Badira naturaren errespetua lantzekoak ere.

Klasea iraultzea:

Irakasleak azalpenak ematen ditu. Baina egin dezakezu grabatu eta ikasleek eskolara joan aurretik ikusten dute eta ondoren datoz eskolara ezagutza horren gainean galderak egiteko, ariketak egiteko… Modu ona izan daiteke azalpena behin baino gehiagotan entzun behar duenak aukera izateko, bitartean beste batzuek aspertu gabe. Gaurko sisteman eskolan justu azalpena ematera iristen gara eta ondoren etxean gurasoek edo partikular irakasleek egiten dute bigarren lanketa.

Irakasleen konpetentzia digitala:

Pedagogia eredu ezberdinak ezagutzea da gakoa. Kezka da nola integratu teknologia. Idazlana ordenagailuz egitea lehengo gauza bera egitea da. Komentarioak txertatzen baditugu, edo kolektiboki sortzen badugu testu bat, edo beste ikastetxe batzuekin partekatu, beste dimentsio batzuk lantzen ari gara. Irakasleok indarra jarri behar dugu gure formazioan. Garrantzitsuena da norberak bere hutsuneak detektatzeko gaitasuna izatea, eta non ikasi jakitea, egun doako hamaika aukera ditugu sarean bertan: bideoak, ikastaroak…

On-line irakaskuntza:

Egun gaixo dauden ikasleentzat erabiltzen dira, ezintasunen bat dutenentzat. Baina baita etxean eskolatzea erabakitzen duten gurasoen artean ere.

Zertan oinarritu behar dugu ikaskuntza?

Neus Lorenzorekin batera egin duen mahai-inguruan Goñik gai gako bat planteatu du: “Memorian oinarritzen dugu askotan ikaskuntza. Baina oinarritu dezakegu baita ere ulermenean, aplikatzeko gaitasunean, eta sormenean”.

Euskarak sarean duen garapen mailaren galderari erantzunez zera adierazi du: “batetik ikusten dugu ahotsen errekonozimendua hobetu behar dela eta hor inbertsio eta lana egin behar da. Eta bestetik, zenbat eta gehiago erabili euskaraz tresnak orduan eta gehiago garatuko dira”.