Menpekotasun sinbolikoa

Atalak: (D)kulturgintza

Bernardo Atxagarekin solasaldiak ahots bat baino gehiago ernatu zidan, antza. Satorra iratzarri zait berriro ere. Oraingoa ez da Gezurmendi, oraingoan Egimendi duzu mintzo dena. Duela hogei urteko ahotsa da, Obabakoak liburuaren inguruko pasadizo bat gogoratzera heldu da.
Behinola, Egimendik, artean, gizon berdea ez baina lerdena zela, bere euskara baldarra eta eskasa aberastu beharrean, literaturaren menturan ahaleginetan zebilela, lagun berriak egin zituen.
Hauxe duzu lagun haietako baten profila, gutxi gorabehera: euskal familia nazionalista bateko alaba. Jainko eta Lege Zaharren ingurumarian hezia eta hazia. Goi-mailako ikasketak egina. Euskaraz etxean jasoa eta hiru hizkuntza mintzo zena, gutxienez. Gutxi gorabehera esan dut, ukitu hippya baitzuen lagunak. Literatur zale porrokatua izaki, astero liburu bat irensten zuen horietako bat.
Patuak trago txar bat pasarazi zion haatik. Behin batean, Egimendi bere etxean azaldu zitzaion ustekabean. Euskalduna eta literatur zale petoak liburu bat eskuetan zuela ireki zion atea. Egimendik aurpegi txarrez kausitu zuen laguna.
– Zer duzu neska?
– Inork liburu honekin harrapatzea ez banuen nahi, hori zu zara.
Obabakoak erakutsi zion. Egimendik harriduraz begiratu zion.
– Gaztelaniazko itzulpena da.

Handik hamabost urtetara antzeko pasadizo berritu zitzaion Egimendiri. Hauxe orduan ezagutu zuen beste lagunaren profila: Gipuzkoako Goierriko semea. Euskal Herria sakon-sakonekoa –profunda ote?–. Ezker abertzalekoa. Ez Jainko ez Lege Zaharrekoa, baina ortodoxoa. Euskaldun peto-petoa hau ere. Kulturgintzan ziharduena… diharduena.

– Aizak hi. Hik literaturaz asko omen dakik.
– (!!!)
– Soinujolearen semea irakurri al dek?
– Bai.
– Erraza al dek?
– Erraza edo…
– Jode hi. Sinestu nahi al dek? Obabakoak bizpahiru aldiz irakurtzen saiatuta ere, ez nauk ipuin bakar bat irakurtzeko gauza izan.

“Euskararen inguruan esan ohi da: ‘Subiranotasun honekin ezin da, beste bat behar dugu’. Independentzia? Bai? Ziur al gaude? (…) Menpekotasun sinbolikoa izugarria da musika saioetan…” zioen Atxagak.

– Musika saioetan?, diostazu Egimendik.

Baita maltzurki galdatu ere:
– Obaban jaioek ez badute Obaba ulertzen..? Non dago Basques’ Harbour?
Non dago Basques’ Harbour eta beste madarikazio batzuk. Basques’ Harbour-eko beste kontu asko.