Txakurrak

Atalak: (C)politika, (E)gizartea

Hondartzan aske utzi ohi duten horietako bat

Hondartzan barrena abiatu naiz, ilunabarrean aspaldiko partez. Eguneko oharrak, kontuak eta gorabeherak ditut gogoeta.

Oldozmenean gai ugari jalgitzeagatik, gure zera delakoari itzuri ezinik nabil, bera nagusitzen zait ia beti. Gauza delakoa, hots: euskal gatazka. Gurea beraz. Horra oldoztua:

Txakur hitzak bi adiera ditu gure hiztegian. Bigarrena, poliziak izendatzeko hitz gutxiesgarria da. Gure herrian hitz arrunta izan da luzaro. Gaur egun menostua dago, gutxiago entzuten da txakur hitza poliziak izendatzerakoan.

Gatazka politikoa dela eta, ETAk polizia asko (indar armatu suerte guztietakoetakoak) hil du. Iaz hil zituen pertsonen artean, hiru izen propio gogoratzen ditut buruz: Isaias Carrasco langilea, Eduardo Puelles polizia eta Inazio Uria enpresaria.

Pertsonon balore etikoen ikuspuntutik, hiru pertsona hauen hilketak arbuiagarriak dira zeharo. Gatazka politiko-militarraren ikuspuntutik berriz –gerra edo gatazka militarra politikaren jarraipena den neurrian– hiru hilketei buruzko balorazio sozio-politiko berbera egitea –pertsona horietako bakoitzak euskal jendartean betetzen zuten funtzioen arabera– gatazkaren izaera politikoa indargabetzea eta hutsaltzea da. Hots, Isaias Carrasco, Eduardo Peulles eta Inazio Uriak ez zituzten kategoria bereko funtzioak edota betebeharrak gure jendartean.
Duela 30 urte, hiru pertsona horien zeregin soziala arras bereizita zegoen euskal jendartearen baitan nahiz herritarren kontziente kolektiboan. Zerk ekarri du ordea, ordutik gaurrera, gehiengo sozialak hiru pertsona horiek kategoria –hierarkia– politiko sozial berean kokatzea?
Horra nire erantzuna: biolentziaren beraren erabilpen bidegabea. Borroka armatua deitua den erabilpen desegokia. Hots, oraindik ere borroka armatutzat joa den ETAren borroka armatu desitxuratuak hiru pertsona horien kategoria sozialak berdindu ditu.

Borroka armatua –etikoki arbuiagarria edozein kasuan ere– bi modutara likidatu daiteke arma politiko gisa: erabiltzaileak bere interesengatik baztertzen duelako edo oker erabiltzearen poderioz desitxuratu duelako. Hau da, erabiltzaileak politikoki haizu zena ez-legitimoa bihurtzen du”.

(…)

Oldozpena ez zait bi hankakoen kategoria sozialera mugatu ordea. Paseoan noala, oinutsik, lau hankako Buldog bat hurbildu zait ziztu bizian. Hori muturra. Hau beldurra!

Jabea urrundik ari zait keinuka, eskuak goratik eta oihuka.

“Zer dio, baina?”

Txakurra, bien bitartean, nire txorkatilen aldean dabil, inguru-minguruka, ahamen edo mokadu goxoa begitandu zaizkio antza. Nola kendu albotik ordea!? Hau trantzea!

“Zer da, laguna edo etsaia?” pentsu dut. Nola egin aurre, alegia?

Ostikada bat luzatzeko tentatua egon naiz.
“Lasai, lasai…”, agindu dit bat-bateko senak.
“Hondartzara ez hator mendi eskaladarako arropaz jantzita, ezta mendiko botez sikiera ere. Sosegatu hadi gizona! Uneon, guztiz kontraproduzentea izango litzaiake indarkeria erabiltzea. Eutsi gizona, eutsi!
Iritsi da azkenik jabea. Uf, bazen garaia.
– Tranquilo que no hace nada!

“Babalore tentel halakoa!”.
“Lasaitu hadi gizona, erabat kontraproduzentea litzaiake indarkeria erabiltzea, lasai gizona” gaztigatzen dit oraindik ere nire barne ahotsak.