Maddi Zubeldia

Atalak: (D)kulturgintza

Maddi Zubeldia ziburutarra

“Maddi Zubeldia kantari ari da han-hemenka!” esan genion elkarri. Bere alabak abesten zuela entzuna genuen, baita Maddik berak senarra eta seme-alabekin lagun artean abesten zuela ere. Baina bakarlari! Hori ustekabea! Maddi, Seaskan andereño. Nahia eta Ibaiaren ama. Gure seme-alabei “Pintxo pintxo gure txakurra da ta” goxo-goxo abesten ziena, jende aurrean kantari. Zein ausarta Maddi!

Ziburuko kantaria Hendaiara heldu zen irailaren 25ean. Bizpahiru agerraldi eginak zituen ordurako, Azkainen, konparazione. Abadiako Jauregiko kaperan aritu zen iragan larunbatean. Anton Abadia zenaren logelarekin bat egiten duen eliz kaperan. Kapera mukuru bete zen eta bertan bildutakook komunio edo elkartze laikoa bizi genuen.

Abadiaren Zazpiak Bat lema oroituz hasi zen Maddi. Mikel Laboaren omenetan abiatu zuen kantaldia, Bertolt Brecht-en Liluraren kontra gogotsu abestuz: “Lilurarik ez! Tronpatzerik ez! Kontsolatzerik ez! Denbora ez da luzea, ustelak lurpera, bizitza da haundiena, galtzea litzake galtzea dena”.

Lete eta Valverde euskaldunak. Machado espainiarra, Cole Porter irlandarra. Jean Renoir frantziarra, Violeta Parra txiletarra… abestu zituen, besteak beste. Anton Abadia poliglotaren gisa aritu zen ziburutarra. Euskaraz beste, hiru hizkuntzetan jardun zuen Maddi Zubeldiak. Goxo eta erraz. Bere estilora eta ahotsera ederki egokitutako kantak.

Bere kantak ere eskaini zizkigun alabaina. Haurrekin biziarazitako letrak eta notak xarmanki uztartuak, bi kanta, baita gure herriaren egoerak iradokitako kanta bat ere. Euskal Herriak bizi duen ataka luze eta gogorraren abesti eztigarriak.

Bere ahots eztigarriak kantari naturala bihurtzen du Maddi Zubeldia. Ramuntxo senarrarekin a capella abestean, bi ahotsen kontrastasunean, bere ahotsak areago eztia ageri du. Xano Urtxegiren akordioiak, Txomin Arizagaren gitarrak eta Arkaitz Minerren biolinak eta mandolinak ederki babesten dute abeslariaren xalotasuna.

Xalotasuna da Maddiren kantatzeko moldea definitzen duena, xalotasuna eta naturaltasuna hitz kidekoak dira. Naturaltasuna norberaren ahalmen espresioa izaki. Maddik ausardia gehitzen dio naturaltasunari. Ausardia kontrolatua igartzen zaio kantatzeko unean.

“Kantatzen duen herria, ez da inoiz hilko!” esaten da. Herri hau kantaria da, bere baitako du kantua. Polita da gero, bizitzan jasotakoa helduaroan lagunei –eta herrikideei– eskaini ahal izatea. Maddi Zubeldiak herria eta lagunak ditu gogaide bere ibilaldi musikalean. Joandakoek utzitako arrastoan ikasia eta esker onekoa da. Horregatik agurtu gintuen, naski, Violeta Parraren Gracias a la vida parafraseatuz.

Beharbada, herriko kantari xumeen garaia da. Maddi Zubeldia lekuko. Agian, Ziburutik Hendaiara, Azkainen gaindi, Bidasoan bestaldean ere bide eginen du Maddik. Agian!