Xora eta lilura

Atalak: Zinema

Peio Cachenaut, Xora filmaren zuzendaria

Xora filmaren grabazioaz idatzi berri dut gurean.  Egun bateko kontakizun doia baino ez. Filma izanen denaren ideia bat ekarri aldera. Artikulua nabarmentzeko orduan hainbat titulu idatzi genituen:
Xora: “Sortzeko beldurrik gabe”.
Xora: “Trabatzen gaituenaz mintzo den filma”.
Xora: “Kulturaren eta bizimoldearen transmisioaz”.

Agorrilaren lehen astean iritsi nintzen Maulerat, filma ezagutzeko irrikaz. Ordurako hamazazpi egun betea zuen filmazio taldeak. Lan egitarauaren arabera, lau egun gehiago ekin… eta finitua behar zuten lana. Alta, lehen egunetako eguraldia kaskarra izan zela-eta, beste lau egunez luzatu behar izan zuten grabazioa.

Filmaren zuzendari Peio Cachenautek erran zigunez, zuberotarrez, xora elea bertigoa da, baita lilura ere. Zubereraz mintzo den fikziozko lehen filma izanen da Xora. Izanen da, izate bidean baitago. Anartean, muntaia egiten eta musika egokitze lanetan dihardu taldeak.

Artikulu batean ezin da islatu ezein gertakari eta esperientzia oso-osorik. Errealitateak mila ertz ditu, zein baino zein zorrotzagoa. Aurten, zuberotarrek –zuberotar elibatek– neguko Maskarada eta udako Pastorala jokatu bitartean, fikziozko filma burutu dute.

Zuberotar hauek, gutxi izanagatik, zoratuta daude gero!

Zuberotarrez egina da, baina filma unibertsala dela agindu digute egileek. Zuberotarrek egina dute (Hebentik elkartearen eskutik) baina jakin dute Aldudarrak Bideok (baxenafarrak) eta Baleukok (bizkaitarrak) elkarteekin auzolanean aritzen eta ihardukitzen.

Peio Cachenautek zuzentzen eta Mixel Etxekoparrek hauspotzen duen taldeko kideek auzolana lehenetsi dute. Elkartasunean aritu dira, eta halaxe segitzen dute orain ere. Ari dira ari, filmaren muntaian gogotik ari, Durangoko Azokan filmaren aurkezpen/aurrerapen gisako bat egiteko xedez. Geroago, bedatsean –Xiberoko primaderan– Xora estreinatuko duten esperantzan ari dira buru-belarri.

Ez dute espanturik egin nahi. Zuberotarrez eginagatik, ez dute zuberotar filma –ez soilik– bezala ekarria izan dadin.

Zubereraz mintzo den fikziozko lehen filma izanen da Xora. Alabaina, filmaren arimaren aburuz, Peio Cachenauten gustuz, zinema hitzaz –baita musikaz– harago doan artea da.

Zinema irudia da.

Negualdiko bortuetan sarri pausatuko den elur zuriari begira nola, udaberriko ibarretako belarren ernatzeari aiduru gaude:

Xora noiz eta nola erdituko den beha gaude, xoraz eta liluraz egon ere.