Laura Mintegi (EH Bildu)

Atalak: (C)politika

Laura Mintegi, Algortan, Dani Blancoren begietara

Hegazkinetik jaitsi eta ordu batzuen ostean elkarrizketatu dugu
EH Bilduko lehendakarigai Laura Mintegi. PEN klubeko bilera batetik zetorren, Koreatik bueltan.

Luze eta zabal jardun dugu. Ohi bezala, hainbat galdera-erantzun labur-zurrean agertuko dira paperezko bertsioan.

Egilea –nire kasuan behintzat– doluz gelditzen da beti, solaskidearen eleak traizionatzeko beldur. Hona jarraian beste atal batzuk, elkarrizketa osatu aldera.

Esaterako, eta hasteko, elkarrizketaren sarreran hitz hauek ere adierazi zizkigun Laura Mintegik:

“Gestionatzen ari den politika
ez da guk landu nahi dugun politika,
gurea parte-hartzailea da eta hori egin gabe dago”

Jaurlaritzara iritsiz gero, gobernuko kideak zein diren izendatu ditugu ezeren aurretik. Modu horretara,  egitera gatozela eta ez esatera adierazi dugu. Badugula programa bat, eta berau betetzeko jende ongi prestatua, eta badugula ere borondatea. Zintzotasun agerpen izan da: lehen unetik zer egin nahi dugun eta norekin egin nahi dugu azalduz plazaratu gara. Halaber, aditzera emanez, politikoki konprometituak garela eta nor bere arloan eskarmentudunak. Kudeaketan ere, norberari dagokion arloaz badakiela, eta gainera, guk egin nahi dugun politika orain arte inork ez du gestionatu. Gestionatzen ari den politika ez da guk landu nahi dugun politika, gurea politika parte-hartzailea da eta hori egin gabe dago.

Bilboko Carlton hotelean azaldu zenuten zuen programa. EAJri ez zitzaion gustatu hori egiteko aukeratu zenuten tokia.
Kritikak hasi ziren lehen unetik, edozein gai ongi zaie kritikatzeko. Kritikatzen dena azalekoa da, guk eman nahi genuen mezua hau da: premiazko egoeratan premiazko  erantzunak eman behar dira, erabatekoak. Adibiderik egokiena Jose Antonio Agirre-ren Gobernua izan zen, eta da. Egoera larrian indar guztiak bildu zituen, ezkerrekoak eta abertzaleak , horietatik bi bakarrik ziren alderdi abertzaleak, gainerakoak ezkerrekoak ziren, bada, guztiekin osatu zuen Eusko Jaurlaritza. Guk herri gisa  erantzun egin behar dugula diogu, hori da gure mezua. Agirrek ausardia izan zuen, eredugarria izan zen euskaldun guztiontzat. Politika patrimonializatzea ez da ona, jendearen inpresio da ez dela gobernatzen guztientzat. Agirrek guztientzat gobernatu zuen, ez bakarrik jeltzaleentzat.

Politika ekonomikoaz esandakoaren osagarri:

“Ez gara kimeraz ari, kimerak ez du zer ikusirik utopiarekin.
Kimera gauzatu ezina da, eta utopia gauzagarria”

EH Bilduren programa ezkertiarrak zer ekar dezake? Esan eta egin behar da.
Bai, ez da nahikoa esatea programa ezkertiarra dela, neurri zehatzak ipini behar dira. Lehenengo eta behin, herritarren ongizatea begiratu behar dugu, eta hori oinarrizko behar izana gordetzea da: lana. Lan duina. Horregatik planteatzen dugu lan duina ez dadila inoiz 1.095 euro baino gutxiagoko soldata izan. Zerbitzu sozial eta unibertsalak debaldekoak izatea nahi dugu. Horretarako dirua bildu behar da modu ekitatibo batean, fortuna handiei zerga ipini nahi diegu, progresitibitate fiskal hori jarri nahi dugu maila guztietan. Aldi berean fondo bat sortu nahi dugu inbertsiorako eta eskualdeak garatzeko. Proiektu produktiboetan inbertitu behar dugu ez espekulatiboetan, eta betiere tokiko eskualdeei begira. Horretarako zerbitzu publiko indartsuak behar dira, enpresa publikoak funtsezkoak izaki.

Zein modutan?
Guk planteatzen dugu enpresa publikoak egitea, beraietan kapital pribatua sartuz, jabego publikoarena barne delarik. Beraz, ziurtatu behar dugu populazioak behar dituen minimo horiek babestuta egon behar direla. Nola? Fiskalitatearen bidez eta bankaren bidez. Guretzat Kutxabanken gaia funtsezko da. Ezin dugu onartu berau pribatizatzerik, publikoa izan behar du. Uneon kutxek daukaten fondoa oso inportantea da, 35.000 mila miloi daukate dirutan, ez dira espekulatiboak, gu guztion aurrezkiak dira eta horrek balio izan behar du enpresa txikia finantzatzeko…

(…)

Adibidez, litizazio publikoak egiten direnean, enpresa handiek edo kanpokoek egin beharrean, guk litizazioa PYME delakoek, kooperatibek eta funtzio sozialak dauzkaten enpresek egitea planteatzen dugu. Planteatzen dugu bestalde, elikagaien subiranotasuna, hau da, erabakimena edukitzea produzitzen dugunari buruz, zein merkatutan mugituko garen erabakitzea, eta ekoizlea hurbiltzea kontsumitzaileengana hala berean. Hau da, salmenta zuzena sustatu nahi dugu, ahalik eta bitartekari gutxien egotea ekoizleen eta kontsumitzaileen artean. Egitura ekonomikoa eta soziala ehundu behar dugu, hain zuzen ere, herri moduan ekonomia propioa berpiztu ahal izateko, lan postuen sorkuntzari begiratuz betiere.
Halaber, etxearen arazoan neurri garrantzitsuak hartu behar dira, ezin dugu onartu gazteak beren etxetik botatzea; beren lanpostua eta ondorioz beren etxebizitza galdu duten pertsona helduen kasua barne. Guk etxea galdu dutenak bankutik pasa ondoren erakunde publiko batera joan ahal izatea nahi dugu, Etxebide moduko bat eratzea, honek alokairu sozial moduko bat ipin dezan. Betiere, familia horrek daukan diru sarrerei egokituta. Gazteek alokairu soziala jasotzea nahi dugu ikasten segitu dezaten, ikastea edo ez ikastea ez dadin beraien sarrera ekonomikoen menpe egon.
Tira, 300 neurri zehatz daukagu gure programan, gauzagarriak, orain arte, beste esparru eta lekuetan aplikatu direnean, funtzionatu dutenak. Ez gara kimeraz ari, kimerak ez du zer ikusirik utopiarekin. Kimera gauzatu ezina da, eta utopia gauzagarria.

Kataluniako Diada burutu berria zenez, egun horren inguruan gertatuaz ere berba egin genuen: 

“Ezin da zapuztu imajinario kolektiboan
sortu den herri irudia, ezin da hori
orain komertzializatu”

Zer balorazioa egiten duzu Kataluniako Diadaz? Zer sentipen utzi dizu?
Katalanekiko errespetua sentitu dut eta poza. Herri bat hain masiboki manifestatu egiten denean ezin besterik sentitu beren ideiengatik, izan ere, poza sentitzen dut gu ere ildo berean goazelako. Hori esanda ere, herri bakoitza mundu bat dela jakin behar dugu. Gertatuak imajinario kolektiboan eragiten duen pausoa da, orain horri falta zaio politikan ari direnak inteligenteak izatea, hau da, Diadan gertatua kudeatzen jakitea. Lan pedagogiko handia egin behar da, lur arrasean egin beharreko lana da.

“Asko eskatu aski lortzeko” idatzi du baten batek, politikariak gogoan betiere.
Baina hori baino modu inteligenteagoaz jokatu behar da. Esan nahi baitut, ezin dela zapuztu imajinario kolektiboan sortu den irudia, herri irudia, ezin dela hasi hori komertzializatzen. Anbizio politiko handiago bat behar dute politikagileek, ezin dute “orain Kontzertu Ekonomikoa negoziatzera goaz” esan eta aski. Anbizio politikoa izatea besterik da: “Estatu bat egingo dugu, eta ez badiguzue hori egiten uzten, ez badiguzue eskubide hori aitortzen, gu bagoaz ”, esan behar dute.

Bestalde, euskal subiranozaleek, ezker abertzalekoak “Unea da Espainiatik aldentzeko” diote. Zuk esaiezu hori Madrilgo M-15 plataformakoei, suminduei, eta internazionalista zarela esan ere. Hots, “zuen ereduak porrot egin du, orain unea da alde egiteko”. Non geratzen da elkartasuna, nazioarteko solidaritatea?
Pedagogia egin behar da leku guztietan, Espainian ere ba. Irabazi behar da leku guztietan, baina konplexurik gabe, esan nahi baitut, demokrazia batean ari bagara eta erakundeak baldin baditugu, eta indar independentistak heltzen bagara erakunde publikoetara, batzuetan badaude jada, demostratu behar dugu demokrazia horrek zerbaitetarako balio duela. Alegia, demokrazia gutxiengoaren eta gehiengoaren arteko jokoa bada, eta gehiengoak esaten badu politika bat egin nahi duela hori da demokrazia. Horiek horrela, halere, gehiengoak are pedagogia lan handiago egin behar du, gehiengoa delako. Adibidez,, Gipuzkoako Diputazioan Bildu ari da gobernatzen, eta arazo hori izan dute, eta autokritika egin dute. Hau da, ez dute nahikorik azaldu beren politika, ez da inoiz nahiko eta. Hasieratik eta ondo azaldu behar da egin nahi duzuna. Hau da, oposizioa desaktibatu behar da informazioa emanez eta enpatiak bilatuz. Kasu horretan  gurekin interesatzen direnei dei egin behar diezu, erakutsiz beren intereserako hobea dela nork bere bidetik joatea. Askotan, oposizioak ez du nahi, normala, baina demostratu behar duzu hobea dela denontzat. Nik daukadan esperientzian denok hobeto sentitu gara, denok neurri batean garaile sentitu garenean.