Abadia edota Ravel
Hendaiako Abadia Gaztelua
Anton Abadia dut hizpide. Haren gaztelua behatzen dut nagoen tokitik, alemaniarrek II. Mundu Gerra kari eraiki zuten bunker baten gainetik. Gibelean daukat Jauregia, zeru-mugan itsasoa, labarrak eskuinera, Tonbak aitzinean.
Lur eremu honen jabe ohiak geografia landu zuen. Puntu kardinalak seinalatzen dituen harri-multzo bat paratu zuten bunker honen gainean. Errukigaberen batek suntsitu du ondarea. “Erromatarrak, bikingoak, alemaniarrak iragan ziren gure lurraldetik, alta, giza historian ez da gaur egungo –kulturako– gizakia baino suntsitzaileagorik izan”, pentsu dut ezkor.
Abadiak Fundazio bat sortu zuen bere ondarea –Frantziako Zientzia Akademiaren bitartez– herriaren esku uzteko. Akademiakoek eta Fundaziokoek euskara ondaretzat ote zeukaten, ez dute garbi agertu egundaino. Abadiak “onze cent frans” utzi zuen urteko euskararen ekimenetarako. Haatik, Patri Urkizuk salatu izan duenez, Frantziako Akademia zorretan da gure hizkuntza eta literaturarekin.
“Abadiak euskarak ukan duen suspertzaile eta ongilerik handiena dugu…” irakur daiteke Koldo Izagirreren Autopsiarako frogak liburuan. Frantziarrek gurekiko izan duten afrontua salatzen du.
Abadiako ondare da Nekatoenea. Fernando Morillo idazlea eta Zuhar Iruretagoiena eskulturagilea –bere eskulturak dituzu eremuan – ostatu dira bertan. Ekhiñe Egigurenen egonaldia da orain. Euskarazko sorkuntza zehatzak xede dituen ekimena da, Euskal Kultur Erakundeak kudeatua, besteak beste.
“Urkizuren eta Izagirreren salaketek balio izan dute frantziarren joeran amiñi bat eragiteko”, pentsu dut. Baikor, une batez bederen. Izan ere, begirada altxatu dut Hegoaldera, eta duela 30 urte Iparraldera etorri nintzen garaiko pentsamendua berritu dut: “Euskaldunoi nolatan ez ziguten erakutsi eskolan nor zen Anton Abadia? –Ziburu aldera begiratu dut– edo nor zen Maurice Ravel?
Gure historia “asmatu” ordez, zergatik ez ziguten geure historia erakutsi?
Oharra: HEndaika: Oarso Bidasoako Hitzako Bogan argitaratua. 73. zenbakia (2012/10/19).
Kaixo MIkel, Ekhiñe Egiguren naiz, Abbadiako Nekatoenea egoitzatik idazten dut. Halaxe da, Abbadiak euskal hizkuntza eta kulturari egindako ekarpena izugarria izan da. Horrekin batera, Abbadia eremua Hendaiako itsasertz zoragarri honetan, eta Abbadia gaztelua bera ondare natural eta artistiko paregabeak dira. Neuri ere ezer gutxi erakutsi zidaten eskolan eta Patri Urkizu-ren liburuei esker deskubritu dut Anton Abbadia. Frantsesak zorretan daude euskaldunekin, noski, eta euskaldunak Abbadiarekin. Aberastasun hau zabaltzearen ardura dagokigu danoi.
(bidez batez, aipatu, eremuan diren eskulturak Blaise Guirao-renak dira eta Zuhar Iruregatogienak egindako artelana Gugghenheim-ean erakutsi zen)
Nire egonaldiaren berri irakurri nahi baduzu(e):
http://lorebakanak.wordpress.com/
Milesker!
Egun on Ekhiñe,
Milesker zure hitz hauengatik, baita zuzenketarengatik.
Pozten naiz, pozten naizenez, ene testutxo horretara arribatu zarela oharturik.
Segi bixkor eta emankor, blogean ageri denez.
Agian… agian, ibili-ibilian, topo eginen dugu Abadian!
Estutua!
Izan ontsa!
mkl