Arazoa politikoa da (eta III)

Atalak: (B)literatura, (C)politika, Historia

Euskal literaturaren isla(k) eta uharteak.  (Arg: Dani Blanco)

– Badago, besteak beste, gatazka sakonen sufritu dutenen artean eremu komun bat sortzeko beharra, eremu komun horren ardatza gizakia izaki.

– Gizatiar ezaugarria jalgi zen solasaldian: Madrilen, demagun, guardia zibilaren andrea gizatiarra da, ETAkide baten andrea edo ama, ordea, ez da hain gizatiarra. Gatazka ez da laxatuko, ezta berau goxatzeko premiazkoa den “beharra” literaturaren, antzerkien edo filmen bidez soilik eginen. Alabaina, eremu komun hori eraiki beharra dago arazoa leuntzen laguntzeko.

– Baina –baina presente betiere–, kontuz!; “gizatiarra” hitza hizpide hartu dugu eta: literatur nahiz bestelako obrak buenismoan erortzeko arriskua dago. Jaidura horretan jausiz gero, malo. Baditugu autore buenisimoak gure literaturan. Horiek ez dute gauza handirik ekartzen ez literaturara ez memoria kolektiboaren eraikuntzara. Laburrean: egin dezagun literatura duina eta sendoa, baita egin dezagun negar ere. Eta azken hau egin dezagun taxuz eta gizalegez.

– Galdera airean geratu da hartara: Happy End behar al da literaturan? Erromako zubiaren koloretakoa izango den amaiera, hots. Gure solaskidek ez dute hori nahi gure literaturan. Naski, egon liteke Happy End amiñi bat, onberatasuna ere, buenismoan jausi gabe hala ere.

– Literaturaren edo artearen zeregina ez da panfletorik egitea. Noski, denok ez dakigu ez arterik ez literaturarik egiten. Denok jakingo bagenu, agian, gatazka errazago gaindituko genuke. Agian. Batek daki. Ez da ziur, inola ere. Horregatik, beharbada, bizitzaren obra antzeztu  “behar” da, errealki antzeztu eta jokatu ere. Hartara hartzen ditu politikak berebiziko jokoa eta lekua. Hots, trauma hor dago. Tragedia antzezteko “beharra” gailentzen da. Zer bestela da politika!?

Arazoa politikoa da
– Literaturaz mintzatu gara, baina politikaz ari(tu) gara. Euskal-espainiar-frantses gatazkaren prozesua –bake prozesua!?– oso latza (izanen) da. Anartean, eseri, berba egin eta gertatua argitzen eta garbitzen saiatu beharra daukagu. Dolu prozesu batean sartu beharra dago. Abertzaletasunak, eskuineko nahiz ezkerrekoak –ezkerra eta eskuina antzokiaren (anfiteatroa, kasurako) bi aldeak baino ez dira– Euskal Herria berrasmatu behar du, eta estatuek euren egiturak suntsitu eta berreraiki.