Bat aldatu ahala bestea aldatzen da, ezinbestean

Atalak: (C)politika

EIPKren ekitaldia Miarritzen: “Lekuz aldatzen garen ahala aldatzen da eszenatokia”.  (Arg: Gaizka Iroz)

Bi hitz normalizazioaz, prozesuaz, aro berriaz…

Iheslarien (EIPK) kolektiboko bi kideekin jarduteak “normalizazio politikorako zabaldu den prozesuaz” hausnartzeko parada eman dit.

Aieteko Adierazpenaren eta ETAren armei behin betiko adioaren ondoren zabaldu den aro politiko berria mamitzen ari da, emeki bada ere.

Prozesu hitzak denboraz itauntzen digu nolabait. Hau da, noiz arte luzatuko da egoera politiko berria ekarri behar duen prozesua?

Prozesuaren gauzapena eta normalizazio politikoa bat bera izateko, bi premisa bete beharko dira:

– Bat: euskal preso politiko eta iheslari guztiek etxean izan beharko dute.

– Bi: oraingo gatazka egoera sorrarazitako motibazio politikoak ondo aztertu eta berauek ondo landu ostean, egungo statu quo politikoa –Euskal Herriaren marko-juridiko-politikoa – birplanteatu beharko da.

Gatazkan inplikatutako alde batek –ETAk eta ezker abertzaleak– aldebakartasunez abiatutako bide berria blokeatua egon da bi urtez. Etsipena nagusitzen ari zen unean –eta bidean– Estrasburgoko Auzitegiak Parot doktrinaz hartutako erabakiak itxaropena ekarri du.

Hots, bi urte behar izan dira prozesuan funtsezko aldaketa ezagutu ahal izateko. Hala ere, duela urte batzuk ezinezkoa zirudiena, egun gauzagarria dela ikusten dugu. Hots, egoera politikoa –egonkorra eta tematua bihurtzen denean– ez da aldatzen indarrez eta temaz, adimenez baizik. Aldatzen da zu aldatzen bazara.

Botilaren metaforak –botila erdi betea edo erdi hutsa den– ez du balio jada. Botila betetzen –eta prozesua urratzen– doa alde bat aldatzen den heinean. Alde bat aldatu ahala beste aldea aldatzen da ezinbestean.

Euskal Iheslari Politikoen Kolektiboaren bidean funtsezko aldaketa dago. Euren lema batek horixe adierazten du: “Errelatua egiteko, biharko eraiki nahi dugun jendartea eraikitzeko, ezin izango dugu egin alde batekook ez bagara beste aldekoen esparruan kokatzen”. Areago diote hala ere: “Galtzaileak eta irabazleak nahi dituzte. Errelatu horretan ez gaituzte topatuko”.

“Normalizazio politikoa” ekarriko duen prozesua eta bidea urratzea ez da erraza –ezta laburra ere– izango. Alabaina,  alde batekoak ez direla irabazleak izango barneratzen hasi badira, beste aldekoek ere horixe barneratu beharko dute. Barnean daramaten mina –biktima izateagatik mina daramatenak, gogoan– handia izanagatik ere.

Inork pentsatzen badu 50 urteetan gertatuaren errelatua datozen hamar urteetan gauzatuko dela, inozoa da edo nahasle. Gizaldi bat beharko da, eta gertatua, hala ere, ez da inoiz guztiz ezagutuko. Alabaina, gertatuaren egia apur bat gehiago ezagutzen dugun heinean, errealitatea argituz doa, eta berau argitu ahala errealitate politikoa aldatzen da halaber.

Politika –boteretik– kudeatzen dutenek ez dute berez egoera politikoa aldatzeko nahikaririk. Statu quo politikoa aldatzeko behartuak izango dira, behean daudenek beren burua aldatzeko beharra barneratuz gero.