Nola bizi hala kanta

Atalak: Musika

Pier Paul Berzaitz, Erramun Martikorena, Magali Zubillaga eta Estitxu Pinatxo kantura emanak. Argazkiak: Dani Blanco.

Angelu zoko arrotza da euskaraz bizi garenontzat. Joxean Arbelaitz kultur eragile oiartzuarrarentzat baina, Euskal Herrian ez dago zoko baztergarririk. Angeluko Quintaou auditorium paregabea mukuru bete zuten Egunsentiaren kantak kontzertuaren emaileek. Gure Ipar eta Hego aldeak batzen dituzten musikariak dira, badira haratagotik jinak hala ere: Oriol Flores katalana eta Alan Griffin irlandarra, kasu. Honezkero, biak ontsa Euskal Herriratuak.

Kontzertua bi musikari zailduen gainean funtsatzen da. Pier Paul Berzaitz muskildiarraren eta Joxan Goikoetxea hernaniarraren arimen  uztartze kolektiboa da, eta euren inguruan bildu musikariak eta kantariak emanaldia maila duinera igotzen dute. Alta, Egunsentiaren kantak ez da musikari horien emanaldia soilik. Errepertorioa euskal kanta eta letra egile ospetsuen agerraldia da.

Berzaitzek zabaldu zuen kantaldia, Zuberoko kanta tradizionalaren ekarle. Estitxu Pinatxo eta Magali Zubillagaren ahotsak izan zituen lagun segidan. Entzuleon magalera heldu ziren lehen nota eztiak, biek ala biek duoz xarmanki emanak. Mixel Labeguerieren Elur egin du kantaz epeldu zizkigun bihotzak Erramun Martikorenak. Zaldubiren Ameriketako bidean delakoarekin itsasoz harantz eraman gintuen: XVIII. mendean gertatu zen 150.000 euskaldunen exodoa oroitarazi zigun. Sei urtetan (2.000 herritar hileko) Ameriketara alde egin zuten hazkurri xerka. Martikorenaren kantaerak azkura eragin zigun. A cappella abestu zuten Berzaitzek eta biek segidan. Taldea ongi konpaktatua jada, doinu zeltek eta irlandarrek apaindu zituzten euskal kanta tradizionalak: iraganaren nostalgiaren lekukoak. Nola bizi hala kanta ospetsua berritu zuten, euskaldunon izaeraren agergarri.

Kanta guztiak ez ziren zaharrak  izan. Berzaitzek Imanol eta Xabier Leteri kanta berriak eskaini zizkien: norberak egindako kanten parekorik ez dago. Zein baino zein ederragoak. Imanol eta Xabierrekiko aierua sentitu (ge)nuen haren ahotsean. Joseba Sarrionandiaren Oroimeneko portua eta Aldaketarik aldaketa Magali eta Estitxuren ahotsetan… Bigarren kanta “marjinatu” izan ote den nago. Herriaren sufrikarioa sentitu nuen, baita kanta zokotik atera izana ere.

Bizitasuna ekarri zuen Estitxu Pinatxok segidan, jazzaren erritmora. Taula gaineko haren estiloak Tina Turner oroitarazi zidan. Irudimena libre. Guk taldeko Eki eder kanta eta Jon Sarasuaren “berba bizi-biziak”  errepikatu genituen entzuleok. Magali Zubillagaren urtebetetze kari, Zorionak kanta ere bai. Irriak eszenatokian eta barreak besaulkietan.

Ordua joana zen aspaldi, ia ohartu gabe. Musikarien aurkezpenak egin ahala, agurra sentitu genuen 800 entzuleok: “Agur goiztiarra, to eta no!”. Entzuleon nahikaria neurtzeko, naski. Ez kexa. 45 minutu gehiagoz jardun zuten: mitoak, erritoak eta ereserkiak nagusitu ziren aretoan: Ernest Alkat zenaren Aments egin dut, Leteren Xalbadorren heriotzean. Berzaitzen Baratze bat… Hilko ez diren kantek zoratu zuten entzuleria. Gogoan iltzaturik ditugu. Entzuleon adina? Batez beste, 50 urte, hor nonbait.

Goraipatu beharra dago Goikoetxea, Garces, Marin, Flores eta Griffinen finezia, nork bere instrumentuarekin duen abilezia. Egun nola bizi garen ikusirik, mende honen amaieran Berzaitzek sortutako kanten arabera bizi bagara, Sortu(ko) dira besteak!. “Eta Ameriketara joan ziren 150.000 euskaldun ele bakarrak itzuliko balira?”. Elur malutak ari zituen kanpoan eta ni gaueko ameslari nintzen.

Oriol Flores, Txema Garces, Estitxu Pinatxo, Magali Zubillaga, Erramun Martikorena, Josune Marin, Pier Paul Berzaitz, Alan Griffin eta Joxan Goikoetxea.

Musikariak eta kantariak: Pier Paul Berzaitz eta Joxan Goikoetxea (akordeoia, teklatua) zuzendariak; Erramun Martikoren, Estitxu Pinatxo, Magali Zubillaga. Oriol Flores (bateria), Josune Marin (gitarra, Txema Garces (kontrabaxua) eta Alan Griffin (txirulak eta beste) .

Kontzertua: Egunsentiaren kantak.

Non: Quintaou auditoriuma; (Angelu, Lapurdi).

Noiz: otsailaren 28an.
Iraupena: Bi oren.
Entzuleak: 800 lagun.