Herri bozak Lurralde Elkargoaren xedeetan

Atalak: (C)politika

Lurralde Elkargoaren aldeko azken manifestazioa, Baionako Herriko Etxearen aitzinean.

Ipar Euskal Herriak bere txikian ematen du zer errana, baita politikaz ari garenean ere, areago Herri bozak hizpide ditugunean.

Eztabaidarako puntu ugari daude. Iritzi sendo eta argirik eman ezinean, hona herri hauteskundeek eman dutenaren inguruan hainbat zertzelada:

1. Abertzaletasuna transbertsalitatearen eredu bezala ekarri dut, izan ere, abertzaletasuna –Baigorriko eta Uztaritzeko auzapezgoak lortzeaz gain– presente baita Herriko Etxe guztietan. Nagusiki ezker abertzaleko joerako hautetsiak dira, baina EAJ-PNBkoek ere badaude. Baionan, Biarritzen eta Lapurdiko hainbat udaletxetan bereziki.

2. EH Bairen ildoko abertzaleek, ezkerrekoek, zirt edo zart egin behar zuten, baita egin ere. PSko hautagairekin eta ezkerreko (Front de Gauche-rekin Baionan) indarrekin bat egin izana ez da pario erraza izan, baina bai azkar erabakita, determininazioz, ausardiaz eta koherentziaz. Horrek zer ekarriko duen ikuskizun dago, areago, PSko François Hollande presidentea gainbehera datorren aldion. Hendaian, PSko Kotte Ezenarrorekin egindako akordioak emanen du ezkerreko abertzaleen eta sozialisten arteko elkar ulertzearen neurria.

3. Gainbehera horretan herri bozek baieztatu dute zentro-eskuinaren berezko indarra Iparraldean. Alta bada, transbertsalitate horretan, azpimarratzekoa da Baionako Jean-Rene Etchegaray auzapez berriaren kasua. Zentrista da. UMPrekin moldatzen da. Batera plataformako aldarrikapenak bere egiten ditu. Ekologisten eta euskaltzaleen sostengua ukan du. Ez du ezkerreko abertzaleen sostengua ukan, baina –eta doi-doi bada ere– irabazi du auzapezgoa.

4. Baiona zentro-eskuinaren plaza da, Miarritzen zentristena, Angelun eskuindarrarena. Indar abertzaleak eragile transbertsalak dira. Marine Le Penen Front Nacionala (FN) ez dela Iparraldean agertu azpimarratu dut nik. Estatuan lortu duen aurrerakadaren aldean, alegia. Ez nadin inozo izan. Europako hauteskundeak maiatzen izanen dira eta FN indartsua agertuko da hemen ere. Bozen %10 ere lor lezake. Europa eraikitzearen kontrakoa da. Presidentziarako bozak bihar balira, kasu, indartsua agertuko litzateke Iparraldean ere.

Alabaina, hauxe azpimarratu nahi dut neronek: FNk ez du Iparraldean lortzen Estatuan duen atxikimendua –herri hauteskundeetan  bederen–, eta horretan, neurri batean, abertzaletasunaren eraginak eta tokiak badute zer ikusirik.   

5. Iparraldeko soziologia, emeki eta doi-doi bada ere, Frantziako Estatuaren jendartearengandik ezberdintzen hasia da. 50 urteko lana eta borrokaren ondorioa da. Artean, herri bozetan baino ez, ados. Baina, une batez, Lurralde Elkargoa edo berezko instituzioa lortuko balitz, berebiziko indar eragile bihurtu liteke, baita Euskal Herriaren eraikuntzan aintzat hartzeko lurraldea izan ere. Uneon baino garrantzia are gehiagoz, alegia.