Hauta-gaitza

Atalak: (H)endaika

Euskal amerikanoen palmondo erraldoia, Ondarraitz aldeko errotondan.

Hilabete luze joan da Herri bozak izan eta Herriko Etxeetako kontseiluak osatu zirenetik. Bedatsea itsasertzera heldu da, aspaldi heldu ere. Promenatzeko aro ederra, to. Zuketan –edota xuketa– eta hiketan jardun nahi bai, baina ez batean ez bertzean jakin. Bai to eta ez no! Dakienak daki eta ez dakienak baleki. Halaxe nik!
Leclerc Jeneralaren bulebarretik Itsasoko bulebarrera noa. Alta, anartean, atsedena hartu dut tokiko biribil handian –rond point du palmier edo errotondan Hendaian–. Euskal amerikanoen palmondo erraldoiaren azpian  eseri naiz gogoetatsu. Behiala Hendaiako Batzokia izena zuen eta egun Lagun artean den ostatuaren parean nago.
Gogoan dut behinola, EAJko buru Josu Jon Imazek bisitatu zuela ostatua, hauteskundeetako kanpaina baten karietara –bozen estakuruan, naski–. Eta beste batean, ostatu horretan sartu eta aho bete hortz irten nintzela. Ahoa bete hitz, ene frantses kaxkarrean mintzatutik. Molièrena omen den hizkuntzan trebatu nahian, ontsa trabaturik irten ere. Bai to eta ez no!
Iragana zelakoan, ahoa bete hortz nauzue berriz ere, EAJko buru Andoni Ortuzar  jin baita Iparralderat, azken bozen kanpaina kari. Zeharka-meharka, molde transbertsalean, Ortuzar jaunak UMPko Richard Beitia jakobinista sostengatu baitu. Horren berri ukan dugu geure etxean Beitiaren letra leiturik –Andoni Ortuzar, Presidente Nacional zioen–, espainol batu soilean izkiriaturik, espainolak garen/naizen aldetik edota heinean.

Eta hara non, zeharka-meharka, nihaurek Ipar Euskal Herriko bozei buruz izkiriatu dut. Honelako lerro buru hau idatzi ere: “Abertzaletasuna transbertsalitatearen eredu” (Argia, 2410. alea), baita arrapostu zorrotza ukan ere txio –twitter– bidez. Iker Araotzen eskutik:

– Aizu, zuk A zarela esan eta B egiten duzu. Badakizu, transbertsalitatea.

Berriz ere, ahoa bete hortz gelditu naiz, eta, arraposturik eman beharrean, honelakoxea asmatu dut:

– Aizü, eztüzü endelegatu. Nik aipatu transbertsalitatea zera düzü: zu B zara eta A izatean entseatzen zira. Izan zuntza!

Internet indar gune unibertsalean dihardugu egun, irakurle lagun: indarka, elkarri mokoka. Letraren bertze aldean dagoenaren mokoaren taxua eta kolorea ezagutu gabe.
Hementxe nauzue oraino: euskal amerikanoek utzitako uzta pean, Ondarraitz aldera jarraitu edo egonaldia luzatu artean, gogoeta: Transbertsalitatea eleak burua mailukatu dit. Euskadiko Buru Batzarrak nola Hendaiako Udal Batzar berriak mailukatzen didaten bezalaxe. Hendaia Biltzen hautagaitza abertzalearen letra ere ukan bai(ke)nuen, abertzale naizen aldetik edo heinean.
Orriaren alde bat bete-betean frantsesez izkiriaturik. Bertze aldea, erdiz  erdi, espainol ederrean goiko aldea, horren pean –Palmondo pean neroni nola–, euskara batuaz. Hiru testuetan Hendaye Autrement (PSko Kotte Ezenarro auzapezaren hautagaitza) bozkatzera deituak, frantses batu bakar eta nagusian.

Mundu honetan hautatzea eguneroko zeregin gaitza da gero, eta are gaitzago gure herrian. Hautagaitza hitza, diodanaren lekuko.

Lagun artean ostatua, Palmondo aldetik begiratua.