Anaia preso bikia gogoan: “Nire gorputz erdia gatibu banu bezala bizi naiz”

Atalak: (B)literatura

“Gerra txikia ume kateatu baten ikuspegitik kontatua da, eta orain nobela berrian, beste kontzeptuak eta erreferentziak erabili nahi nituzke”

Gerra txikia eleberrian maitasunaz idatzi du Lander Garrok, baita maitasunez idatzi ere. Elkarrizketan neronek egindako liburuari buruzko iruzkinaren pasarte bat hizpide izan dugu:
(…) Andoni anaia miresten du Xabik, eta anaia horren “frantsesek maitasun kontuetan asko dakite, baina gerra kontuetan batere ez” esaldia izan du estreinako ikaspena  (…).
(…) Baita honela idatzi ere, nik: “Euskaldunok gerra asko bizi izan dugu, baina maitasunean eskas gabiltza”.

Garroren esanak horien harian:

– … beno, bai. Nobela da, ezta? Literatura. Hala ere, euskaldunok benetan pertsona hiper erromantikoak gara, hiper etxezaleak, familia eta inguru zaleak. Ni kartzelan bi urte eta erdian egon nintzen, eta preso lagunekin elkarrizketa gai sarriena maitasuna izaten zen.

 – Nire lehenbiziko ipuina preso bati buruzko da. Bi urtez egon nintzen preso, bi alditan egon ere: 1997an eta 2000n. Carabanchel, Soto del Real, Navalcarnero, Valdemoro, Bartzelonako Modelon eta Ourenseko espetxeak zapaldu nituen. Trasladoetako furgoi txiki horietako batean ibili ninduten penintsulan barrena. Beraz, ondo “ezagutu” nituen kartzeletako nondik norakoak eta gora beherak.

Arreba bat eta bi anaia ditu Landerrek, horietako bat bere bikia da: Zigor. Frantziako Fresnes presondegian dago.
– Kartzela aldi horietako batean Zigor eta biok elkarrekin egon ginen. Ez ditut inoiz une haiek ahaztuko: eguerdietan, siesta garaian, ziegan ginela, itxiak, Zigorri eta bioi tristura sartzen zitzaigun aldi berean. Niri askotan gertatzen zitzaidan. Derrepente, hormak buru gainean amiltzen zitzaizkidala sentitzen nuen. Horiek sentitzean, anaiari nola zegoen galdetzen nion, eta bera ere gaizki zegoela esaten zidan. Konturatu ginen bioi une berean etortzen zitzaigula tristura. Baina, egia esan, orduan barre egiten genuen. Alegia, konexio hori eduki dugu betidanik, eta niretzat egungo bere kartzela aldia nirea ere bada. Nire gorputz erdia gatibu izatea bezalakoa da.

Iruzkinean hauxe idatzi dut ere:
(…)  Kontrarioa nobelaren ildoan, biziro desio dut nobelagileak Landerren helduaroaren Helduen gerra narratzea etorkizunean. Fikzioko trilogia ederra litzateke herri honetako memoria zertzen laguntzeko.

– Nobela hau bukatu eta segidan beste bat idazten hasi nintzen, honen bigarren partea izan daitekeena. Nire kartzeletako esperientzia kontatu nahi dut horretan. Bizitzarekin daukadan borroka kitatzeko modua litzateke. Bi urte luze horiek nola edo hala pasa behar izan nituen, eta ezin ditut berreskuratu edo kontra egin. Hala ere, nobelagilearen barre karkaila geratzen zait lantzeko. Barre egingo dut guzti horri buruz, GALen garaiari “barre” egin diodan bezala.  Bitxia da, liburua heldu baten ikuspegitik kontatzen hasia naiz, eta sekulako askatasuna sentitu dut nire baitan. Gerra txikia ume kateatu baten ikuspegitik kontatua baita, eta orain, beste kontzeptuak edo erreferentziak erabili nahi nituzke.