Marxismoaren bidean sartu bai, baina orain nola atera horretatik?

Atalak: Politika saioak

Galo Martinez de la Pera arabarrak bere etxean hartu gintuen; Donostian. Argazkia: Dani Blanco.

Galo Martinez de la Pera Urtaran (Izarra, 1943) horrela mintzatu zaigu.

Izarran, nire sortzetiko herrian, bi euskaldun ziren, bati La vasca deitzen genion, bestea eztigilea zen. Biak ala biak Gipuzkoatik etorriak. Pentsa gaur egun! Araban gero eta euskaldun gehiago dago, baita Gasteizen ere.

Gasteizen ikasi nuen lehenik. Gasteiz gris-grisa zen garai hartan, Gasteizen apaizak eta militarrak zeuden, pila bat. Kuartel eta komentu asko zegoen, oso tradizionala zen. Tira, hori esatea topikoa da egun, baina halaxe zen. Gaur egun, zorionez, Gasteiz koloretsua da, eta euskaldunak bertakoak.

1960 urteetan ikastolen mugimendua ernaldu zen, orduan hasi nintzen euskaldun izatearen kontzientzia hartzen eta euskara ikasten. Durangon, Bilbon eta Donostian ikasi nuen gero. Filosofia Loiolan bukatu nuen, jesuitetan. Esperientzia ona izan zen.

Medikuntza beranduago ikasi nuen, biologia. Batez ere nire pentsamendua garatu nahi nuelako. Niregan eragin handia izan zuen Jacques Monoden Zoria eta beharrizana liburuak (Iñaki Azkune Mendiak euskaratua). Liburu horrek pentsamendua aldarazi zidan nolabait eta medikuntza ikastera bultzatu. Bilbon hasi nintzen irakasle eta orain gutxi arte Donostian aritu naiz, filosofia erakutsi dut bereziki.

Euskaldunon komunitatea, independentziatik haratago saioaren karietara elkarrizketatu dugu Izarrako arabarra. Azken galdera-erantzuna paratu dugu hemen.

Liburuan populismoa kritikatzen duzu zorrozki.
Badiou, Zizek edo Laclau pentsalariak kritikatzen ditut. Ni baino pentsalari hobeak direla, noski, baina ni herri eta komunitate bateko partaidea legez ari naiz: gu herri txikia gara. Horien pentsamendua unibertsaltasunean funtsatuta dago, kristautasunean oinarritua, nire nahia aldiz, gure berezitasuna ulertaraztea eta defendatzea da unibertsaltasun berri bat sortzeko. Horrek izan behar du euskaldunon edota herri txikion ekarpena. Unibertsaltasun menperatzailea gainditzeko bidea aurkitu behar dugu, munduan kokatzeko ate berria irekitzeko modua. Niretzat tristea da hemengo intelektual ezkertiarrek idolo batzuk hartzea gidari moduan eta haiek diotena hemen errepikatzea. Marxismoarekin hori gertatu da nolabait. Teoria horiek guztiak boteretsuentzat baliagarriak dira, baina guretzat, gure berezitasuna defendatu behar dugunentzat, nahiko kaltegarriak. Marxismoaren bidean sartu bai, baina orain nola atera horretatik?