Iván Giménezen erranetan, dena dago gure esku

Atalak: (C)politika

Iván Giménezekin solastatu gara, El corralito foral liburuaren egilearekin. Hainbat kontu ez dira paperezko elkarrizketan sartu. Adibidez, 1976ko uztailaren 2an sortu zen Iruñean, zehatzago baina, Arrotxapea auzoan.

Monumento a los caidos delakoaren ondoko parkean jardun genunen Iván Giménezekin. Arg: Dani Blanco.

Horra kanpo geratu diren zenbait txatal:

Gurasoekiko goresmenez
Gurasoen aldeko aipamena egin nahi dut. Nire gurasoak Segoviakoak dira, etorkinak, ezkertiarrak. Jaio nintzen garaian Arrotxapean ez zegoen euskaraz ikasteko aukerarik. Anaiak eta biok [Ruben anaiari eskaini dio liburua] auzoko eskola batean ikasi genuen. Hala ere, astean eskolaz kanpoko ordutegian euskara ematen genuen, egunero ordu bat; guk eta beste ikasle batzuek. Alegia, gurasoak etorkinak izanik, 80. hamarkadan euskaraz ikasi izanak berebiziko garrantzia dauka niretzat. Oinarri harekin, geroago, unibertsitate garaian, berreskuratu eta sendotu genuen euskara. Ondoren, euskaltegiz euskaltegi, Hizkuntza Eskolan jardun genuen EGA atera arte, buru-belarri eta borrokan. Kazetari bezala gaztelaniaz hasi nintzen. Gero, Nabarra aldizkarian euskaraz, egun batetik bestera, Gontzal Agote eta Mikel Lizaso zuzendariak zirelarik. Kosta ahala kosta, baina euskara nahikoa duina daukat. Euskaraz aritzeaz harro nago, baita kazetari bezala egindako ibilbideaz ere.

Memoriaz eta liburuaz
Denok memoria txarra daukagu eta hainbat gauza ahanzten zaigu. Esaterako, nolakoa zen egoera duela lau urte, eta Nafarroan lau urteotan zein neurrian aldatu den testuingurua. Izugarria izan da. Baina memoria gero eta motzagoa daukagu. Beraz, liburua hau ez dago lotuta koiunturazko egoera bati, hau da, hauteskundeei kasurako. Hauteskundeak urteroko ez ezik, eguneroko kontua bihurtu dira: martxoan ez bada, azaroan. Gainera, Nafarroan, abuztuan “zentsura mozioa bai ala ez” ohitura bihurtu da. Epe bat jarri nion ene buruari liburua bukatzeko. Lehen epean iazko abenduan bukatua behar nuen, baina, hau bezalako liburu bat ez da inoiz bukatzen, liburu mota hau abandonatu izaten da. Nik halaxe egin nuen, hau da, inprimategira bidali ezean, liburua amaigabea bihurtzen da.

Sindikatuaren inguruan
Eguneroko kazetaritza murgilduta aritu naiz orain gutxi arte. ELAko langileen ordezkaria izan naiz Diario de Noticiasen. Une batez [eszedentzian dago kazetari moduan] sindikatuko komunikazio arloan eta zerbitzu publikoan jardutea proposatu zidaten. Baietza eman nuen. ELA sindikatuko zerbitzu publikoetan ari naiz, eta horrek liburua taxutzeko beste ikuspegi bat eman dit. Bi abantaila izan dut: eguneroko kazetaritzan murgilduta egonda, eguneroko bizitza ezagutzeko parada izan dut, egoera izugarria da. Kazetari guztiek hedabide guztietan harrapatuta lan egiten dute. Hartara, ELA bezalako sindikatu batean, beheko jendea eta langile klasea zein egoeran gauden eta zer-nolako dramak pairatzen ari garen ikustean, beste bizipenetatik elikatu naiz. Alegia, kazetaritzaren egunerokotasunak ez zidan uzten nik egin nahi nuena egiten. Orain aldiz, barruan lanean, barrutiko perspektiba ireki zait eta orobat beste perspektiba sozial bat ezagutu dut. Bi ikuspegi horiek uztartu ahal izan ditut. El corralito foral nolabait ere, horren ondorioa da.

El Corralito foral, Pamiela argitaletxearen eskutik karrikaratua.

Jose Ramon Urtasuni esker onez
Azala bikaina da. Jose Ramon Urtasunek egina. Margolaria, ezkerreko militantea. Liburuko kapituluen berri eman nion, eta berak modu simetrikoan agertu ditu atalen nondik norakoak: Junta de Gerra Carlista delakoa, Opus Deiko buruzagi Escrivá de Balaguer. Gaztelu plazako Ezkerra Errepublikarraren egoitzako balkoia (1936an, kolpe egunean, bertara igo ziren faxistak balkoia suntsitzeko. Fatxadako motiboetan, besteak beste, Rafael Garcia Serrano idazle ospetsua dago, Iruñekoa). Erregea. Gaztelu plazako kioskoa. Aralarko Aingerua. Foru Monumentua. Corralito delakoaren familia erdian. Goian, erdian ere, Nafarroako kateak, Francoren saria edota ohorezko ereinotza barne.

Joseba Sarrionandiarekin akorduan
Liburuan kontatzen dudan guztia edo gehiena jakina zen. Ez dut beste inork egin ez duen azterketarik egin, dokumentu asko kontsultatu eta kontrastatu ditut, eta buruan nuena ordenatu dut. Asko ikasi dut. Hau da, metaforikoki esanda, airean zeuden txori batzuk kaiola batean sartu ditut. Hor daude orain, denok ikusteko gisan. Egia da, liburu ia osoa irakurri ondoren, azken kapitulura iritsi arte, izugarrizko etsipena hartzen duzu, inpotentziazko sentimendua, baina azken kapitulua nahiko baikorra atera zait. Hauxe transmititu nahi izan dut: dena dago gure esku. Joseba Sarrionandiaren aipuak bildu ditut hori esateko. Funtsean, gauza bera esateko bereak nireak baino hobeak direlako. Nahiko baikorra geratu zait bukaera, eta irakurleari ere halaxe iruditzea espero.