Naturaren legea Krutwigi ere berea

Atalak: (C)politika

Federico Krutwig Sagredo

Vasconia/La Nueva Vasconiaren egile (Fernando Sarrailh de Ihartza izengoitiz kaleratu zena) Federico Krutwig Sagredo apur bat gehiago ezagutu dut Años de peregrinación y lucha liburua irakurri ostean. Pertsonari eta liburuari buruz idatzi dut, baina, besteak beste, hainbat lerro kanpoan geratu zaizkit.

Honela bukatu dut artikulua: “Haatik, jeinua izanagatik edo, zenbait kontuk harri eta zur utziko zaitu”. Baiki, zur eta lur, baita zenbaitetan pertsona kultu eta jakintsu honen aurrean lur jota geratu ere. Harrigarria da, pertsonen taxua hain goian eta aldi berean hain beherean ikustea.

Berbarako, Lapurdiko Itsasu herria (Itxasu ere idatzia) hizpide (Gipuzkoan ere badaude Itsaso eta Itsasondo herrixkak), honela dio Krutwigek: “Nombre de rara etimología puesto que en principio, en euskara ‘itxaso’ significa ‘la mar’, y este pueblecito está bastante lejos de la costa”.
Baita Gipuzkoako Goierrikoak ere, alajaina.

Hitzak hitz, erroak erro, honatx herrion beste etimologia posible bat:

– Itsabalki (Melilotus) Fabaceae familiako genero baten izen arrunta da. Europan eta Asian jatorria duten arren, egun mundu osotik zabalduta daude. Marrubiaren antzeko hosto punta zorrotza izaten dute, hiru hosto txikitan bildua eta hortz-duna; lorea berriz txikia, kolorez zuria edo horia eta buru luzexkatan antolatua.
Erran nahi baitut, euskaltzain batek ez du/zuen Itsasu, Itsaso edo Itsasondo herrien izenaren etimologiaz amiñi bat gehiago jakin ahal izan? Berriz diot: zur eta lur, baita lur jota geratzeko modukoa.

Halaber, ideia honen harian besterik ere badut esateko.

Horrela zioen Krutwigek: “Estar hoy en día (duela 20 urte idatzia) defendiendo postulados y deducciones marxistas, cuando la base de la economía ha cambiado por completo, tan solo es posible que lo efectuen retrasados mentales”. Neure egin dezaket aburu hori, azken bi hitzen konnotazioa testuinguruan ulertuta
Alabaina, segidan datorrena irakurtzea lar etsigarria da: “No es de extrañar que esto suceda tanto en Euskalerria, donde el sindrome de Down es tan frecuente”.
Etsigarria ez ezik, amoragarria. Hots, jeinuak ere hamaika huts bere baitan! Beraz, Naturaren legea Krutwigi ere berea.