EAJk euskal politikaren zentralitatea berreskuratzea du helburu

Atalak: (C)politika

EAJko Iñigo Urkullu lehendakarigaia, Dani Blancoren begietan

Iñigo Urkullu EAJko lehendakarigaia elkarrizketatu dugu eta datorren asteko astekarian argitaratuko da elkarrizketa osoa. EAEko lehendakari izateko faboritoa den, ez dut nik erranen. Izan ere, bart abiatu zen Eusko Legebiltzarrerako hauteskunde kanpaina. 19 dira hautes-zerrendak, eta lau dira hautagai nagusiak. ARGIAk Laura Mintegi aurrekoan eta Iñigo Urkullu oraingoan elkarrizketatu ditu, abertzaleak biak ala biak, arerioek edo etsaiek independentistatzat edota nazionalistatzat etiketatuak.

ARGIA doi-doi iritsi da hautagai nagusietako bi elkarrizketatzera. Arrazoiak? Nahiak eta ahalak nahasten dira erantzunean.  Dena den, lehentasunak ez dira zaletasun eta maitasunaren araberakoak betiere.

Nolanahi den ere, ARGIAren –eta bere irakurleen– esparru soziopolitikoak badu munta elkarrizketatu biak izan direnak izateko.
Iñigo Urkullurekin egindako elkarrizketa kanpainan ARGItAratuko dugu bete-betean, horrek berak sortuko ditu esamesak, gure nahiak eta ahalak hauek edo bestelakoak izanik ere.

Dena dela ere, elkarrizketatuaren hitzekiko zor, hona datorren astean plazaratuko dugun elkarrizketatik kanpo –paperezko bertsiotik at– geratu diren hainbat atal:

30 urtetan, EAJk  hiru urte eta erdi egin ditu oposizioan, Eusko Legebiltzarrean
Ukaezina da, Gobernuan horrenbeste urte egon eta gero, nork bere burua kanpo ikustea ez da batere erosoa, ez erraza ere. Areago, guk hauteskundeak irabazi ondoren. Oposiziora joan behar izatea ezberdina zatekeen hauteskundeak galdu izan bagenitu, baina guk irabazi genituen azkeneko hauteskundeak.

Oposizioan ikasten da, jakina. Nahiz eta hauteskundeak irabazi, autokritika egiten jakiten da. Gobernuan emandako hainbat urrats berraztertzen ikasten da, jakiten da gizarteari gehiago entzuten: gizarteari entzun eta erantzun behar diogula modu garden batez.

Alderdi sozialistak tranbertsalitateaz horrenbeste hitz egin da gero, PSEk eta PPk egindako itunaren ondorioz joan behar izan genuela oposiziora. Oposiziotik gobernu plan bat egingo genuela esan genuen, eta neurri batean gobernatu dugu ere bai. Hiru urte eta erdi hauetan EAJ izan da EAEra eskumen gehiago ekarri duena, PSOEko edo PPko gobernuarekin negoziatuz. Bakegintzan ere ageri da egoera honetara iristeko EAJk egin duen lana. Halaber, ez orain, hauteskundeen atarian, iaz, 2011n, adierazi genuen, 2015 urterako estatus politiko berria  aldarrikatuko dugula .

“30 urtean funtzionatu duen eredua” berreskuratu nahi du EAJk.
Eredua, ekonomia alorreko eredua da. Ekonomia berpiztu eta birsortu nahi dugu, eta zeregin horretan argi izan behar da industria politika suspertu behar dugula. BPGren industriak zer-nolako pisua daukan euskal gizartean ikusirik, horrek dauka lehentasuna. 30 urteko eredua aipatzen dugunean, ekonomiaren ereduaz ari gara.

Jaurlaritzaren eta Diputazioaren arteko eredu politikoaren alde dago EAJ.
Eusko Legebiltzarrean EAEko hiru lurraldeen konfederazioaren argazkia irudikatu egiten da. Eusko Legebiltzarrean lurralde batek ez dauka besteak baino ordezkaritza gehiagorik. Sistema konfederazioa da, ez da federalismoa. Hori ez da ikusten Kataluniako Parlamentuan ez Espainiako Gorte nagusietan, sistema ezberdina daukagu.

PSEk eredu hori aldatu nahi izan du –atzeko atetik sartuta, eta atzetik jardunez–.  erakundetze hau goitik behera aldatu nahi izan du: bikoiztasunak daudela salatuz. Ostera, 30 urte hauetan, EAEko Jaurlaritza eta Foru Aldundiak berberak dira, politika egokia egin dute, Espainiako erakundeen aldean politika ekonomiko hobea egin dute. Beraz, kontua da politika ongi egitea, erakundeen arteko koordinazio ona izatea. PSEk iazko Foru eta Udal hauteskundeetan botere-gune guztiak galdu egin ostean eredua aldatu nahi du. Izan ere, gaur egun PSE ez dago Foru Aldundi bateko agintean.

EH Bilduk nazio ituna proposatzen dizue oraingo eremu politikoa aldatzeko.
EH Bilduk abertzaletasunaren esparruan itun bat egitearen proposamena plazaratu digu, eta nik bai esan diot, baina itun horrek hiru hanka izan beharko lituzke: ekonomiari dagokion herri ituna, autogobernu estatusa –edo naziotasun estasusa, ezker abertzaleak planteatzen duen bezala–, baita bakegintza eta bizikidetzaren normaltasuna.

Bakea eta normalizazioa
Aieteko Adierazpenean oraindik badago landu beharreko puntu bat: biktimei buruzkoa. Ezker abertzaleak Eusko Legebiltzarrean aukera galdu du aurten aurrera egiteko. Bakea eta bizikidetzarako lan talde bat osatu zen, talde horretan PP egotea lortu genuen, baina ezker abertzalea ez zen egon, ez zuen ekarpenik egin nahi izan. Beraz, ezker abertzaleak badu zer egina, aukera izan du eta ez du borondaterik erakutsi.

Ezker abertzalearen aurrerapenaren lekukoa: Arnaldo Otegik ETAk eragindako biktimentzat haiek izandako jarrera desegokia izan bada, barkamena eskatu du.
Bai, lagungarriak dira bere hitzak. Baina Otegik balizko minez hitz egiten zuen, Batasunaren bozeramaile gisa berak “kalte egin izan banu”, esan du.  Ez, ez, aitortu ezazu kalte egin duzuela. Batasunak sufrimenduaren sozializazioren ponentzia idatzi zuen, estrategia hori landu eta gauzatu zuen. Beraz, mina egina dago, aitortu ezazu benetan eta ez, “balitz eta balu” esan. Ezker abertzaleaz gain ETAk aitortu behar du egin duen mina. Tira, Arnaldo Otegiren hitzak aurrera pauso bezala hartzen ditugu, borondatea dugulako, eskuzabaltasunez jokatu nahi dugulako.

Dena den, Batasunak edo Otegik egiten dutena, funtsean, damutasuna agertu duten ETAko kideen bidea ontzat ematea izan da. Finean, ETAko kide horiek gaitzetsi izan duten ibilbide hori aintzaz eman dute orain. Aitor dezatela hori argi eta garbi.

ETAren azken gutunaren balorazioa
Ezker abertzaleari doakion agiria da. Beraien arteko kontuak dira, beraiek argitu beharko dituzte zein diren baten eta besteen planteamenduak.

Nire aburua finitzeko: EAJren asmo nagusia goiburu batez laburbildu nezake: EAJk euskal politikaren zentralitatea berreskuratzea du helburu