Iker Etxaniz-i, esker onez

Atalak: (B)literatura

Iker Etxaniz blogari-lankideak eskainitako logoa.

Katebegia du izenburu txoko honek. Zenbat begi lotu behar ote egia antzemateko? Zenbat kate apurtu “aske” bizi ahal izateko?
Politikaren eta literaturaren (h)egian ibili ohi naiz: ordokian ibili nahi arren, orekari doi-doi eutsiz.
Hitzak, eleak eta berbak… Paroles.
Eta irudiak... Estimu handiz jaso dut zurea, Iker.

Literatura irakurtzen dut, baita hainbat libururen iruzkinak egin ere. Aldian- aldian, eskariz eta halabeharrez, ene gogokoak edo.. nabari “behar” izaten ditut.

Iazko liburuen artean, hauexek:
– Parisen bizi naiz (besterik ezean).  Koldo Izagirre (Susa).
– Bide batez esanda. Mikel Ibarguren (Utriusque Vasconiae).
– Hobe isilik. Garbiñe Ubeda (Elkar).

Ene gustukoen artean horiek daude, baina ez dira denak.

Hona, arrazoiak arrazoi, urterik urte, aipatu gabe geratu diren zenbait liburu. Zenbait, ez denak. Jarraian, ene iruzkintxoak.

Gure Jerusalem galdua (Erresuma eta fedea III)
Aingeru Epaltza
Argitaletxea: Elkar

Gure Jerusalem galdua izan gintezkeenaren miraila da. Osatzera iritsi ez ginen historia istorio bihurtua. Euskal nobleziaren gain-beherakadaren erretratatu ahala herri xehearen iragan galduaren malura deskribatu diguna. Ausart erranik, duela bost mende girotua izanagatik egungo munduaren isla ere badena.
Eleberrigileak darabilen euskara, gure mintzairak izan zezakeen ahalmenaren lagina da. Agian, historiak beste bideetatik aitzina egin izan balu, egungo politikariak ez lirateke noble duke edo konde haien isla izango. Aingeru Epaltzak ez du lan historiko soila idatzi horregatik. Egile nobela ere bada obra itzel hau.

Zintzoen saldoan (2012)
Jon Alonso
Txalaparta

Nobelak badu sukaldaritzatik, badu politikatik, badu suspensetik. Eta zuk irakurle baduzu irri egiterik! Baduzu erudiziotik edaterik ere. Lanbas protagonista pattarrez eta drogaz horditu nola, horditu zaitezke hitzez. Bapo ase ere! Suspensea eta irria eskaintzeaz gain, ongi mamitutako eleberria duzu. Zintzo bandidua! Zurian beltz! Zurikeriazko mundu honen garbigarria. Eleberria ele berriek egiten dute. Jon Alonsok aspaldi gainditu zuen nahiko ondo delakoa. Bikain.

 Atakak  (2011)
Egilea: Hasier Larretxea
Argitaletxea: Alberdania

Iraganak oroimena elikatu izaten du. Oroia eta mina bat bera dira usu. Bizitza argitasunaren eta iluntasunaren arteko iraganbidea da. Iraganbidean atakak daude. Larretxearen poesiaren bidez bizitza bizi ez ezik, bizitza asmatu dezakegu. Hitzak bizitzen laguntzen dizu. Mugaldeetako hitz leloak uxatzen ditu, bere hitzek iraganaren lasta lagatzen baitute bidean. Alta, bere poesia hitzetan baino espazioan daukazu. Bizitza hitza da, bizia berriz argia. Hitza poesia bilakatu daiteke, baldin eta hitza argia bada. Larretxeanean esku-argia duzu hitza.

OHARRA: Testu hauek, idazle horiekiko begirunez idatzi nituen/ditut.
Estekeetan dauden testuak, kritikak.armiarma.com-en daude. Eskerrak Susa-koei ere.