Izanak izena dauka! Hegats irakurtzeko proposamen (bat)

Atalak: (A)iruzkin literarioak

Hegatsek 25 urte bete ditu. Urteak hegaz iragan dira. Zorionak!

Hegats (Literatura aldizkaria)
Gaia: Genero ñabardurak lerro artean
Argitaletxea: Euskal Idazleen Elkartea

Hegats EIEren Literatura aldizkaria da. 52. zenbakia duzu azkena. Honen aurrekoak Euskal literaturaren ikusezintasuna izan zuen izenburu. Azkenak, berriz, Genero ñabardurak lerro artean. Hegats horrela aurkeztea literaturaren ezintasunaren (ikusezintasunaren) islada ote? Hegats literatura aldizkaria da, baina ez da literatura, literaturaz ari den aldizkaria baizik. Horrela ote? Omen, literaturak galderak egiteko balio behar du. Eta hara, ni galderak egiten hasia naiz. Genero ñabardurak lerro artean aletzen hasi aitzinetik, horra ñabardurok, lerro artekoak.

Omen eta ei, izenak izana zor! EIEko lehendakari Jasone Osorok izen parrasta dakar Aitzin solasean, eta honela amaitu: “Geu ere, izan, bagarelako”.

Egiari zor, argitaratze datarik ez daukan Hegats honek 1987ko Jakin 45. zenbakiari zor dio “izana”, hor nonbait. Urte hartan Laura Mintegik idatzitako Emakume-literatura: zer da eta zertan da bere artikuluari soako zolia bota dio egileak berak orain. Emakumea eta literaturaren kontzeptuaz jirabiraka izenburua du artikuluak. Egia hizpide, hauxe dio, besteak beste: “Zenbat eta gehiago landu gaia, orduan eta gutxiago dakit (…)”.

Egiari zor, egia dateke, baina ez guztiz. Mintegik asko daki gaiaz. Izan ere, gaian “aurrera egin da” dio, baita zertan “ez den aurrera egin” esan ere. Konstatazio bat: “Pribatuak markatu du emakumeen literatura”. Bi: “Lengoaia da generoaren sortzailea”. Laura Mintegiren hirugarren konstatazioa, zalantza-balantzaka: “Literatura interpelazioa da”.

Nerea Azurmendi Zabaletak zabal eta luze idatzi du Axola al dio kopuruak? artikuluan. Horra, berea literatura ez bada ere, galdezka! Izan ere, berak aitortzen duenez, titulu horrek badu bere zera: Kopuruak ez dio axola izenekoa idatzi baitzuen lehenik. Nerea Azurmendi ere zalantza-balantza… ka. a a. a. Zenbakien garrantzia eta irakurlearen bizipenak aurkituko dituzu, kazetariaren talaiatik: 30 urte eta gero, hau. Trantsizioaren usainez idatzia.

Gema Lasarteren lana duzu segidan: Maskulinitate berriak euskal literaturan. Irakurketa proposamen bat hiru idazleren lanen harian: Oier Guillan, Ur Apalategi eta Edu Zelaietarenak. Antzerkia, narrazioa eta poesia sakonetik aztertua eta hausnartua. Horixe literatura(z) (ha)usna®tzea, to! To eta no!

Aurelia Arkotxa eta Tere Irastortzarekin jardun dute Amaia Alvarez, Onintza Irureta eta Josu Muñozek. Jakin 45. zenbakia abiaburu berriz ere. Solasaldia duzu oraingoa. 1987an bederatzi emakume bildu ziren Emakumea eta literatura gaiaren inguruan. 2013an, EIEko gizonezko bazkideak 281 dira. Emakumezkoak, berriz: 86. Horra, datu bat. Kopuruak badu munta.

Amaitzeko, egiari zor, usteak ustel, usainak usain, Hegats literatura ere bada, Mariasun Landaren Aingeru suzko ezpataduna eta Maite Esnal Gonzalez-en (sic) Amaren musupolka dituzu dastagai. Ipuinak ote? Usna itzazue, irakurle… a.  a.  a… k!

A, a  a  a… azkenik, Hegats (h)onen irudiak Concetta Probanza ilustratzaileak eginak dira. Izanak izena baitauka!
A, a, a, a… Hegatsek 25 urte bete ditu. Urteak hegaz iragan dira. Zorionak!