Euskal instituzioaren alde: mespretxurik ez!

Atalak: (C)politika

Lurralde Elkargo baten aldeko manifestazioa Maulen. Laborantza Ganbarako kide Mixel Berrokoirigoin mintzo da hautetsi eta herritarren aitzinean.

Lurralde Elkargoa deitu diogu Ipar Euskal Herrian eraikitzen ari den instituzio berriari, ez Herri Elkargoa ez Hirigune Elkargoa. Azalean ere horrela izendatu dugu. Izanez ere, ez da aise historikoki Iparraldeko hiritarrek aldarrikatu duten instituzioa izendatzea. Lurralde Elkargoaren edo “instituzioaren behar gorria” dagoela aditzera eman dugu. Horren argudioak erreportajean dituzu irakurgai. Horiek horrela, hona gaiaren inguruan zenbait aburu:

– Estatuak herri baten –estatuek berez eta ia beti zaplatzen dituzte bere baitara bildu dituen herriak– aldarrikapen aitzinean hamaika jokabide ditu. Horietako asko politikaren beraren azpijokoren barruan garatzen dira, jukutria anitz tarteko. Konparazionera: Espainiako Konstituzioaren abaroko Gernikako Estatutua. Alegia, itunak hitzartzen dira, baina sinatzaile boteretsuen menpe izaten dira.

– Egiari zor, eraiki bidean dagoen Ipar Euskal Herriko Elkargoa, egun funtzioan dauden herrien arteko elkargoetatik aterako da. Instituzioa eraikitzeko manera berezia da, eta demokratikoa. Beraz, kasuon, demokraziaren jokoaren arabera eginen da.

– Abiaburuan, instituzioa edo Lurralde Elkargoa delakoa –guk berariaz hala izendatua– bi aukeraren ildoan garatuko da, Herri Elkargoaren eta Hirigune Elkargoaren ideien arabera. Herrietako kontseiluek aukeratu beharko dute urtea amaitu bitartean. Bere horretan, berriz ere erranik, ekimen demokratikoa da.

– Alta bada, Estatuko ordezkaria –Estatuak izendatua, eta ez sufragio unibertsalez– eta Pirinio Atlantikoetako André Durand prefetaren nahia Hirigunea eratzea da. Eta jakina denez, Iparraldeko herri handien edota hirietako auzapezen nahia ere ildo horretatik doa. Hots, berriz ere, galdera inposatzen da: oraingoan ere notableak izanen al dira boteretsuen politika ezarriko dutenak? Historikoki halaxe izan da Iparraldean.

– Horiek horrela, konstatazio bat: Batera plataformaren lana eta herritarren mobilizazioa inoiz baino beharrezkoa da. Arriskua, herrien historian gertatu legez, Estatuak herri baten aldarrikapenak –Euskal instituzioa, kasu honetan– egikaritzen hasten direnean, herritarren ekimena apaltzen edo moteltzen hasten da.

– Horregatik berarengatik, lurralde honek behar duen Elkargoarekin batera, herri baten eraikuntzarako funtsezkoak diren Euskararen ofizialtasuna, Unibertsitatea eta Laborantza Ganbara aldarrikapenak oroitarazi nahi izan ditugu Argiako azaleko argazkian. Baita iraganeko “Mespretxurik ez!” eslogana gogorarazi ere.

– Horregatik berarengatik, irmo jokatzeko garaia delako, eta naski, herritarren mugimenduak (Batera plataformak, besteak beste) herritarrak epeldu ote diren sumatzen duelako, karrikan ez delako gaiaren inguruan entusiasmo handirik antzematen, eta herrietako kontseiluek Herri edota Hirigune elkargoen artean aukeratu behar dutelako, hautetsiek herritarren sostengua sentitu behar dutelako, Euskal Konfederazioak eta Batera plataformak euskararen eta Lurralde Elkargoaren aldeko Deiadar manifestaziora deitu dute Baionan urriaren 24rako.