Agur Obaba, agur Ugarte!
Etxeak eta hilobiak Bernardo Atxaga Pamiela, 2019 [Prologoa:] Bernardo Atxagaren azken nobela da, idazleak horrela adierazia. Atxagaren obran funtsezkoa da Obaba herriaren inguruan girotu eta eraiki literatura. Etxeak eta hilobiak irakurtzean, ezin izan dut Obaba aldenarazi nire imajinaziotik. Obabako etxetiarren –etxeetan eta hilobietan– istorioen baitan utopia dago, eta Atxaga idazlearen utopiak Etiopia poesia liburuan du iturburu:...
Read MoreHautsa harrotzeko poesia (…edota beste bat apalategirako)
Izendegi hutsa Fito Rodriguez XXIX. Poesia Lehiaketa, 2018, Ernestina de Champourcín. Lerro-burua probokazio hutsa da, liburua izendatzeko era hutsa, bere hautsa inarrosteko manera. Izanik ere, ezin uka, tankera honetako liburuak kartoi kaxeetatik apalategira igotzen dira eta gehienak, edergailu gisa eta hautsa biltzeko “sortuak” dira. Liburuak adierazi gabeko hitzaurrea dauka: Txirrita-ren DENBORA, LEKU, ZERU TA LURRAK, IZAR TA ILARGI, EGUZKIAK… izenburukoa, Koldo Izagirrek paratua....
Read More“Gure munduan kokatutakoa eta eskuak zikintzen dituen literatura nahiago dut”
Maitasun keinu bat besterik ez Hasier Arraiz Erein, 2019 Hasier Arraiz saiogile gasteiztarrak “nazio kontakizun berria” proposatzen du Maitasun keinu bat besterik ez liburuan: “Etenaldi batean gaudela onartu behar dugu, hortik ateratzeko abiapuntu bakarra da”, esan digu. Ertz eta ildo askotariko saioa da. Elkarrizketa bi partetan atondu dugu. Hona liburuaren gaineko solasaldia: Maitasun keinu bat besterik ez liburuan, nazio...
Read MoreOrbainen gaineko zauriak: mitoak (maitaleak) hausten dituzten poemak
Irautera Castillo Suarez Elkar 2019 Udaberrian plazaratu, udaldian irakurri eta udazken honetan haren gaineko eleak paratzen ausartu naiz. Poesiaren aitzinean –poemak irakurri ostean– mutu geratu izaten naiz. Alta bada, Castillo Suarezen Irautera ele eske neukan ene baitan. Epilogoa: (amaierakoa aitzinatua) Basurde baten zauriak nola, halakoxe daramatza orbainak Castillo Suarez poetak. Halako poemak erditu ere. Bere buruaren gero eta...
Read MoreZer egin? Nola jokatu “Fake News”-ekin?
“Albiste faltsu baten ezeztatze hutsak zabalpen handiago ematen dio. Beste erantzun bat behar du”, diozu. Zein erantzun baina? Hori da landu beharreko jarrera. Lehen jarrera hasten da eszeptizismotik lantzen, antidogmatismotik. Gero jakin behar da saiakera egiten, idazketa mota landu behar dugu. Nire liburua aurkeztu nuenean, prentsatik ez zen inor azaldu, eta prentsan lagunak ditut: “Hau ez da literatura, ez da fikzioa ere”, esan zidaten. Ez zen interesgarria, antza. Ados. Liburu hau...
Read MoreFito Rodriguez: “Euskal Telebista ETBatzokia da”
Iñigo Urkullu lehendakariaren “Ez zen bidezkoa izan” lemaren harian. Nola baloratzen duzu ETBk horrelakoez zabaltzen duen informazioa? Hau da, kazetaritzatik nola kontrolatzen den informazioa, ezta? Kasu horretan, ETB akronimoa hartuz, ETB ETBatzokia da. Adibidez: ekainaren 3an 40 urte bete ziren Gladys del Estal Tuteran hil zutela. Donostiako Egia auzokoa zen. Nik Gladys ezagutzen nuen, egun hartan han nengoen, ene besoetan hil zen. Biharamunean gure beste lagun bat atxilotu zuten, neska...
Read MoreEgiaz eta errealaz, Fito Rodriguezekin
Egia eta erreala hizpide. Egia –fedeari lotua– eta erreala sinonimoak al dira? Ez. Jerusalem, Xalimen hiria liburuan fedea eta errealaren arteko lotura jorratu nuen, baita dirua gaia landu ere. Dirua elkar trukerako baliatzen dugu, errealitatea –erreala– sortzeko erabiltzen dugu eta Nietzschek esango lukeen moduan, “baita morala sortzeko ere”. Errealitatea elkar trukaketan dago, merkatuan alegia. Trukaketa izan daiteke simetrikoa edo ez, eta simetrikoa ez denean sartzen gara...
Read MoreAlbisteak hobeto ulertu eta moldatzen ikasi aldera
“Fake News”-ak ez dira atzo goizekoak Fito Rodriguez Utriusque vasconiae argitaletxea Hasteko eta behin, argitaletxeaz ele sorta: “Fake news”-ak ez dira atzo goizekoak liburua Utriusque vasconiae argitaletxearen azkena da, berau itxi baita. Paulo Iztuetak orain aste batzuk itxiera iragarri zuen Ainhoa Larrabe Arnaizek Berria-n egin elkarrizketan. Elkarrizketan, hala berean eta besteak beste, “pentsamendu propiorik gabeko herria herri hila da” adierazi zuen Iztuetak. Egia...
Read MoreAmaren zama, alabaren jana
Goseak janak Idurre Eskisabel Larrañaga Susa, 2018. (Poesia). “Batzuetan, bizitza gorpuzten zaio…”, poeta honi. Nekea gailentzen zaio eta Atsedena hartzen du tarteka. Ama da eta goseak janak bizi ditu. Arlo guztiak menperatzen ditu: soziala –politikoa, beraz– eta kulturala. Teoriaz fisika ere bai, horixe zailagoa izaki, arlo hori bere fisikoari dagokionean. Hartara, zientzialariari –fisikariari– poeta erne...
Read MoreHiru asto aski, Enigma deszifratzeko
Zer luzea negu hau Josu Goikoetxea Elkar, 2018. (Poesia) Zer luzea negu hau du izenburu Josu Goikoetxearen lehen liburuak, poesia liburuak. Iaz karrikaratu zen, neguaren atarian, eta eman zuen zer erranik literatura solastokietan. Haatik, izkiriatzen ari naizen uneak ederto adierazten du bizi izan dugun sasoia, bedatsea izan arren. Poetaren nortasunaren (C.V.) (h)arian, hona lehen ele sorta: “Literaturan, Lubaki bandako partaidea...
Read More
Iruzkin berriak