Santa Ageda bezperan, hots Hendaian, hotz karrikan, zotz mihian
Tradizioa traditu gabe edo errotik tradituz, hamaika hendaiar jalgiko gira karrikara iluntzean. Batzuk tokikoak, bestetzuk adoptatuak, Sinestunak batzuk, akastunak bestetzuk. Hamaika ez ezik, hamalau ere bai. Dakienak bat-batean kantari, eta aski iaioa ez denak hamalau kopla galtzarbean! Honatx: 1- Arratsalde on jaun andereok otsailaren lauean ohitura zaharra gorde nahi dugu bere sasoi onenean 2- Hainbat mendeko usadioak oraindik irauten du ta kopla kantari etxerik etxe makila...
Read MoreMoroa Hendaian
Behe-lainopean ari nauzue, bogan: Hendaika traineruan, boga-boga. Hondarribiko Txomin Artola bardoaren “Goizeko euria artean aterkiñarik gabe…”, notak eta letrak dantzut euria artean, euri tantoak nola: tok, tok, tok… Promenan hemen, paseoan han. Higerreko faroak ñir-ñir egin dit erreka-laino artean. Bruilarta hemen, bruma han. Bidez bide noa, Alhambra etxea bisitatu dut ( ikusi 1. irudia). Begira natzaio eta: “Moro al naiz behe-laino artean?”, pentsu dut. Moroak gara behelaino...
Read MoreObreros Chapuceros (en Hendaya)
Hendaika honek (nire) herriko berri xume bat du hizpide. Xume izanagatik deigarria hala ere, deigarria eta niretzat mingarria. Hendaiako etorbideak eta kaleak etengabe berritzen ari dira azkeneko hamarraldian. Ez da kontu berririk ere, herri guztietan halakoxeak daude eta. Hendaia, askok uste duenaren aurka, txikia da lurzoruari dagokionez. Azken bi hamarkadatan etxeak eraiki ziren, asko eta azkar, honezkero ez dago ia oruberik, ez iraganeko txaletaren modukorik eraikitzeko behintzat. Hendaian...
Read MoreLibertarioei nire HITZA
Iraila iritsi zen, eta agorril ondorengo lehenengo Ipar Euskal Herriko Hitza (2014ko irailaren 5a) eskuratu nuen. Gogoeta libertarioak eta euskaraz zioen azalean, asteko gai nagusia iragarriz, Euskal Herriko Topaketa Libertarioak erreportajearen kariz. Libertateaz libertitzeko egunak tituluko artikulua irakurri nuen, eta hara, larrazkeneko haize (h)egoa joan ondoren, honako hitzak heldu zaizkit gogora. Bejondeizuela ETA fenomeno soziopolitikoa sustatu zutenen ondorengoei, agian, –desio biziz...
Read MoreNortasunari bi bertso (Elizairi ikasiak)
Gamarteko Elizagaraia etxaldea aipatu nuen irailean, Garazi eskualdeko seme zendua Oxe Oxandabaratz oroit. Aldion berriz, haren seme Arño daukat gomutan. Bertsozalea ez ezik, gisako bertsolaria izana gaztetan, Elizai izengoitiz ezagutua. Euskaldun peto-petoa ez ezik, euskaltzale prestua. Hein batean, Arñori esker ikasi nuen egun herdoildurik dudan Garaziko eskuara amiñia, baita Nortasunari paratutako bertso hauek hari ikasi ere: Nortasunari (*) 1/ Nortasuna ez da...
Read MoreN-1 eta RN-10 bitarte (Bidez bide)
Bidez bide segitzen dut, ez beti oinez, autoz ere banabil eta. Musika izaten dut bidelagun. Guk taldearen Bidez bide kanta entzuten noa: “Bidez bide aspaldian bagoaz lau anaiak, ezin ukan gure artean irria dela nasaia”. Irri nasaia marraztu zait bisaian, seme-alabei errana oroitzean: “Euskal nazionalitatearen bila –borroka bidean– ihes egin nuen herritik eta zuek biok bi dituzue: espainola eta frantsesa. Horra marka!”. Hendaian bizi naizenez gero, sarri egiten dut N-1etik RN-10era,...
Read MoreAuger Oxadanbaratz oroit
Agorrila Abusti izan dugu aurten, eta halaxe marraztu ere Asiskok gurean (Argian). Iraila berriz, horaila heldu zaigu, buruila gure ekialdean, larrazkenaren igarle. Udagoiena da. Horratx ene guztizko urtaroa. Karrika hutsek usaiako jitea ematen diote Hendaiari, etorbide handietan auto gutxiago dabiltza engoitik. Enperadorearen etorbidean gaindi abiatu naiz berriz ere, Boulevard de l’Empereur delakotik. Etorbideon Mon Royaume etxea ikusi dudalakoan nago. Ene ametsetako edo benetako etxea...
Read MoreErromantikoak
Hendaika izenburu bereizgarria zuela ekin nion idazteari Oarsobidasoako Hitzan; Boga astekarian, 2012ko irailean. Hendaiako ene ibileren pasadizoak hartu nituen hizpide, helburu zehatzik gabe, bidea nuela jomuga. Eta halatsu jardun dut, batzuetan bale, bestetan kale. Kalez kale, zokoz zoko! Zokoburu lerroburu eta helmuga ukan zituen lehenbiziko idazki hark. Aurtengo apirilean mareek Ipar Euskal Herriko Hitza honetara arribarazi ninduten. Hendaia talaia nuela, Hegoaldera begira egin nuen boga...
Read MoreXXI. mendeko euskaldunak (eta II)
Martxoak 12 zituela, Kike Amonarriz Hendaiara heldu zela erran nuen, baina hara, lehenago, urtarrilak 12 zituela heldu zen Jon Sarasua hizkuntzalaria. Ez 2014ko honetan, 2012koan baizik. Aretxabaletarra ere Mugati (Hendaiako euskaltzaleok) elkartearen eskutik etorri zen. Jon Sarasuaren bisita eta mintzaldia aspaldikoak dituzue, baina Amonarrizena endelegatzeko, neronek bederen, Sarasuarena aipatu beharra daukat. Ene diskurtsoa nehori asaldagarria egin dakiokeen uzkur edo. “Amets doituak...
Read MoreHauta-gaitza
Hilabete luze joan da Herri bozak izan eta Herriko Etxeetako kontseiluak osatu zirenetik. Bedatsea itsasertzera heldu da, aspaldi heldu ere. Promenatzeko aro ederra, to. Zuketan –edota xuketa– eta hiketan jardun nahi bai, baina ez batean ez bertzean jakin. Bai to eta ez no! Dakienak daki eta ez dakienak baleki. Halaxe nik! Leclerc Jeneralaren bulebarretik Itsasoko bulebarrera noa. Alta, anartean, atsedena hartu dut tokiko biribil handian –rond point du palmier edo errotondan Hendaian–....
Read More
Iruzkin berriak