Musika amaituko denean
2007ko apirilaren 19an egin zuen Katebegia honek lehenbiziko begi kliska: Krisia, utopia, zirrara eta ikara artean, politikarien jokoa nagusi Frantziako kanpainan lerro-burupean. 2020ko apirilaren 30ean, berriz, arrazoiak arrazoi, bere azkena egin du: Enegarren astea konfinatuta Hendaian: Musika amaituko denean leloak eta musikak lagunduta. Konfinamenduaren lehen astean, Amaiera baita Hasiera idatzi nuen. The End kanta mitikoa ekarri nuen, The Doors taldearen eskutik, Jim Morrisonekiko...
Read MoreEnegarren astea… Konfinamendua Hendaian: Lapitzen gaua
Lapitzen gaua PLAY Zure amodioa hazi egin zen, giltzarrapoak barrutik izututa, zure begirada ezagutu genuen, zure begietan bihotz baten taupada ikusi zuenaren begiradan. Claudia, jakin ezazu… ez zaude bakarrik, ez zen alferrikakoa izan, zure isiltasuna ez da egiazkoa, zure...
Read MoreArazo nazionalak eta arazo sozialak ezin bereizi daitezke
Thomas Pierre antropologo lapurtarrarekin solastatu gara, eta hona azpimarratu ditudan zenbait lerro: – “Euskal hiritartasuna eraiki nahi duen herritar batek ezin du estatu arrotzarekin bat egin”. Hori axioma da, eta hala izanagatik lerroburua bihurtu dugu. – “Zailagoa da euskaldunontzat historian jasandako kolonialismoaren erreparazioa jasotzea, etorkinentzat berea baino”. Askori exageratua irudituko zaio, baina irakurri Ximun Fuchsen artikulua: Hona “perla” bat: “Matematika...
Read More“Dantza kaosaren eta oroimenaren ondorioa da”
Juan Ignacio de Iztueta y yo Juan Antonio Urbeltz Txertoa, 2018 Juan Ignacio de Iztueta y yo irakurri dut, baita haren egile Juan Antonio Urbeltz elkarrizketatu ere. Gogotsu ekin nion liburuari, baita gogotsu irakurraldia amaitu ere. Alabaina, burua zirimola batean bukatu nuen, kaos batean. Ez naiz etnografian edota paleontologian ikasia, ezta urrik ere. Beraz, “doktoreak ditu elizak” eta haiek balora dezaten liburua. Edonola ere, Urbeltzen “dantza kaosaren da eta oroimenaren ondorioa...
Read MoreMacronek zergatik omendu nahi du Pétain?
Igandeon, azaroaren 11n, 100 urte beteko dira I. Mundu Gerra amaitu zela. Frantziarentzat Armistizioa eguna da. Ohi bezala, gerran hildakoak omenduko dituzte, nagusiak eta militarrak buruan buru. Aurtengo ekitaldia polemikoa izanen da haatik. Macronek Pétain mariskala omendu nahi du, baita polemika zabaldu ere. Emmanuel Macron presidenteak bazterrak nahasi ditu Hexagonoan. Omenduen artean, II. Mundu Gerran Hitlerrekin kolaboratu zuen Vichy-ko gobernu buru Philippe Pétain ere omendu...
Read MoreQuebecen: Quebec hiriburuaz eta Montrealez inpresio sorta
Euskal Herritik kanpo egon gara opor garaian, Kanadako Quebecen bi astez. Hainbat bururapen heldu ohi zaizkit horrelako bidaien abiaburuan. Honatx horietako bi, lehena nazio supremazisteetako hiritarrei entzuna: “Nazionalismoa bidaiatzen sendatzen da”. Bigarrena, nirea: “Gaurko turistak iraganeko konkistatzaileen ondorengoak –edota haien jarraitzaileak – gara”. Beste herrialdetara bidaiak beraiei buruzko dugun ezagutza apurra emendatzeko baliagarriak izaten zaizkit. Ipar Ameriketako...
Read MoreFrantzia ulertzeko ez ezik, Euskal Herria egiteko liburu duina
Frantzia eta nazioa Jean-Louis Davant Maiatz, 2017 “Frantzia eta nazioa” eta “Espainia eta nazioa” lerro eta errima bertsukoak dira. Alta, bada, “Frantzia eta Espainia” lekutan daude nazioaz ari garenean. Eta hala izanik ere, biek ala biek badute antzekotasun franko. Zein dira bada, antzekotasunak zein ezberdintasunak? Nago hegoaldekoek Espainia estatu-nazioaren ezaugarriak ezagutzen dituztela, baina eskolan “ikasiak”...
Read MoreZiztagarria eta kitzikagarria: jendeok iratzartzen bagara, iratzarriko da Euskal Herria
Nuestro pueblo despertará / David Jaime y la República vasconavarra (Txalaparta) Jose Mari Esparza Zabalegi 1936ko gerraz, honen aurrekoaren nahiz ondorengoaren memoriaz ongi idatziko badugu, Euskal Herriko historia ongi ezagutzea funtsezkoa da, baita gerren eta gatazken alde bateko nahiz besteko biktimen “memoria” eta “erreparazio” duina eta zuzena eginen baditugu. Helburu horretan, norbanakoen morala, etika edota ideologia ongi arakatzea berealdikoa da. Jose Mari Esparza...
Read MoreZer den egungo nazioa?: estatuen kredo filosofikoa
Joxe Azurmendi saiogile zegamar oparoak historia, arraza eta nazioa aztertu ditu Renan bretoiar frantsestuaren pentsamenduaren arieran. Historia, arraza, nazioa (Renan eta nazionalismoaren inguruko topiko batzuk) Joxe Azurmendi Elkar Historia, arraza, nazioa liburuak jaso du Saiakeraren Euskadi Saria, baita bere egile Joxe Azurmendik merezita jaso ere. Alta bada, 600 orrialde luzeko saio gotor honek ez du apenas kritikarik ukan, literatur zirkuluetan bederen kritika urri jaso du....
Read MoreBittor Kapanaga gogoan eta Euskera erro eta gara galtzarbean
Bittor Kapanagaren Euskera erro eta gara galtzarbean hurbildu gara liburuaren edizio-egile Juan Martin Elexpururengana. Solasaldia atondu ostean, oihal honetan josi ez ditugun txatalak dira honako hauek. Egilearen izenaz eta liburuarenaz beste: Lan guztiak I Euskaldunon hizkuntza eta Ikuskera ageri dira azalean. Zer dago barruan? Lehenengo honetan hizkuntzari eta mundu ikuskerari buruzko lanak datoz. Bi argitaratutakoak: Euskera erro eta gara (1978), bere obra nagusia; eta Refranes y...
Read More
Iruzkin berriak