Lekeitio (Bietan jarrai)
Lekitto diote bertakoek. Bertako Oxangoiti hotelean egonaldia egokitu zaigu iragan asteburuan bikoteari eta bioi. Lea-Artibai eskualdea ibili dugu berriz ere: Kortezubi eta Mundaka. Laida eta Laga. Ea eta Ispaster. Ederto batean. Lekeitio –nire oroitzapenetan– Xenki eta Murgi dira. Mikel Laboaren Lekeitioak. Imanol Uriberen Mikelen heriotza. Santi Brouard da. Xenki eta Murgi hil zituzteneko etxeko oroigarri plaka ikusi dugu. Resurreccion Maria Azkue-ren etxe ondotik edota Eusebio...
Read MoreNafar
… Nafar hori eta ni. Abenduaren 6a: “La Constitución no, La Contribución esan zidan Maria La Cordobesak” egun hartan. 14:00etan iritsi nintzen Donostia Ospitalera. “Maria goiko solairura eraman dute” esan zidan amak. “Kimioa ematera” haren bilobak, Nagorek. Nagore neska –emakume jada– lerden morena goapa. Andaluziar euskaldunaren nahasketa paregabea. – Zarauztarra, beraz? – Bai, eta zu? – Niri zailago zait esaten… Urretxuar-zumarragar sortzez…...
Read MoreMirari eta misterio
Mirari eta misterio. Horra ETA izendatzeko bi termino. Frankismo garaian, bi hamarkadetan (1958-1978), ETA miraria izan zen. Euskal Herriak herri jarrai ahal izateko miraria. Azken bi hamarkadetan (1998-2010) ETA misterioa da. ETA fenomeno politikoa da. Herriarengandik sortzen den oro, espresio politikoa da. ETA espresio politiko, sozial, kultural, bortitza… da (lagunek esaten didate ez dela dena adierazi behar, ez dela komeni alegia. Bego hor). ETA miraria eta misterioa dela esan dut....
Read MoreHispanitatearen eguna eta bi ezpainak
Hispanitatearen eguna edo Fiesta Nacional de España. Arrazaren eguna iraganean. Amerikaren aurkikuntzaren eta Espainiar Inperioaren sorrera eguna. Espainia inperioaren eta kolonialismoaren “lurraldea”. Errege absolutisten, konkistatzaileen eta diktadoreen “ondarea”. XX.garren mendeko monarken eta errepublikarren bi ezpainen “sehaska”. Goiko ezpainaren (monarkikoak) eta beheko ezpainaren (errepublikarrak) bitasuna da egungo Espainia (*). Goiko ezpainak nahiz beheko ezpainak mihia...
Read MoreIñaki Isasmendi, eginbehartarra
Nire denboraldiko ibilerak liburuak 2000. urtean ikusi zuen argia. Azkoitian 1914an jaiotako Iñaki Isasmendik herrimin bizi-bizia sentitu zuen orduan. Abegi egin zion Hendaia laga zuen eta jaioterrira itzuli zen. Orduz geroko bidean, bere bizitzako bidaide Xabier Txanton adiskidea agurtu zuen betiko. Azkoitiko alkate ohi Nere Zubizarretak herrikidearen ibilerak “Ondorengoentzat, eta danentzat, inolaz ere berriro bizi nahi ez ditugun denboraldiak” bezalakotzat jotzen ditu...
Read MoreLarrun (I)
“Gure” Larrun aldizkariak bi aro izan ditu: lehenak 1985etik 1995era iraun zuen. Bigarrenak 1999tik gaur arte. Larrun 1. zenbakian Eustakio Mendizabal Txikia Larrun mendi tontorrean agertzen da, largabistak eskuetan dituela. “ETAko militante historikoa. Abertzale belaunaldi baten mitoa” zioen goiburuak. Aste honetan kaleratuko da Larrun 144. zenbakia. Berean, besteak beste, ETAren amaieraz mintzatzen da. Azken lau urteetan Larrun gehigarria lantzea egokitu zait ,...
Read MoreMuseo bat Santiago Zubian!?
Erromatarrek hiriko Azken portu erakini zutenean, apenas zubirik egongo zen Bidasoaren gainean. Egun sei iraganbide daude Irundik Biriatura bitarte. Hala zenbatu ditut nik bederen. Santiago Zubia da entzutetsuena, naski –San Jakes Zubia ere deitua–. Santiago Zubia dut hizpide. Nola aldatu den azken 25 urteotan ingurune hori, ezta? Azken urte honetan izan du berrikuntzarik nabarmena. Badago, dena den, zer berritua. Topo trenbidearen aduanako eraikin zaharra, kasu. “Santano no hundas...
Read MoreBalada de Carabanchel
Madrilen pasa dut asteburua. Bi gau, bi goiz. Gautxori baino, goiztiarra izaki, larunbatean, goizeko 8etan paseatzera atera naiz. Atocha kalean gora noa. Antón Martin plazan “Monumento a los abogados asesinados” delakoa utzi dut atzean. 1977an frankistek –Franco hilda ere– buruturiko sarraskiaren oroigarria. Mayor plazatik Mayor kalera, 88 zenbakia: Alfonso XIII.ren gorazarrezko monumentua. 1906an, Mateo Morral anarkistak bertan akabatu nahi izan zuen erregea, baita Victoria...
Read MoreAldaketa gauzatu garaian garaia aldatu da
Urolako GIDAko lagunek (ZUM edizioak) Urretxuko Euskal Jaiaren 50. urteurrenaren ospakizunari buruzko iritzi artikulu bat eskatu didate. “Nor naiz ni iritzia emateko?” pentsatu dut lehen unean. “Beldur pixka bat badiot” erantzun diot Tere-ri, “arrotza bainaiz nire herri(et)an”. Urretxuko Euskal Jaia liburuan azaldu ditut jai honi buruzko nire bizipenak, hainbat aburu barne. Liburuaren aurkezpen egunean Udaletxean egon nintzen, baita Karrozen desfilearen ...
Read MoreUrretxuko Euskal Jaia: beltza zerua eta Beltzak bide bazterrean
“Frankismo beltzean jaio zen Urretxuko Euskal Jaia, 1959an, euskal sena eta nortasuna pixka bat berpiztu nahiak bultzatua…”. Horrela idatzi zuen Gotzon Aranburu kazetariak ARGIAn (2009ko abuztuaren 2a, 2.195 zbka). Gotzon Aranburu bera da Jaiaren historia (Urretxuko Euskal Jaia) jasotzen duen liburuaren egilea. Historia oparo eta zirraragarria. 50. urtea atzo bete zen, igandearekin. Karroza, erraldoi, dantzari eta musikarien desfilearekin. Zeru beltza zegoen Urretxun. Zeruak...
Read More
Iruzkin berriak