Hasiera »
Mikel Asurmendiren bloga - Katebegia
Mikel Asurmendi
1958an jaioa. Zumarragarra eta urretxuarra, nahiz batzuentzat ezinezko bitasuna izan. Politika esparrutik literatura eremura doan jendarteko gaiak jorratzen ditut normalean, Hendaia munduaren epizentroa izaki.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Tresna | Oharrak & Hondarrak(e)k “Gure munduan kokatutakoa eta eskuak zikintzen dituen literatura nahiago dut” bidalketan
- IMANOL(e)k Oscar sariak: zalditik astora! bidalketan
- Josemari(e)k (Espainiako) Iparraldera itzuli da Inui: 40 urte eta gero hau! bidalketan
- Maria-Jose Azurmendi Ayerbe(e)k Gaitzeko saioa bidalketan
- Jonmikel(e)k (H)ernio maitatzeko hogei irudi eta etsipen gabeko testu bat bidalketan
Artxiboak
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko abuztua
- 2019(e)ko uztaila
- 2019(e)ko ekaina
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko abuztua
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko abuztua
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko abuztua
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko urtarrila
- 2007(e)ko abendua
- 2007(e)ko azaroa
- 2007(e)ko iraila
- 2007(e)ko uztaila
- 2007(e)ko ekaina
- 2007(e)ko maiatza
- 2007(e)ko apirila
Kategoriak
- (A)iruzkin literarioak
- (B)literatura
- (C)politika
- (D)kulturgintza
- (E)gizartea
- (H)endaika
- Antzerkia
- Artea
- Azpiegiturak
- Bertsolaritza
- Dantza
- Ekonomia
- Energia
- Erlijioa
- Euskara
- Hedabideak
- Hezkuntza
- Historia
- Hizkuntzak
- Jaiak
- Kirola
- Musika
- Natura
- Nazioartea
- Osasuna
- Politika saioak
- Sailkatugabeak
- Zientzia eta teknologia
- Zinema
Las dos D / Bi Deak: Eskerrik asko!
2013-08-18 // Musika // Iruzkinik ez
Danieuris eta Daniellis Moya kantariak
Usurbilen izan ginen bart. Lagun andana mahaiaren bueltan. Ez ohiko eszenatokia afaltiarren alboan. Kubako banderak eta ikurrinak ez ohiko koloreez apaintzen zuten Saizar sagardotegia.
Berebiziko giroa antzeman zen. Kubako Danieuris eta Daniellis Moya kantariak (Las Dos D / Bi Deak) igo ziren eszenara, bi ikurren abarora. Ahots ozen harmoniatsuek lehen kantatik beretik gatibatu gintuzten. Gatibatu eta askatu!
Hogeita hiru kanta (23) eman zituzten, bihotzez eskaini ere. Musikan profanoak garenok (neroni kasu) ez dugu berbarik entzuna eta ikusia kontatzeko: eskerrik asko Danieuris eta Daniellis ahizpei. Kanta bakoitzeko eskerrik asko bat eta anitz gehiago.
Manzanillo herria gogoan, Son batekin, abiatu zuten kantaldia. Kantaz kanta, sonen, rumben eta habaneren erritmora, erritmo alai itsaskorra hedatu zuten bildutako lagunen artean: Karibeko beroa goiti joan zen Euskal Herriko gau freskagarrian.
Edorta Jimenez, Dulce Maria Loinaz, Jon Gerediaga, Leire Bilbao edota Joseba Sarrionandiaren eleek eta berbek bete zuten aretoa, bete zuten ere Pablo Milanes eta Silvio Rodriguezenak. Zein baino zein ederragoak.
Bete zuten ere sona gutxiago duten lagunen kantuek, izuen gordelekuen barrena geratu zirenen hotsak airean sentitu genituen. Galeretan galdu zen Martin Larralderen espiritua berpiztu zen Moya ahizpen aienetan. Ederrak kantuak, ederrak berbak, ederrak euren interpretazioak.
Euskal Herriaren aro berri baten mentura zabaldu zen gau magikoan. Usurbilekoa ez da lehena izan. Iragan hiru hilabetetan berrogeita hamahiru (43) kantaldi eman dituzte gure geografian, iparrean nahiz hegoan, ekialdean zein mendebaldean.
Urretxun izanen bide dituzue hurrengoan. Merezi dute entzutea, merezi dute disko bat. Eta eginen dute, baiki. Disko ona eginen, eiki, Danieuris eta Daniellis ahizpek.
Kubak eta Euskal Herriak, baltzuan, katua sakatzen dute hego haizearen kontra. Euskaraz pentsatua gaztelaniaz aditu genuen: Lloro y canto izerditan. Azkaine, Irulegi edo Altzürükü Nombres viejos dira engoitik. Son eta dira! Gaztelaniaz pentsatua euskaraz kantatuak, ahizpen ahots zoragarrietan!
Garaia heldu da noski. Noski, naski eta prefosta! No va volver baina regresará. Ihes egitea zilegi (balitz) da, baita itzultzea ere. Kubako aire berriek aro berria iragarri dute jada.
Gazta zati batekin finitu genuen afaria. Hainbat trago tarteko. Batekin baino gehiagorekin, Itzalgo lagunen artean. Gazta zati bat ekimenaren espiritua (ere) behar dugu gure burua argitzeko, euskaldunok –izan nahi dugunaz– gure burua konbentzitzeko.
.
Euskara, interesak edota desinteresak trabatuta
2013-07-19 // Euskara, Hezkuntza // Iruzkinik ez
Herriko hautetsiak, iragan otsaileko manifestazioaren ondoren, Herriko Etxean
Udan barrena sartu izanagatik, udaberri giroan bizi naiz. Udarik ez bada ere, udaberriaren esperantzak eramango gaitu udazkenera, pentsu dut. Esperantza, horra bertute korapilatsua, kristautasunean hezi garenon aldarte aldrebesa. Nietzsche filosofo alemaniarraren hitzetan heldu zait gogora: “Esperantza gaitzetako gaitzena da, gizakion oinazea luzetsi egiten baitu”.
Gogoeta horrekin atera naiz karrikara ekainaren eta uztailaren arteko mugetan. Euskara hartu dut jomuga. Euskara esperantzaren mugetan senti ohi dut sarri. Karriketako paretetan idatzita dagoen historiaren arrastoan, egungo historia etorkizunean idatzia geratuko den esperantzan aritzen naiz.
“Horixe inozoa! Itxaro deitu beharko zenuke, Mikel beharrean”.
Antikristoren aburua berritu dut ene baitan: “Esperantza gaitzetako gaitzena da, euskararen oinazea luzetsi egiten baitu”.
Ohi baino ordu gehiago pasa dut azkenaldion herri kaskoan, hiru hitzordu izan baitut Herriko Etxean. Euskara, euskaldunon itxaropena, izan dut hizpide hiru hitzorduetan. Zehatzagoa izate aldera, Hendaiako Ikastolak behar duen egoitza berria hizpide izan dut Udal Kontseiluko hiru taldeen ordezkariekin.
Hendaiako Ikastolarako eraiki berriaren karietara manifestatu ginen iragan otsailean. Falloux legearen aitzakian –Victor Hugoren garaiko legea– suprefeta berriak Gure ikastola eta orobat Iparraldeko ikastolentzako egoitza berriak eraikitzea galarazi(ko) du. Manifestazio haren ondoren lerro-buru hau idatzi nuen: “Ez dugu arrazoirik gutxi garelako”.
Hala ere, esperantzak esperantza, aferak afera, arrazoiak arrazoi, manifestazio haren ondoren, egoitza berria eraikiko z(u)ela adierazi zuen Herriko Etxeak. Gero, berriz ezetz erran du. Arrazoiak arrazoi, aferak afera hau ere, esperantza aldrebesaren agerbide gisa edo. Izan ere, Frantziako Errepublikak berak –eta berez– trabatzen duena baino, Hendaiako udal oposizioak –auzapezak bere taldean oposizio handiena duela baieztatuta– are zailagoa bihurtu du egitasmoa bideratzea.
Euskararen aldeko hiru jokabideak berretsi zaizkit: “Euskararen aldekoak”. “Euskararen kontrakoak”. “Euskararen alde, baina!”. Hots, “baina” dagoen tokian ipini “interesa” hitza –edo desinteresa–. Interesak edota desinteresak trabatuta dago euskara. (Des)interesa dagoen lekuan, irakurri “egoa” edota “boterea”.
“Ez dugu arrazoirik gutxi garelako eta gutxi horiek elkarren aurka dihardugulako (des)interesak direla medio”.
“Esperantzak bizi zaitu gero, euskararen malerusak madarikatua” erran dit ene baitako ahots zapuztuak.
PS: Posta hau, Hendaiako Ikastola eta Herriko Etxea hizpide jarri nuen orain bi aste blogean. Hirugarrenetik lehena zen. Iratxoek eraman zuten norabait. Horra berreskuratua.
Hirugarrenez, (jai)danez!
2013-07-18 // Euskara, Hezkuntza // Iruzkinik ez
Dani Blancoren argazkian, irri onian!
Aidanez, agidanez, adi egonez, (jai)danez. Hirugarren posta duzu honako hau, Hendaiako ikastola gaia, Seaska eta Falloix legea hizpide. Erreportajea i(ra)garri nuen eta berau ekarle lanetan paratu nauzu halabeharrez. Hala nahiez, hala jaiez!
Ikastolen hainbat manifestazio, okupazio eta tarteko zenbait manifestu, horra enea (ez emea, arra. Hara!):
Bildu dira bada, hondarrean –edo hastapenean– Hollanderen akolitoak eta Seaskaren ordezkariak, asteon. Zenbat izerdi, aldian aldiko Napoleon(txo)ren tapizak zapaltzeko. Afrikan ebatsiak ziurrik ere, tapizak eta alfonbrak, alegixa.
(H)Ala jinkoa!
Hala finkoa! Finkoa Falloux legea dukezu. 1850ekoa. Frantzian behinola demokrazia ezarri zen edo zuten, eta “une démocratie perpétue” ezarri ere.
Iraultza ala hil! Hots, gurean iraul(tza) eta hala ere, beti bizi!
Zenbat iraultza, zenbat arrautza eta (h)obario! Oi!
Euskararen iraultzaz ari nauzu. Zinez, azken berrogeita hamar urteotan, euskararen iraultzak askoren arrautza eta obarioak inarrosi baititu.
Tira, garaipenik gabe ere, irabazi dugu.Telesforo Monzonen baikortasun tantaren behar dut nihaurek, tarteka-marteka!
Ez naizela Marten edo Martitzenean bizi, ohartzeko, alors!
Serio hasi dut opor aitzineko posta hau hasta(penetan), arraio, eta ironiaz ari nauzu amaitzen finitzen. Irri onian, (h)ala jinkoa, (h)ala jaina, (h)ala jina… (H)ala zina! (H)ala jakina!
Opor aitzineko azken posta dukezulako, naski! Aski!
Bariazio batzuk barkazio-tan!
Euskalduna naiz, eta harro nauzu!
Euzkelduna naz, eta arro(an) nago!
Üskalduna niz, eta marro nago!
Eskualduna nago, eta arrotz nüzu!
Opor aldi (h)un!
PS: (Post Scriptum ez Parti Socialiste, enkas ere)
Hara, euskalduna naiz eta ados nago!
Kasu ikastola kexu!
2013-07-12 // (C)politika, Euskara, Hezkuntza // Iruzkinik ez
Peio Urriza, Gure Ikastolako zuzendaria (Arg: Gabine Ubeda Goikoetxea)
Horra hor, Seaska ikastolaren garai bateko lema: Kasu ikastola kexu! Garai hura oraina da alabaina. Frantzia jakobinoak hamaika motibo eman(en) dizkigu kexu izateko. Hendaiako Gure ikastola izan da azken hilabeteotan kexaldi horren protagonista –eta aitzindaria–, baina bihar, etzi, etzidamu, Iparraldeko beste ezein izan liteke.
Falloux legea izan dugu egoeraren leherrarazlea. Aski da suprefeta berri bat, kasuon Errepublikako presidente berriaren menpeko, sozialista izanagatik morroia –gizona delako diot– izan ere, eta duela 20 urte egin zena –Hendaiako Ikastola berria eraiki zen orduan– gaur egun ez egiteko. Hots, orduan Falloux legea indarrean zegoen arren, egoitza berria altxatu zen.
Garai hartan, ikastolako gurasoa nintzen. Goiara karrikatik Hapetenia-ra aldatu ginen. Raphaël Lassallette zen auzapez, Kotte Ezenarro –ondorengo auzapeza– berriz hautetsia, eta finantza arduraduna. Battitte Salaberri egungo auzapeza Ikastolaren presidentea.
Egungo zuzendaria –Peio Urriza– zen irakasle. Berriki elkarrizketatu dut, Baionako PSren egoitzaren okupazio kari, hona ARGItAra ekarri ez dudan bere hitz sorta argigarria:
Salaberri zuri-zuri agertu zen udaletxearen aitzinean:
– Zer gertatzen da?
– Ezin dugu gehiago, ez dugu ikasleak non egokitu!
Anartean, Claude Vieirak –Jules Ferryren jarraitzailea, frantses eskola publikoko irakaslea, jakobinoa– danbatekoa joa zuen Herriko Etxearen atean, ikastolaren afera hauteskunde giroan murgilaraziz.
“Kotte Ezenarro ere datorren urteko bozek harrapatu dute: mendeku pertsonala da bere jarrera. Battitte Salaberri eta bera, bata bestearen kontra, elkar zango trabatzen aritu dira, izorratzen ari dira. Ikastola erabili dute elkarren aurka: ez dugu onartzen. Bereziki, Ezenarro agertu da ikastolaren kontra, sinbolikoki horrela agertu da. Eta ez dugu onartzen”, erran digu Peio Urrizak, Gure Ikastolako zuzendariak azken bost urte hauetan. Irakasle lanetan 25 urte luze.
Heldu den asteko ARGIAn, afera honi buruzko –Hendaiako afera– artikulua izanen duzu irakurgai. Azken 25 urteotan nolabaiteko hendaiarra duzun kazetari honek gaia hurbiletik ezagutzen du. Alabaina, hamaika erreportajek ez lizukete afera guztiz argituko. Jakina, tokian tokiko demokraziaren jitea eta tokian tokiko euskararen egoera ezagutzeko bertatik bertara bizi beharra daukazu eta.
Nolanahi den ere, hauxe lehen –edo bigarren?– posta duzu. Izanen duzu besteren bat. Anartean, erdaraz badarik ere, Rogelio Botanz legazpiarraren kanta baten leloa gogoratu zait, gaztelaniaz.
Hendaian ez da arrotza, gaztelania diot, leloa ere ez. Honela dio: “Hay gente que sí y hay gente que no!”.
Barkartxo Arrizabalaga hautetsiak –Salaberri alkatearen taldekoa– honela dio:
“Hendaian, leku guztietan bezala, euskararen aldekoak gaude/daude eta euskararen kontrakoak. Azken hogei urteetan euskarak asko irabazi du, alabaina ‘ni euskararen alde naiz, baina…’ delakoak indarra handia dauka oraindik ere”.
Colette Capdevielle (PS): “Espagnacen jarreragatik une latza eta mingotsa bizi dut”
2013-06-14 // (C)politika // Iruzkinik ez
Normal
0
21
false
false
false
ES
X-NONE
X-NONE
MicrosoftInternetExplorer4
Colette Capdevielle Baionako diputatu bulegoan. (Arg: Dani Blanco)
Colette Capdevielle elkarrizketatu dugu, Pirinio Atlantikoetako 5. hautes-barrutiko diputatua (PS). Lurralde Elkargoaren aldeko manifestazioaren (Baionan, ekainaren 1ean) ondorengo astelehenean, PSko kide Frédérique Espacnac senatariak Senatuan emendakina aurkeztu zuen. Horren ondorioz, Frantziako Senatuak “Antolamendu eta kooperazio poloa” desmartxa onartu du Ipar Euskal Herriarentzat. (gehiago…)
Bidasoako Bidartea (Paroles)
2013-06-10 // (H)endaika // Iruzkinik ez
Hendaiako Futbol 7 Txapelketa, Ondarraitzen
Hendaian barrena segitzen dut. Bertako plaza, etorbide, kale eta karrika izenek tematurik. Tokiko hirigunearen (kaskoaren) magalera geratu nintzen maiatzean, Gaztelu Zahar plazan. Hendaiako herribilduaren (bourg-a, azoka-gunea, hiribarnea…) ezaugarriek askorako eman dezakete: Errepublikako plaza, Herriko Etxea, Askatasunaren karrika… Galderak tanpez nagusitu zaizkit ordea: noren errepublika? Zein herriren etxe? Noren askatasuna? (Paroles).
Iraganeko hamaika ezaugarrik osatzen dute herri baten hiribildua. Etorkizunean nola-halako taxua eman ahalko diegu jakin-min horiei, nolabaiteko erantzun edo argipenik geure buruari. Ene eleok, egunen batean, Errepublikaren, Herriaren eta Askatasun hitzei zentzuren bat emanen dioten esperantza gorde dut maiatz euritsuan. Ekainean ekiak bestelako eleak ernatuko dituen esperantzan. Araiz! (Paroles).
Iragan urruneko arrastoetan baino iragan hurbilean bizitakoak dabilzkit buruan (kaskoan) orain. Ekain honetako lehen ebiakoitzean, Bidasoaz iparraldera bizitako bi gertakarien oihartzunak.
Lehena Hendaian: Futbol 7 Txapelketa. Ondarraitz estadioko zelaietan jokatua. Euskal iheslari eta preso politikoen aldeko hamargarrena. Hamaika bide eta bilakabide hartu duen txapelketa: hamaika futbol talde, Euskal Herriko hamaika tokitik jinak, hamaika polizia kontrol iraganda. Santiago zubian izan ohi dute azken kontrola: ¡Santiago y cierra, España! han San Jacques et ouvre la France hemen. Bidartean. Zein izen hartuko luke zubiak, herri honek Errepublika eta Askatasuna irabaziko balitu? Bidasoko Bidartea. Araiz! (Paroles).
Bigarrena Baionan: Euskal Herriari ezagutza aitortuko dion marko juridiko-politikoaren aldeko manifestazioa. Hamaikagarrenez. Batera plataformak eta tokiko hautetsiek deiadar ozena berretsi dute Lurralde Elkargoaren bidean. Parisek menderik mende Euskal Herria (Pays Basque) izan denari Pays izendapena aitortzen diola diosku orain. Euskal Herria onartu gabe, XXI. mendean Pays garela aitortu ere.
Parisera eta Madrilera begira segitzen dugu euskaldunok, bidez bide, bide nabarretan, bidartetan. Iraganean preso erori direnen askatasunaren xerka deiadarrez. Honantz eta harantz, herribilduaren peskizan. Baionaren eta Hendaiaren bitarte, Bidarte. Herria, bide artean. Bidartetan atzeman ahalko dugu geure izanaren ezagutzaren norantz eta bermea. Araiz!
Polita dituzu Bidasoa nahiz Ondarraitz, polita ere Bidarte. Neronek askatasun aire antzematen diet (h)ondarretako h(a)itzari, baita Bidasoa Bidarteko zubiari. Eta zuk? (Galderak. Paroles).
Iparraldeko politikaren mirail zartatua
2013-06-05 // (C)politika // 2 iruzkin
Lurrralde Elkargoaren aldeko manifestazioan. Baionako Herriko Etxearen aitzinean, ekainaren 1ean.
Lurralde Elkargoaren aldeko manifestazioan (Baionan, ekainaren 1ean) egonezina sumatu zen hastapenetik: “Jendea ez da usaian bezala heldu”. Bati galdetu besteri galdetu, baikortasun aire bat antzeman zitekeen alabaina.
Manifestazioaren biharamunean galdera bat jalgi zen: zein izan da ohi baino jende gutxiago bildu izanaren arrazoia? Datu ofizialaren arabera bildu ginen 6.000 lagun beharrean, ohiko 10.000 lagun izan bagina, ez litzateke horrelako galderarik jalgiko.
Egonezinak galdera, ihardespen eta burutapen zenbait iradoki zizkidan:
– Deialdia inoiz baino eragile politiko gehiagok egina zen, gizartearen sektore guztiak zeuden inplikatuak. Alta, beharbada, horregatik berarengatik, orain arte eginak izan diren helburu bereko manifestazioen antolaketa ez da beti bezala bururatu. Tokian tokiko herri elkarteen inplikazioa ez da aski barneratu izan. Eragile politikoen zeregin soila bailitzan agertu da ekitaldia. Argazkiak eite instituzionalegia ote zeukan, naski.
– Iparraldeko instituzioaren aldeko borroka, politikagintzaren mirail bihurtu da hegoaldekoen begietara. Azkenaldion, abertzaleek politika egiteko mirail gisara aipatzen dute; ezker abertzalekoek bereziki. Alta, ezker abertzalekoek –guztiek– beren burua eroso ikusten al dute frantses banderola paparrean daramaten politikarien ondoan?
– Euskal preso politikoen aldeko manifestazioa herritarrak hunkitzen dituen deiadarra da. Gai bakarra. Estatuek presoen eskubideak bete ditzaten egiten da aldarri, legearen araberako espetxe politika ezartzeko aldarrikatu ohi da. Gisa berean, AHT-ren aurkako edo euskararen aldeko deialdiek bestelako erakarpena daukate. Hots, oraingoan, deialdiak edota deiaren zioak ez du aski zirrararik eragin populuaren baitakoan. Bestalde, Hegoaldeko jende multzo zabala heldu ohi da. Manifestazio honek tokiko jendea bildu zuen.
Horiek horrela, manifestazioaren ondoren beste egonezin bat ere zabaldu da. PSko senatari Frédérique Espagnac-ek sortu du nahigabea. Lurralde Elkargoaren sustatzaile honek Senatuan emendakin bat aurkeztu du bere kasa. “Antolamendu eta kooperazio polo” egitura galdetzen dio Gobernuari Iparralderako. Estatuaren Deszentralizazio ministro Marylise Lebranchuk adostasuna ekarri(ko) bide dio Espagnac-en asmoari.
Manuel Valls Barne ministroaren oniritzia baino ez zaio falta proposamenari. Boterearen ahalmena mugagabea da. Inongo politikaren miraila zartatzeko ahalmen infinitua du Estatuak. Aro politiko berria heldu omen da gurera. Edo zaharrak berri ote Euskal Herrian?
Lurralde Elkargoa hizpide Baionako manifestazioan izandakoekin
2013-06-04 // (C)politika // Iruzkinik ez
Ekainaren 1ean, Lurralde Elkargoaren alde Baionan burutu zen manifestazioan jasotako iritziak dituzu hauek. Hurrenez hurren:
Filipe Bidart (IK-ko kide ohia).
Colette Capdevielle (PSko diputatua Parisko Asanblea Nazionalean).
Jean Pierre Massias (Zuzenbide publikoko irakaslea Baionako unibertsitatean, nazioarteko aditua da bake eta trantsizio demokratiko prozesuetan. Europar Kontseiluaren aholkulari)
Pepela Mirande (Zuberoako kontseilari nagusia, Modem-eko kidea, zentrista)
Jean-Michel Galant (Garazi-Baigorriko Herri Kontseiluko presidentea).
Oposizioa zera… Oposizioa zertu ez, eta PP gotortua
2013-05-31 // Hezkuntza // Iruzkinik ez
Zumaiako Alondigan egin zen hitzaldi publikoa. Argazkia, Axier Lopez
LOMCE (Hezkuntza Kalitatea Hobetzeko Lege Organikoa) edota Wert erreforma delakoa hizpide hartu dugu ARGIAn, berriz ere. Heldu den astean ARGItAratuko dugu artikulua.
Eusko Legebiltzarreko lau alderdi nagusiak gonbidatu ditugu mahai-ingurura, alabaina, PPren aldetiko ezetza jaso dugu.
EAJko Jone Berriozabal, EH Bilduko Juanjo Agirrezabala eta PSE-EEko Juanma Aramendi izan ditugu hizlariak.
Hemen duzu entzungai solasaldi osoa. Amaiera aldean, solaskideei egindako galdera/erantzuna ekarri dizut. Gogoetatzeko baliagarria zaizulakoan.
– Bake eta normalizazio prozesua dela eta, orain LOMCE dela eta, euskal PP delakoa ez ote dago urduri Madrilgo PPk hartu duen jarrera eta bidearengatik? Euskal PP ez al dago Estatuko PPk harrapatua, nolabait? Eusko Legebiltzarrean ez da halakorik sentitzen?
Jone Berriozabal: Nik ez dut sentitzen ez urduritasunik, ez gurekiko hurbiltasunik. Iñaki Oyarzabalek LOMCE egitasmo zoragarria dela adierazi du Eusko Legebiltzarrean, lege berriaren emaitzak bikainak izango direla denontzat, esan du. Euskal PPren aldetik ez dut sentitzen gaiaren inguruan kezkarik ere, euskarari dagozkion kontuetan erdibideko puntu bat aurkitzea zaila baita. Dena dela ere, euskal hezkuntza sistemaren gaiaz gain, PPri Gernikako Estatutuaren defendatzaile sutsua dela entzun diogu behin baino gehiagotan. Bada, une honetan Estatutuaren urraketa aurkeztu zaigu Espainiako Gobernuaren aldetik. LOMCEk eragin zuzena izango du hezkuntzan, hizkuntzan, baita bizikidetzan ere. Nola ez ote du euskal PPk ezer esaten Madriletik planteatzen ari zaigun politikaren aurrean?
Juanjo Agirrezabala: Ezin da inolaz espero euskal PP Madrilgo PPrengandik aldenduko denik. Oyarzabalek esan duenez, LOMCEk “euskal egoera linguistikoa errespetatzen du, familien aukera linguistikoaren aukeraketa bermatzen du”. “Emaitza onak eta abar” ekarriko omen ditu dio PPk. Euskal PPrekin ezin da ere kontatu, ez diolako begiratzen herri honek duen nahiari. Entzungor egiten dio hezkuntza komunitate, sindikatu eta gizarte eragile sozialengandik datorren eskaerari. Hitz batez, Madriletik datorrena defendatzen du. Oso da kuriosoa entzungor egitea. Besterik ez bada, ez esatea, hemengo eskolaren errealitatea eta Estatukoarena ezberdinak direla. Emaitzak eta datuak hor daude, ezagutzen dituzte, euskal PPk errealitateari bizkar emanda segitu nahi du.
Jone Berriozabal: Wert ministroak berak aitortu izan du euskal hezkuntzako datuek ez dutela zer ikusirik Espainiakoekin, esportatzeko eredugarriak izan daitezkeela. Hortaz…
Juanma Aramendi: Niri zaila egiten zait euskal PPkoek zer egin lezaketen pentsatzea [ironikoki ari da], Aznarrek bueltatuko ote den esan baitu berriki. Hori, bromaz esanda. Serio esanda: nik kezkaz hartu ditut PPk eman dituen pausoak. Eta ez orain. Aspaldi da, Zapateroren Gobernuko hezkuntza ministro Gabilondok kontsentsuaren aldeko saiakera egin zuela [Mari Dolores de] Cospedal anderearekin. Cospedalek ez zuen guztiz onartu egitasmo hura, baina adostasuna, nolabait, erdi bideratuta zegoenean PPk kontsentsu posible hura hankaz gora ipini zuen, hauteskundeak zetozelako, nonbait, akordio posible batek emaitza elektoraleetan eragin zezakeelako. Beraz, oso egoera larrian gaude PPrekin kontsentsua lortzeko. Kezkagarria da. Hurrengo urteetan egin beharreko bidea ez da leuna izango hezkuntza sisteman. Hezkuntza komunitatearen mobilizazioak hor daude, Estatuko Hezkuntza Kontseiluak berak atzera bota du LOMCE proiektua nolabait. Indar kontserbadoreek gaina hartu dute PPren baitan, eta nekeza egiten zait bestelako irteerarik ikustea euskal PPren aldetik.
Horiek horrela, mahai-ingurua jaso eta laburtzen duen artikuluari lerro-buru hau ipini diogu:
Oposizioaren kontsentsua edo
planto egiteko modua ezbaian
PS: Irakurle hori, euskal hezkuntzaren egoeraren juzkua –eta egoera politikoari juzkua orobat– ateratzeko zure txanda da orain.
Neronen juzkua, zera… Oposizioaren zera… Oposizioa zertu ez den bitartean, PP gotortua.
Kasik (PPko) Francoren kontra hobeto zertzen genuen. Oposizioa, zera, ezko, trinkotzen eta izeki ez den argizaria.
Itxaro Borda, esperantzan
2013-05-21 // (B)literatura, Musika // Iruzkinik ez
Itxaro Borda, Maddi Oihenart eta Jeremy Garat-en artean, Jean-Pierre Artola-ren begietan
Hendaiako Mediatekan, maiatzaren 18an, Literaturaren menturan taldearekin (Akelarre elkartea) mintzatu zen Itxaro Borda, bere poesiaren karietara. Eta segidan jende multzo baten aitzinean hamazazpi poema errezitatu zituen Maddi Oihenart kantariak eta Jeremy Garat musikariak lagundurik. Itxaroren beraren poemen hitzez beste lau kantu emanik, osatu zuten ekitaldia.
Medearen iratzartzea eta beste poemak
Itxaro Borda idazlearen obra literarioa erreferentziala da Iparraldea ezagutzeko. Hiru hamarkada joan dira Basilika plazaratu zuenetik. Tokiko gizartearen zutabeak inarrosi zituen nobela harekin. Nobelagile oparoa bilakatu da harrez gero. Amaia Ezpeldoi pertsonaia ezaguna da euskal nobelagintzan, Boga boga nobelan (Susa) berriki berragertua.
Borda, poeta gisa, Bizitza nola badoan liburuarekin jalgi zen plazara. Halaber, 30 urtera, Medearen iratzartzea eta beste poemak (Maiatz) liburuan bere poesiaren antologia bildu du. Eta gutxi bailitzan, antologiako poema horiek nahiz bestelakoek Poesiaren (hitz)ordua poesia-musika-emanaldia apailatzera animatu dute.
Bere poesia lirikotasunaren irudiz abiatu zuen poetak ekitaldia, Gogoan poema oroituz, bizitza nola badoan iradokiz: Begiratzen dut gogoan/ memoriaren gozoan / arin doan haize ona,/ogien uhain horia/ zeru urdinen sakona eta larrosen loria.
Itxarok Oragarre herria gazterik utziz gero, Zuberoan, Lapurdin nahiz munduan gaindi bide luze egin du. Medearen iratzartzeaz gatibaturik, bere iratzartzea xerkatu zuen luzaz. Andreak bidelagun, Louise Bougeois ekarri zuen errezitaldira. Zakur (Dog’s life) bizitza da Itxarorena: Xanpa egin nezake, dei mutu isila/ Munduari luzatuz, odola hain bare/ Nork inarrosiko du ene bihotz hila?
Sorterria eta familia gogoan, Otsozelaiko harpean ehortz dezaten nahi du poetak. Alta, bizirik ehortzea nahi du, hil aitzin, tribal soinuz (Tribal Song) lagundurik.
Itxarok muga anitz zeharkatu ditu, mitologia zaharren bideetan eraikitako hormak deuseztatu ditu, eta bidenabar, Blues again poemaren melodiaz, haurrak esportatu dituen herri bateko alaba dela gogoratu digu. Umezurtz agertu zaigu, eta Lasturko Milia heroinari birbisita (Milia Lastur revisited) egin ondotik aitzina joan badoa, desertuetan (Desertuak) ibiliz, esperatzen ohituta eta desesperatzen zailduta.
Goldea poeman (K.rentzat eskainia) agertutako espirituaz goldatu ditu basamortuak, eta Credo baten bitartez, bere poesia basamortuan oihu bat baino ez dela erran ere: poesia a-soziala dela berea. Segidan, Anselm Kieferen margo irudiak, basamortuaren (Wüeste) irudiak, eskaini dizkio Evryko Shifari, baita entzuleei ere.
Parisetik Madrilera bide egin eta Llorando eskaini digu. “Ez duzu Madrile ikusi…” erran digu. Luisa Villalta poeta galiziarrari eskainia: Madrilgo 2004ko martxoaren 11ko atentatuak Nunca Mais deiadarrez, Gernika bat gehiago legez ekarri digu Madril. Poemak armonia edota sesioa sorrarazi digu Literaturaren menturan taldeko kideoi. H-rik gabeko armonia.
Bartzelonako adiskideei eskainitako Be my woman eta Eixample poemaren bitartez poeta eta andrea, nor den nor, azaltzen entseatu da Itxaro Borda. Goenkale telesailaren mundua ere berea dela erranez, andreak laket dituela gogoratuz; Dublinen edota Elantxoben dabilela:“Larderiatu naute eta burua apaldu dut. Isildu arazi naute eta mihia irentsi dut (…). Sekula ez dute ordea, alde batekoek zein bestekoek, ene barne kalipua itzali ahal izan”.
I wish you were here (Zu hemen ez egotea arrangura dut) izan dira Itxaroren hondarreko hitzak.
Maddi Oihenart eta Jeremy Garat zuberotar musikari-kantarien ekarpena entzun gabe ezin duzu gozatu arestian idatzitakoaz. Nago gainera, hirukoteak emanaldi gehiago eginez gero saioak irabaziko duela harmonian. H-dun harmonian alegia. Horra irakurle, Itxaro Bordaren poesiaren entzule nahi izatera, eraman zure herrira eta, naski, poesiaren eta musikaren bertuteen batasun harmoniatsua zeureganatuko duzu.
Araiz eta agian! Gure ekialdekoen gisan!
Izan ARGIAko bazkide: Astekariko harpidedun edo webgunearen laguntzaile.