Hasiera »
Mikel Asurmendiren bloga - Katebegia
Mikel Asurmendi
1958an jaioa. Zumarragarra eta urretxuarra, nahiz batzuentzat ezinezko bitasuna izan. Politika esparrutik literatura eremura doan jendarteko gaiak jorratzen ditut normalean, Hendaia munduaren epizentroa izaki.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Tresna | Oharrak & Hondarrak(e)k “Gure munduan kokatutakoa eta eskuak zikintzen dituen literatura nahiago dut” bidalketan
- IMANOL(e)k Oscar sariak: zalditik astora! bidalketan
- Josemari(e)k (Espainiako) Iparraldera itzuli da Inui: 40 urte eta gero hau! bidalketan
- Maria-Jose Azurmendi Ayerbe(e)k Gaitzeko saioa bidalketan
- Jonmikel(e)k (H)ernio maitatzeko hogei irudi eta etsipen gabeko testu bat bidalketan
Artxiboak
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko abuztua
- 2019(e)ko uztaila
- 2019(e)ko ekaina
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko abuztua
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko abuztua
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko abuztua
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko urtarrila
- 2007(e)ko abendua
- 2007(e)ko azaroa
- 2007(e)ko iraila
- 2007(e)ko uztaila
- 2007(e)ko ekaina
- 2007(e)ko maiatza
- 2007(e)ko apirila
Kategoriak
- (A)iruzkin literarioak
- (B)literatura
- (C)politika
- (D)kulturgintza
- (E)gizartea
- (H)endaika
- Antzerkia
- Artea
- Azpiegiturak
- Bertsolaritza
- Dantza
- Ekonomia
- Energia
- Erlijioa
- Euskara
- Hedabideak
- Hezkuntza
- Historia
- Hizkuntzak
- Jaiak
- Kirola
- Musika
- Natura
- Nazioartea
- Osasuna
- Politika saioak
- Sailkatugabeak
- Zientzia eta teknologia
- Zinema
Jean-Michel Galant: “Gero eta gaizkiago komunikatzen da”.
2013-05-17 // (C)politika // Iruzkinik ez
Jean-Michel Galant laboraria eta politikaria, Dani Blancoren begiradan
Jean-Michel Galant egindako elkarrizketa heldu den astean izanen duzu irakurgai ARGIAn. Euskal Lurralde Elkargoaz eta Herri Elkargoaz mintzatu gara bereziki.
Laboraria da. ABko eta ELBko kidea. Azkarateko auzapeza, eta Garazi-Baigorriko Herri Elkargoaren presidentea. Kontseilari nagusia izana da ere Paueko Kontseilu Nagusian.
Alabaina, duela 30 urte, informazio eremuan jardun zuen. Herriz herri astekariaren kudeatzailea eta kazetaria izan zen. Horixe gogoratu diogu solasaldian.
Hona, elkarrizketako pasarte bi:
Atzoko eta egungo informazio moldeei buruzko ikuspegia:
Herriz herri aldizkaria astean behin agertzen zen bost kantonamenduetan. Egun ez dut haren antzeko astekari bat egiterik posible ikusten. Garai hartan, astekari baten bitartez helarazten eta trukatzen genuen informazioa.
Lehen, beharbada, informazioa tipiagoa, mugatuagoa edota zerratuagoa zen, baina pentsamendua zuzenagoa zen, argiagoa, gogoetatzen zen. Gaur informazio sobera dago.
Komunikazioa oso zaila bilakatu da, nahiz eta sekulan izan ez diren tresnak baditugun, gero eta gaizkiago komunikatzen da. Ni gaur egun pixka bat galdua naiz. Internetek gauza onak ditu, ados, baina, nola eta zerekin egiten du bat Internetek, zein ideien inguruan? Aitzina egin beharrean, nork baino nork fiteago, informazioaren puska batzuk bakarrik helarazten dira, eta jendeak pentsaketa ahazten du. Horrek arranguratzen nau biziki. Interneten bidezko informazioa kontrola ezina da. Baditu gauzak onak, baina…
Hollandek eta alderdi sozialistak botere hartu ondoren:
Ez da deusetan sinesterik. Ez da bakarrik sozialistengan, jendeak ez du sinesten politikan oro har. Jendeak ez du politika segitu nahi edonor izanik ere boterean, ez baitakigu funtsean haien egitasmo politikoak zertan bilakatuko diren.
Ezkerrak ez du aldaketa handirik ekarri jendearen eguneroko bizitzan. Ene esperantza handiagoa zen. Asmo onak zituen, partekatzen nituen zenbait, baina praktikan ez dut ikusten aldaketa ekarri duenik. Krisiak ez du lagundu, baina horrek ez du estakurua izan behar.
Halaber, arranguratua naiz Lurralde Elkargoaren eskaera ez baitoa aitzina. Euskara ez delako ezagutua. Parisek ez gaitu entzun nahi.
Ene oharra:
Jean-Michel Galanten mezu ez da baikorra –ez da bere hobena, bistan da–, alabaina, bederen, aro berriaren argazki erreala bada.
PS: Argazkiko bere begirada ere ez da baikorra. Paperezko bertsioan begirada alaiagoa, eta mezua baikorragoa naski, kausituko dituzu haatik.
Le 8 mai: Gudari ohien bidean (sic)
2013-05-08 // (H)endaika // Iruzkinik ez
Allée des anciens combattants/Gudari ohien bidea (Hendaian)
Hiribideetan eta herri karriketako paretetan ageri da giza historia. Joan diren gizaldietako gertakarien agerbideak irakurgai ditugu berauetan. Historiaren gorabeherak toki izenen –eta izen-abizenen– gibelean daude. Funtsezkoa da historia ezagutzea. Erran nahi baita, ongi arakatzea. Haatik, memoria historikoa ongi ezagutzea ez da aski memoria kolektiboa eraikitzeko.
Memoria, oroitzeko gaitasuna bezala ulertu behar da. Memoria ulertzeko berau lantzea komeni zaigu. Memoria kolektiboa memoria historikoaren gainean eraikitzen dugu. Hitzak ez dituzu neutroak, ordea. Hitz bakoitzak berezko adiera dauka. Historia ongi adierazi beharra dago, memoria kolektiboa ongi taxutuko badugu.
Hara, saiakera eite hartu dute sarrerako hitz horiek. Leiho honetara ekarri ohi ditudan hitzak sinpleagoak izaten dira, ene ustez. Karrikaz karrika nabilela izan ohi ditudan burutapenak jasotzen dituzu zuk, irakurle bidaide hori.
Pellot biribilean geratu nintzen apirilean. Pellot kortsarioari Euskal Azeria deitu omen zioten. Frantziako Itsas Armadako ontzi-mutila izatetik komandante izatera heldu omen zen. Napoleonen armadan sartzeari uko egin zion pirata, hara. Halaxe oroitua da, bederen. Euskal erresistentziako partaidea izan ote zen? Naski!
Alta, badago izen bereko beste Pellot bat, pirataren osaba zena. Auzapeza bata, kortsarioa bestea. Biak ala biak –Etienne edota Ixtebe– izen bera, baina ezin bera izan. Hendaiarrak izaki, biak nahasita ageri dira herriko agerbideetan. Horra hor nahasmena.
Charles de Gaulle hiribidera heldu naiz, Bidasoaren ibiraino. Maiatzak zortzigarren eguna bete du gaur. Ba al duzu gogoan, 1945eko maiatzaren 8a? 8 mai 1945 delakoa. Zer da baina, Maiatzaren 8a mundu historian? Hauxe: tropa aliatuek Alemaniako armada garaitu, eta II. Mundu Gerra amaitutzat eman zen Europan.
Txingudi badiaren zilarra ezin ederragoa ageri da nagoen tokitik. Omen, herriko gaztelu zaharra zegoen hondakinen gainean nago. Neronek gazteluaren arrastorik ez dut ezagutu. Izen bereko Pilota plaza bai. Frontisean Gaztelu Zahar 1914 ageri. I. Mundu Gerra hasi zen urtea gogoratzekoa.
Gerretako biktimen gorazarreko monumentuan nago: Morts pour la patrie ageri da. Allée des anciens combattants irakurri dut, baita euskaraz irakurri ere: Gudari ohien bidea (sic).
Berriki, Anjel Figueroa eta Xabier Lopez Peña euskal preso hil berrien omenez pintadak agertu dira Hendaiako karriketan. Gudariak zioten pintadek. Gudari ohiak hauek ere. Memoria kolektiboa gauzatzerik ba ote?
Rafaela Romerorekin (ETAk eseri nahi du, PPren Espainiako Gobernuak ez)
2013-04-26 // (C)politika // Iruzkinik ez
Rafaela Romero Dani Blancoren begietan, Gipuzkoako Juntetxeetako sarreran
PSE-EEko Rafaela Romero abokatua da. Arrasatearra. Gipuzkoako Batzar Nagusietako presidente ohia. 1995etik dihardu Junteetxetan, talde sozialistako bozeramailea da egun. Laugarren legealdia du oraingoa.
Luze eta zabal jardun dugu Rafaela Romerorekin. Emakumeari buruz, etxe-gabetzeari buruzko legeaz, fiskaltasunaz, hondakinen bilketa sistemaz, bake eta normalizazioaz…
Datorren astean ARGItAratuko dugun elkarrizketaren zati batzuk dituzu jarraian, aurrerapen modura. Pasarte asko paperezko bertsiotik kanpo geratu dira, horietako batzuk ere aldatu ditugu hona:
Bakeaz eta bizikidetasunaz
– Juntetxeetako presidentea nintzela ezker abertzaleari behin eta berriz eskatzen nion gu laguntzeko. Gure egoera larria ulertzeko eta onartzeko. Ez nien eskatzen terrorismoa kondenatzeko eskaera penal legez, giza eskaera gisa baizik. Batasunaren munduak onartu behar du, berak ere lagundu zuela gu ez onartuak izaten eta gizartetik kanpo uzten.
– Liderren eta proiektuen faltan gaude, konpromisoa eta esperantza ematen dituzten indarren eta ekimenen eskas. Jesus Egiguren gelditzeko etorri zen politikara, liderra da, historia egingo du. Maitasun anitzak jaso ditu jendartean, eskola sortu du, Arnaldo Otegik bezala. Une batez belaunaldi berrien alde egitea erabaki zuten, modu emankorrez. Beren akatsekin, jakina, inor ez baita perfektua.
– Arnaldo Otegi ez dut ezagutzen. Kartzelara joan naiz bera bisitatzera, Jesusen bitartez. Otegik badu bere iragana, nik ez dut justifikatuko. Hala ere, ezker abertzalean bera da gehien egin duena gauden egoeran egoteko. 2003an Egigurenekin eseri zen eta odoluste hura geratzeko konpromisoa hartu zuen.
– ETAk jakin behar du ezin duela politika tutelatu, ez Euskal Herriaren ez gizartearen, ezta ezker abertzalearen izenean ere. Egin dezakeena da bere desegitea errazteko neurriak hartzea, bake eszenatokia egonkortzeko urratsak ematea. Espainiako Gobernuak, berriz, biktimen memoria egokiro bideratzeko bestelako jarrera hartu behar du, eta espetxe politikan ere aldaketak eta aurrerapausoak eman behar ditu.
– Jakina da, ezker abertzalearen kide batzuek lan egin dute egungo eszenatokira iristeko, biolentzia eteteko –Arnaldo Otegi horien artean–, eta ordainetan kartzela zigorra ezarri diete. Ezker abertzaleak ETAk armak entregatzea nahi du, ETA desegitea, noski. Gatazken ebazpenean adituek diotenez, desarmea egiaztatzeko, armak nola entregatzen diren eta erakundea nola desegiten den bi aldeak mahai baten inguruan eseri behar dira. Alegia, ETAk esan behar du nire burua desegiten dut publikoki, bestela ezin da aurrera egin.
Nik ez dut frogarik noski, baina, omen, ETA prest egon da armak entregatzeko, bere burua desegiten duela adierazteko, baina, omen, PP, eta Espainiako Gobernua ez dira eseri armak hartzeko. Ez dute eseri nahi izan.
Pellot biribila
2013-04-16 // (H)endaika // Iruzkinik ez
Hendaiako bas-quartierren dago Pellot biribila, Belzenia inguruan. Argazkia, iragan mendekoa, naski.
Aizpurdi karrikatik Beheko auzora arribatu nintzen martxoan. Beheko auzoa deiturik, inork gutxik daki non nabilen. Euskaldunok ere Bas-quartier deitu ohi dugu eta. Auzo zahar honetan, Arrizabaleta omen zeritzan alderdi honetan, erdarak dira nagusi, frantsesa zein gaztelania. Alta, auzoak baditu ukan bere-berezko ezaugarriak.
Pellot biribilean gaude. Biribila edo Biribilgune erranik ere, hitza arraro samarra zaigu. Euskaldunok, Hendaian ere, Errotonda esaten baitiogu Rond-point delakoari. Pellot biribila, Pellot karrika erdian dago, non bestela? Izan ere, hiri bideetako errotondak ez ote dira bada gure munduaren epizentroa? Metropolietako ibiltari motordunak bilakatu gara, errotondatik errotondara mugitzen garen automatak.
Berezitasunak berezitasun, Pellot biribilean amaitzen den karriketako bat Rue des fermés deritza. Euskaraz: Baserrietako karrika. Kontraesanak ezagutzen ditut, eta horixe ere mundiala! Xabier Amurizaren Kalera noa ihesi kantua gogoratzen zait! Iraganaren eta orainaren arteko uztartze bitxia Baserrietako karrika delakoa. Marijo Okindegia duzu alderdi horretan, eta horren parean baratze bat, polit antzean landua; Hendaiaren eta munduaren epizentroan, iraganaren lekuko eta baserritarren gorazarre. Hendaiarrok ere karrika eta baserria bertatik bertara ditugu!
Txingudi badiara doan Pellot karrikan aitzina egin eta Belzenia pilotalekua dugu. Belzenia izenak adierazten duenez, alderdia “beltzen etxea” izan zen behiala. Kanpotar edo arrotzentzat “egokitutako” txokoa. Belzenia inguruan itsas portua zegokeen behiala. Herri muinoaren bestaldean beste portu bat ere bazegoen. Portu karrika horren lekuko. Portuak portu, karrikak karrika, baserriak baserri, horra pasadizo bat:
1990eko urteetan, Euskal Herriko Bertsolarien Txapelketaren lehenbiziko kanporaketarik bat Hendaian izan zen; Belzenian. Bi auto heldu dira Pellot errotondara, bi autoetan datozenak bertsozaleak izaki. Lehena goitik dator, De Gaulle etorbidetik. Bigarrena berriz, Pellot karrikatik. Azken honen autoaren matrikulak 64 zenbakia du bereizgarri. Besteak: SS. Gazteak datoz honetan, ziztu bizian. Leihoak irekita dakartzate, burrunba izugarria entzuten da inguruan. Pellot karrikatik datorrenak du lehentasuna, alabaina (garai hartan errotondak eraikitzen hasiak ziren Hegoaldean) aurrenak bigarrenari aurrea hartu dio lotsagabeki. SS autoko gidari gaztea oihuka oldartu zaio 64 autoko gidariari: “Hi gabacho, noa ua? Ez al dek oaindik xeda-el-paso iten ikasi ala?!”.
Itxaso Atutxarekin Sabin Etxean, Hendaia eta Zeberio herriak tarteko
2013-04-12 // (C)politika // Iruzkinik ez
Itxaso Atutxa, Sabin Etxeko bere bulegoan, Dani Blancoren begietan
Hendaiatik Bilbora egin nuen bide iragan astelehenean. Sabin Etxean genuen hitzordua, EAJren BBBko Itxaso Atutxa presidentearekin. Elkarrizketa gaur zortzi irakurgai izanen da ARGIAko webgunean. Anartean, solasaldiaren bi pasarte. Lehena laburra, luzexegoa bigarrena:
1/ Bilbo espainolduaren (barka nazatela bilbotar euskaldunek, asko baitira, inongoak bezain euskaltzaleak) izaera aditzera eman nion Itxaso Atutxari. Ez nion azpimarratu –ez horren nabarmen, ene ausardia eskasez, eta elkarrizketarako giro egokia atxiki beharrean– Sabin Etxeko Ostatuan, Sarreran eta bestelakoetan arnasten den giro erdalduna. Hots, behin baino gehiagotan “erderaz mesedez” entzun “behar” hori. Bego. Errana eta idatzia dut hamaika aldiz. Baita errana ere Eusko Legebiltzarreko Sarreran ere “erderaz mesedez” enegarrenez entzunda gaudela. Bego. Baina, ez amen!
2/ Bilbon ginen. Alabaina, Itxaso Atutxa Igorren hazi eta hezi da, eta Zeberion bizi da egun. Arratia haranean. Euskaraz bizi da, euskaraz pentsatzen du. Halaxe berba egin ere.
Elkarrizketaren azken zatian bake prozesuaz eta bizikidetasunaz jardun genuen: ETA eta Aiete. Ezker abertzalea. EAJ eta Ertzaintza. Espainiako Estatua eta Gobernua. PP. Halaber, izen propioak ere agertu ziren solasean, tamalez, hilak: Iñigo Cabacas eta Xabier Lopez Peña Thierry.
Elkarrizketa luzatuz joan zen, eta azken asteotan Euskal Herria eta euskal gizartea normalizazio bidean iraganera itzuli direla esan nion: Estatuak gazteak espetxeratzen ditu krudelki, Ertzaintzaren jarrera bortitza da betiere.
Erran nion ere, Hendaian ETAren aldeko eta Frantziako Gobernuaren aurkako pintada andana agertu dela, hainbat tokitan. (Oharra: 24 ordutan ezabatuak).
Hots, inboluzioa , erregresioa, atzeranzko joera…
Itxaso Atutxa:
Hori entzuten da egunotan. Batzuek zalantza hori badute, eta nik ez nuke zalantzarik eduki nahi. Ez dut berriz ere gertatzea nahi, benetan diotsut.
Edonola ere, zoritxarrez, gizartean oraindik badago konpondu barik dagoen zerbait. Guk –gure belaunaldikook, ezein alderdikoak garela– sinesten dugu bakea heldu dela, baina badago uztarri bat ez dela moztua. Bakean bizi garelakoan gaude, egintzat eman dugu, baina badago konpondu ez den zerbait. Beharbada, espainiarrentzat errazago da pentsatzea bakea heldu dela, baina gure gizarteak beste pertzepzio bat dauka egoeraz.
Horregatik edo, nire ustez, ETAk badauka oraindik beste pausotxo bat ematea hartu duen aldebakartasuneko jarrera horretan. Egia da, aldebakartasunean jardun arren, ez dituela berak bakarrik pausoak eman behar. Baina, agian, beste bat eman behar du une honetan, Mariano Rajoik egiten duena ere. Hori da ezker abertzalearen erronka.
Zeberion bizi naiz. Alkatea Bildukoa da. Ezker abertzaleak erabateko aldaketa eman du diskurtsoan. Nik ezagutzen ditut ezker abertzalekoak, nire adinekoak, euren jarrera zintzoan konfiantza daukat, baina ez dakit ezker abertzaleko gazteek aldaketa hori eman duten.
Indarkeria erabili den gatazketan txinparta batzuk geratu dira guztiz itzali barik, bake prozesuetan txinparta eta zuztar horiek azpian daude. Lizarra-Garazin, Loiolan… aurreko saioetan egoera hori bizi izan dugu, eta orain ere, hori da nik ikusten dudana behintzat, nire ingurukoen eta adinekoen seme-alabek eusten diote txinparta horri.
Egia da, ezker abertzaleko kide heldu horiek egin dute bide horretan lan gehiena, baina, modu batez edo bestez, haiek egin beharko dute oraindik ere lan gehiena. Laguntza nahi badute ni gertu edukiko naute. Baina, nire ikuspegia da, gehienbat, euren esku dago gazteak lehenengo bidera ez itzultzea.
I. eta II. Mundu Gerretan hildakoen omenezko zentroak
2013-04-03 // Historia // Iruzkinik ez
Oradour-sur-Glaneko Memoria Zentroa
Oradour-sur-Glane eta Hartmannswiller herriak urrun daude elkarrengandik. Lehena Okzitaniako herri bat da, Limousin eskualdean dago. Haute-Vienne departamenduan. Euskal Herritik lau ordutan.
Bigarrena, Hartmannswiller, Alsazian dago. Haut-Rhin departamenduan. Oradour-sur-Glane herritik, 8 ordura. Euskal Herritik 12 ordutan. Geldialdien denbora, bestaldi edo bestalde.
Badute biek ezaugarri bat komunean:
– II. Mundu Gerran alemaniar naziek genozidio itzela burutu zuten Oradour-sur-Glane-n. Herri martir gisara izendatua da egun. Gerra ostean, herri berria altxatu zuten, baina zaharra geratu zen bezala ezagutu dezakezu: suntsitua eta aurrietan. Herriaren historia, antzinako ezaugarriak, gerraren tragedia, hildakoen jatorriak eta nortasunak… ondo baino hobeto jasoak daude bertako Memoria Zentroan.
– Hartmannswiller herria berriz, Vieil-Armand deitua edo birbaiatua da I. Mundu Gerra ostean. Hartmannswillerkopf mendialdea duzu bisita leku. Bertan izen bereko bataila odoltsua libratu zuten alemaniarrek eta frantsesek I. Mundu Gerran. Hildakoen kopurua, jatorriak, nortasunak…, horiek denak jasoak dituzu Memoria Zentroan.
Oradour-sur-Glane herri suntsitua
Tira, luze joko luke bi herrietan izan ziren gerrateen sintesia hementxe egitea. Alabaina, testuan dauzkazun loturen bidez I. eta II. Mundu Gerretako soldaduek eta pertsonek bizi izan zituzten une latzak, bizipen tragiko eta lazgarriak, aurki ditzakezu.
Historia kontatzea zaila da. Alta bada, munduan ibilki, gure iraganeko gerren eta gatazken une latzak bertatik bertara ezagutzeak lagundu gaitzake gurean bizi izan ditugun gertakari eta une latzetara hobeto hurbiltzen. Hau da, 1936ko gerraren ostean, azken 50. urtetan bizi izan dugun gatazkaren ondorengo garaian gogoetatzen lagundu diezaguke.
Bistan da, ezin ditugu alderatu estatu-nazio garaileek memoriari buruz altxatu dituzten oroigarriak ez zentroak, eta estatu gabeko nazio galtzaileak eraiki ditzakeenak. Hala ere, historiako gatazkek eragindako giza tragediak ezagutzeak lagundu gaitzake gure memoria, Euskal Herriaren eta euskaldunon memoria, modu egokiagoaz taxutzen.
Dena dela ere, eta dena esatera, Alsaziara bide luze egin dugu joan deneko oporralditxoan. Urrun dago bai, Alsazia. Colmar hiri inguruan ibilki gara. Westhalten herrixkan hartu dugu ostatu. Orain zortzi urte Euskal Herritik Alsaziara, lana zela medio, joan ziren lagunen etxean. Xalba, Vicky, Ierai, Erienne eta Kevin-en etxean.
Lagunei esker eskualdea ezagutu dugu, amiñi bat bederen. Alsaziako eta Alemaniako hizkuntzen grafiak eta soinuak ezagutzeko parada ere izan dugu. Berezko xarma duten herri eta hiriak bisitatu ditugu, baita tokiko mahastietan promenatu eta hainbat ardo txuri eta Crémant botila ekarri ere.
Kontu ñimiño batzuk bukatu aldera:
– Alsaziako hotza ezagututa, Euskal Herriko giroa tropikala duzu.
– Garai batean, postalak igortzen genizkien etxekoei eta lagunei. Horra hemen, gaur egungo posta hau, eta hainbat postal-irudi ondoan
– Mundua aldatu da, aldatu denez, joan deneko 50. urteotan.
Hartmannswillerkopf-eko nekropolia
Hartmannswillerkopf-eko lubakiak
Aberri Eguna Itsasun eta Iruñean (II)
2013-03-22 // (C)politika // Iruzkinik ez
Hasier Arraiz, Sorturen egoitzan, Donostian
Aberri Eguna kari
AB, Aralar, Alternatiba, EA eta Sortuk akordio estrategikoa egina dute, bidea egiten ari gara emeki. horren ondorio dira bi koalizioak: EH Bildu eta EH Bai. Nazio estrategia sustatzea da gure asmoa . Badakigu errealitateak oso ezberdinak direla, astiro-astiro joan behar dela, baina gelditu gabe.
Aberri Eguneko ekitaldietako bat Itsasun eginen dugu, beste bat Iruñean. Iparraldekoa, Enbata mugimenduaren 50. urteurrena gogoratzeko eta kideak omentzeko. Errealitate ezberdinetatik gatozen abertzaleon arteko elkarlana sustatzea nahi dugu, pixkanaka, nazio estrategia hori gauzatzen joateko. (gehiago…)
Horixe ba, euskara zertarako?
2013-03-22 // Euskara // Iruzkinik ez
Laborala, ez labore ez ohore
Caja Laboraleko bezero izaki, oraintxe kexa bat helarazi diet kutxaren arduradunei. Kexak etxe barruan uzten heziak gara, baina tira, ni gaizki hezia naizenez, etxetik kanpo ere egin behar delakoan nago.
Kaixo,
Ene kexa bat edo bi jarri nahi dut, hitz hauen bitartez:
1: Lehena azken unekoa, Caja Laboraleko orrian sartzean, bide batetik behintzat, Caja Laboral Netek hauxe dio: Su petición no puede ser atendida por el momento. Por favor, vuelva a intentarlo pasados unos minutos. Si el problema se reproduce, pongase en contacto con el Servicio de Atención al Cliente.
Arazoa alde batera, beste modu batez sartu naiz nire kontuan, oharra ERDARA hutsez dago. Horra nire kexa! Ederki! Estupendo, alegia!
2: Bigarrena, orain gutxi, Hendaian bizi garenez gero, egoiliar agiria berritu behar izan dugu, emazte eta biok, eta hori ere ERDARA hutsean heldu zaigu. Non eta Euskadiko Kutxan, Laboralean, arraioa! Leintz bailarako kimua erdaraz heldu zaigu, heldu eta hazi ahala erdaldundua? Hori heziketa! Esaiozue Wert ministroari, eta esango dizue, hor nonbait: “Bai horixe, euskara zertarako?”. Tira, itzulpena nirea duzue, zuek ondo ulertuko duzue berak nola esa(te)n duen.
Adeitasunez, baita minez eta amorruz ere!
mikel asurmendi
Sortu eta EH Bilduren arteko lan harremana (I)
2013-03-22 // (C)politika // Iruzkinik ez
Hasier Arraiz gasteiztarra, Dani Blancoren begietan
Datorren astean, Sortuko presidente Hasier Arraizekin izandako elkarrizketa argitaratuko dugu ARGIAn. Ordura artean, paperezko bertsioan ez dauden hainbat txatal irakur dezakezu hemen.
EH Bildu eta Sortu
Koalizioa gauzatzeak gauza erraza ematen du, baina egoera ezberdinetatik gatozen alderdi politikoak garela azpimarratu nahi dut. Ematen duena baino desberdinagoak gara batzuetan. Elkarlana egunero elikatu, landu eta zaindu behar da, nahi gabe elkarri mina egin baitiezaiokegu. Zorionez, EH Bildu aberastasunaren seinalea da. Gu, Sortukook pozik gaude. Hasieran, orduak eta orduak eman genituen gai eta testu bakoitza erditzeko, erditze lan handia izan zen.
Gaur egun, koalizioaren sintesia lortu dugu neurri handi batean, hau da, koalizioaren hizkera eta idazkera zehaztea lortu dugu. Eta berau ez da Aralarrena, ez Alternatibarena, ez EArena ez Sorturena. Hizkera homogeneoa horrekin guztiok eroso sentitzen gara. Batzuetan ñabardurak daude, bakoitzak bere nortasuna markatu nahia, normala da. Baina guztion partetiko lanketa horretan, jarrera positiboa nagusitu da. Azpimarratu nahi nuke, EAko kideen jarrera, ideologikoki gurengandik, eta oro har, beste alderdiengandik urrunen egon daitezkeelako nolabait, kultura politiko ezberdinetatik gatozelako. Hala ere, arazoak direnean konponbiderako jarrera gailendu da beti.
Laura Mintegiren lana EH Bildun
Laura Mintegi ere zeregin horretan kokatzen dut, arazoak konpontzeko jarrera baikorrean ari da beti, gertu betiere. Lauraren hizkera lagungarria da koalizioaren sintesia egiteko.
Eusko Legebiltzarreko azken osoko bilkura amaitutakoan, Laura Mintegi eta Julen Arzuaga Jose Antonio Pastorrengana joan ziren, Laurak bere hitzaldian Fernando Buesa aipatu baitzuen. Laurak esandakoaren azalpena ematera joan ziren biak. Pastorrek esan zuen ulertzen zuela guk zer esan nahi genuen, akaso, ez zegoela ados esateko moduarekin, bestelako interpretazioak egin zitezkeelako.
EH Bilduk Fernando Buesaren oroimeneko ekitaldian parte-hartzea erabaki zuen, koalizioak hausnarketa egin ostean. Horren berri eman zitzaion PSE-EEri. Beraz, nolabaiteko harremana egon badago PSErekin, badago, gutxienez, gorabeherez hitz egitea. PPrekin ez dago halakorik. Baina ez gure partetik nahirik ez dagoelako.
Jesus Egiguren eta Arnado Otegi, Oscar Rodríguezen berbetan
2013-03-14 // (C)politika // Iruzkinik ez
Txirrinduzalea da Oscar Rodríguez, Dani Blancoren argazkian ageri denez
Oscar Rodríguezekin egindako elkarrizketaren hainbat galdera/erantzun dituzu hauek, bake prozesua eta bizikidetasuna hizpide.
Zer inpresio duzu egungo egoeraz?
Ez daukat inpresio txarrik, Twitterren eta WatsAppean “Vivo feliz desde el 20 O” idatzita daukat. Hau da, duela bi urteko urriaren 20tik, ETAk behin betiko desagertuko zela adierazi zuenetik.
Hilabete politak izan dira, iraganeko horren egoera latzak ez ditugu ezagutu, ez dira errepikatuko. Sufrimendua ez da desagertuko horregatik egun batetik bestera. Biktima asko dago herri honetan, ETAk eginak batez ere, baina badaude bestetzuk ere.
Lehenik eta behin, Jesus Egigureni nire gorazarrea agertu nahi diot. Bizi dugun bake egoera, hein batean, berari zor diogulako. Noski, pauso gehiago eman behar dugu guztiok, baina memoriari uko egin gabe, denon ardura da, nork bere ardura hartu behar du.
Eta gauza bat zehaztu nahi dut: garrantzitsua ez da Jesus Egiguren zer den niretzat edo alderdiarentzat, baizik gizartearentzat. Jesusek oniritzia jaso du gizartearengandik.
Egigurenek baina, bere alderdian galtzaile ematen du.
Alderdian ez da erraza aritzea: batzuek irabazten dute eta beste batzuek galdu egiten dute. Guk, adibidez, alderdiko berritzaileok galdu dugu Arabako kongresuan. Egigurenek gizartearen errekonozimendua izan badauka, nik irabazle ikusten dut. Egoeraren zati handia berari zor zaio.
Ezker abertzalearekin harremanetan segitzeko prest?
Bai. Baina, bake prozesuan Egigurenek Otegirekin izan zituen harremanen ondoren, horiek, eta horregatik soilik, ez dira nahiko akordioak ezker abertzalearekin egiteko. Ezker abertzalearekin oraindik ezin ditugu akordio estrategikoak egin. Esparru asko dago akordioetara iristeko, lan esparruan badaude berarekin akordioetara iristea, baina ezker abertzalearekin akordio estrukturalak lortzeko denbora beharko du PSEk.
Bestalde, presoen gaian bestela jokatu daiteke? Esparruak esparru, neurriak neurri, Arnaldo Otegiren kasuan, eta Bateragune kasuan orobat, adibidez?
Bi gauza: bat, presoei buruz, orokorrean gizatasun gehiago behar dugu. Espetxe politika ez dela bide horretan garatzen ari, esan nahi dut. Uneon, Madrilgo Gobernuan dagoen PPk eman beharko lituzke pausoak.
Bi, Arnaldo Otegiren egoerari buruz PPko kide batek esan zidana: “Otegi kartzelan denbora luzaz egonez gero, ateratzerakoan gure Mandela zuria izango da”. PPko kide horrek alderdiari eskatu zion eta eskatzen dio, zintzotasunez edota inteligentzia gehiagoz jokatzea.