Gogoratu nahi d(it)ut

2011-03-24  //  (C)politika, (E)gizartea  //  4 iruzkin

Ezina ekinez –egina–, elkarri ekinez –sortua–

Martxoak 21 dauka egun –izan zuen irakurle–. Udaberria heldu zaigu. Idatziko dudanak ez du urtaroekin deus ikusirik ordea, joandako pertsonekin baizik. Efemeridetara jo dut oharkabean.

Udaberria iritsi da eta joandako pertsonak, irundarrak berauek –izatez edo nahimenez– gogoratu nahi ditut. Joan doazen –balizko beste mundura– lagunak triste uzten gaituzte partitzean, baina neronek pozteko idatzi eta oroitu nahi ditut haiek. Alaitasuna dakar-eta udaberriak.

Joandako azkena Patxi Zapiain izan da, martxoan. Urtarrilean berriz, Gregorio Arzak joan zen. Orain hainbat urte jada, Julen Lekuona joan zen: 2003ko uztailean. Lehenengo bien partitzearen berri prentsaren bidez jakin nuen. Aitortu beharra daukat, ez nintzen hurbildu euren elizkizunetara eta agurrera.

Biak izan ditut gogoan. Patxi eta Gregorio ezezik, Julen ere bai. Gorazarre egin nahi diet orain eta hemen. Eta bidenabar, gutxi-asko ezagutu ditudan lehen bien seme Markos eta Joni, baita Jonen amari, Maria Luisa Rekalderi, besarkada bana igorri.

Ezina ekinez –egina–, elkarri ekinez –sortua–

Hamalau urte inguru dira Irunera  iritsi nintzela, Hendaiatik Irunera iritsi ere –nondik nora zehaztu aldera–. Izan ere, aurretik beste hainbeste urte bizi bainituen Santiago edo Pausuko zubiak ezin iraganik. Bide berriak urratu beharrez, Irunero ezagutu nuen lehenik, eta bidez bide Irungo Elkarri ezagutu ere. Besteak beste.

Julen, Gregorio eta Patxi ekimen hartan ezagutu nituen: Elkarrin. Agenda zaharrak arakatu ditut, baina ez ditut aurkitu Elkarri osatu zuten beste lagunen izenak. Buruz ari naiz: Jon Arzak zegoen, Enrique eta Martin heldu zaizkit gogora. Borrokan ari naiz memoriarekin: irakasle den Urkijo gogoratu zait, aldiz, irakasle emakumezko baten izena ahantzi dut. Bazegoen ere, Julen, Gregorio eta Patxiren belaunaldiko bat, 1936ko gudaria, txapela janzten zuen abertzale kartsua.

Gogoratu nahi dut, ez ahanzteko. Gogoratu Julen, Gregorio eta Patxirekin  –gainerako guztiekin batera– ekiteak asko irakatsi zidala. Elkarri ekin genion. Egungo garaiak zailak badira, ordukoak ez ziren errazagoak. Ordukoak esperantzazkoak ziren, esperantzak lotzen gintuen lan isil eta xumean.

Kritika latzak jasotzen genituen, gatazkaren  muturretatik gehienetan. Kritika latzenak, batzuetan laidoak, hurbileko muturrekoengandik jaso ere, “etxeko”en aldetik alegia. Horiek izaten dira mingarrienak.

Ezina ekinez –egina–, elkarri ekinez –sortua–

Garai hauetan berriz, latzak –eta esperantzazko– garaiak hauek ere, Julen, Gregorio eta Patxiren begietan –eta ekintzetan– ageri ohi zen esperantzazko distira gogoratzen dut.  Geroago, Elkarri haren eskutik Lokarri sortu zela gogoratu nahi dut. Eta gogoratu nahi dut ere, muturreko haiek, “etxekoak”, Lokarriren eskutik Sortu(ko) dela.

Julen, Gregorio eta Patxiren esperantza bizirik atxiki nahi dut. Joan diren guztien gorazarrez, eta herri honi zor zaion duintasunez ekinez. “Ezina ekinez –egina–, elkarri ekinez –sortua–”.

P. S. : Apirileko Irunero aldizkarian agertuko da (193. zenbakia).

Piperrada eta gose greba

2011-03-18  //  (C)politika, (E)gizartea  //  Iruzkinik ez

Bozak, piperrada eta gose greba

Azukre xehea eta gatz larria. Horra gure sukaldeko ongailuak. Horra, besteak beste, piperrada on batek behar dituen osagaiak. Konparazione, Ezpeletako piperra apailatzeko, azukrearen eta gatzaren tamaina ongi neurtu, lapikoa ontsa maneiatu, eta plater gozoa erreusituko duzu, ziur.

Ipar Euskal Herrian kantonamenduko bozak direla erraiteko manera –edota sarrerakoa– duzu. Ereintza garaia iraganik, kanpainan landarea ontsa arrosaturik, piperrak –bozak kasurako– bildu eta zenbatuko dituzte etzidamu hautagaiek –eta euren akolitoek–.
Laburrean: politikariak sukaldeko hondar lanetan –eta aleetan– ari dira Iparraldean.

Nor bere sukaldean ari da. Alta, politikariek karriketan agertu baino hedabideetan azaldu dituzte beren plateren usaiak –eta usainak– kanpainan.
Hona, hautagai baten erantzuna –inkestan hautagai guztiei galdera bera eginik–, euskararen ezagutzaz galdeturik:

Maîtrise de l’euskara: “Non. Je chante un petit peu. Et je fais de la danse basque: je sais danser le fandango”.

Erran nahi baita: “Ez. Pixka bat kantatzen dut. Euskal dantzak ikasten ari naiz: fandangoan moldatzen naiz”.

Hots, kanpainako azken bazkariaren –piperradaren– ondoren, festa –edo besta– garantizatuta dago. Eta batzuek kanpainaren bestondoa  txanpainaz bustitzen dute.

Eta, anartean, beste batzuk gose greban daude. Hala nola Iker Elizalde, Xabi Irigoien (Hendaiako eta Bezkoitzeko hautetsi abertzaleak) eta Segiko kide eta iheslari Irati Tobar.
“Eskubide zibil eta politikoen alde, euroagindurik ez” lemapean gose greban daude hil honen 7tik; Hendaian.

1970ean, Baionako Katedralean bildutako iheslariek grève hitza maileguz hartu eta euskaratu zuten arrazoi bera dela kausa.

40 urte luze joan dira harrezkero.

Nago, frantsesak euskarari mailegatu ziezaiokeen guztia bildu dugula honezkero.

Ruper Ordorikari esker, elkarrekin gara

2011-03-08  //  (B)literatura, Musika  //  Iruzkinik ez

Haizea eta itsasoa garizumakoa

Bi urte dira jada Haizea Garizumakoa gure begien distirak areagotuz dabilela.

Lagun zaharrekin elkartzen naiz oraindik ere, inoizko garizuma irreal honetan.

Urrun, urrun, bihotzeko lagun, hola deitzen ninduzun, bihotzeko lagun. Non da orain lehengo berba goxoa? Oihartzun da egun, bihotzeko lagun.

Zure etxera goaz, bidean gora, hasiberrien pozaz, baratza da eder-eder, erreka aldea ere, munduak badu onik, egin dezagun kantuan goxoki.

Edertasunaz mintzo zinen, harrapa ezinaz. Askatasunaz mintzo zinen, baita gogotik ekin, borrokara emana eta bizitza dohainik.

Bizitzaz mintzo gara orain, hango geroa heldu da, bete gabeko asmoez, kalteaz eta ordainaz. Baina denbora ihesi doa berandu baino lehen, tori, kantutxo hau zuretako da, adixkide, ondo bizi.

Garizuma heldu da, berriz ere, hil honen 9an. Ruper Ordorika jaun kantari txit gorenari esker berben irule eta kantari ari gara elkarrekin.

Hona hemen okerreko belaunaldikook, ezertan asmatu ez dugunok. Norbere lotsaz ardura dadila, gu geureaz arduratzen bezala. Adio atzoko amets gaiztoa, bide estuetatik ere aurrera goaz.

Axular gurekin bildu da Olhabideko bordan. Ateondoan jazarri gara, urratsa nola aurrera eman: “Ez baitaiteke zauria senda elorria barnean deino” diosku aztiak.

Jakina da den guztia ez dela konprenitzen ahal, alabaina nonbait beharko dugu atzeman elkarmin honen gakoa.

Ihesi nahian dabil ene burua, ilargi beteak erakartzen ura. Gora eta behera dabil ene gogoa, ez daki zuzen nondik nora joan.  Goizean goizik, zubi zaharrean, gizon bat ikusi dut errekara begira, ur lasterrari otoitz eginez bezala: doazela errekan behera gizakien minak, doazela zauri horiek guztiak osatzera itsaso gazira.

Sekulabelardiko kantaria eta Bertolt Brecht batu zaizkigu bidean: “Bizitzea irriz hartu behar da, ez alferrik gal kemena, maitatu une oro, biharko hemen ez bazina”.

Hogeita hamar urte luze iragan dira izuen gordelekuetan barrena ihes egin zenuenetik. Alta bada, gauza ttikien erresuman hutsune handia bete duzu harrezkeroztik.

Atahualpak eta Etxahunek zabaldu dute berria: “Buenos Airesetik Barkoxera Iurreta bitarte, aiduru duzu euskaldun jendea”.

Ruper Ordorikak abestu
eta Mikel Asurmendik entzun bezala.

P. S.: Martxoaren 13an, Abarrak sailean argitaratua (2.268 zenbakian).

Sukaldeko lana eta tomate gorria

2011-03-02  //  (B)literatura, (C)politika  //  Iruzkinik ez

Gure sukaldeko saltsa gorri lodia

Azukre xehea gatz larria oroitzapen liburua irakurri berri dut. Irakurri ahala “irentsi” dudala esango nuke. Arrazoia: Mikel Hernandez Abaituak atondutako platera etxeko “bazka” izatea. Hau da, azken 50 urteetako sukaldeko usainak –eta sukaldeko aparailuenak– hurbil-hurbilekoak egin  zazkit. Generoak genero, gizarte, kultura, literatura eta politika gaiek, besteak beste, osatzen dute platera.

“Sukaldeko lana”. Horra hor euskal politika-saltsaren analistek
–euskarazko kazetaritzan esklusiboki– sarri darabilten espresioa.  Azukre xehea gatz larria irakurrita, gure politikako nahiz literaturako saltsa ez dela arrosa berretsi dut. Gurea ez dela –zorionez edo zoritxarrez– espainiarren saltsa, gure sukaldean apailatzen dena saltsa lodi-lodia dela, saltsa gorria. Azukre xehez eta gatz larriz atontzen den tomate gorria bezalakoa.

Horiek horrela, saltsaren errezetak are hobeto ezagutzeko
–eta ARGItAra emateko– Azukre xehea gatz larriaren  egilearengana bide egitea otu zait. Ofizioak eta gogoak bultzaturik hurbilduko naiz Hernandez Abaituarengana.

Anartean, ARGItAra eman gabeko ale batzuk apailatu ditut euskal txoko –blog– honetan, eta Beranduegi gure telebistaren maneran eman ere.
Honatx, 3 Mariak liburuaren egilearekin izan ostean sukaldean  maneiatu gabe geratu zen gai baten zipriztinak:

Arantxa Urretabizkaia: “Nik Ramon Saizarbitoriaren lanak izugarri preziatzen ditut. Nire gusturako, gureen artean Ramon da hoberena.
Koaderno Gorria idazten ari nintzen garaia zen. New York-en nengoen, Cervantes Institutuak gonbidatua. Handik bueltan bukatu nuen orduko bere azken liburua, hegazkinean. Inpresionatua geratu nintzen: “Ez dakit zergatik idazten dudan?” pentsatu nuen.
Denborak aurrera egin zuen eta halako batean esan nion nire buruari “Demagun Ramon dela Juan Mari Arzak. Eta ni etxeko sukaldari bat, etxekoandre sukaldari on bat. Agian, norbaitek Arzak-eko ez den beste zerbait jan nahi du. Pentsamendu horien  bueltan lortu nuen aurrera egitea Koaderno Gorriarekin. Alegia, pentsatu nuen sukalde ezberdinetako bazkariak dastatu eta jan behar direla. Horiek ere badutela beren xarma. Eskerrak. Hori barneratu arte blokeatua geratu bainintzen”.

P. S. : Demagun, idazki hau politika eta literatura lotzen dituen sarrerako platera bat dela, aperitifa.

Amets batzuk…

2011-02-21  //  Euskara, Hezkuntza  //  Iruzkinik ez

École Publique-etako irakasleak XXI. mendeko kabernikolak

“Amets batzuk… errealitate bihurtu dituzte”.

Laborantzari buruzko erreportajea kaleratu dugu asteon. Lapurdiko Itsasu eta eta Baxenabarreko Heleta herri mugakideetan eta Ainhize-Monjolose herrian egon gara, Garazi eskualdean, Iparraldeko laborari borrokalarien Laborantza Ganbararen sorleku eta tokia, Baxenabarren

Hainbat aburu eta gogoeta berritzeko parada ukan dugu Mikel Hiribarren, Mikel Goiti eta Frantxua Irigoien laborariekin.

Adibiderako, Irigoien leinua Idiondoa (Ainhize) etxaldean hazi zen.1980 hamarkadan, Frantxua (laboraria) eta Guillaume (kazetaria) anaiek Irigoien anaiak kantari bikoa osatu zuten. Mattin idazlea –eta antzerkiegilea– Irigoien hirukote entzutetsuaren hirugarrena da.

Gazte haien ametsak euskaldun –izaten– segitzea zen, beren lurrean izan ere. Laborantza Ganbara, Ikastolak, Euskal Irratiak, kazetaritza, literatur eta kultur espresioak… sustatu zituzten xede horretan.

“Amets batzuk errealitate bihurtu dituzte (…). Ez da gutxi”, idatzi dugu erreportajeko lerroen artean.

Alta, lorpenak –edota porrotak– ez dira bakarrik agerikoak izaten. Hona, errate baterako, ordutik gaur arte eraman duten borrokak irakaskuntzan ahalbidetu duen abagunea.

Frantxua Irigoien laborariaren ahotik jasotako eleak dira, nihaurek aprepres hona aldatuak:
“Duela hogeita hamar urte, urrats gaitza eta alimalekoa izan zen haurrak herriko eskolara (École Publique) eraman ordez, Ikastolara eramaitea. Orduan ez bezala, gaur egun Eskola Publikoan gela elebidunak daude: euskara-frantsesa.

Bada, egungo ikasleen irakasle elebidunen hamarretik (10) bederatzi (9) ikastoletan heziak eta ikasiak dira. Hau da, gaur egun École Publiqueetan ikasten dutenek –oraindik ere hala dira gehienak– ikastolak eraiki zituzten guraso haien seme-alabak dituzte –euskaraz– irakasle”.

Alegia –alegitik eta ametsetik deus ez duena–, egungo eta orduko frantses inteligentziaren arabera –Argien Mendekoen adimenetik gutxi duena–, gaur egungo irakasle hauek, euren guraso atzerakoiek haitzuloetara (ikastoletara) joatera bortxatutako haurrak izan ziren. XXI. mendeko kabernikolak.

Baginaren bakarrizketa mundialak

2011-02-13  //  Antzerkia  //  Iruzkinik ez

Ainhoa Garai eta Aitziber Garmendia

Eve Esler estatubatuarraren The Vagina Monologues obra antzeztua ikusi dugu Irungo Amaia KZn. Idazlearen testuak –hamabi emakumeen baginaren hizketaldiak– entzun ditugu Aitziber Garmendia eta Ainhoa Garai antzezleen ahotik euskaraz, euskaraz dastatu, hausnartu eta gogotik gozatu ere bai. Bi emakumeen mintzaerak eta gorputz-espresioek –ene zentzumenek sentitutakoaren arabera– publikoaren begiak, belarriak eta gorputz osoa laketu dituzte.
“Paretak mintzo balira…” esan ohi dugu. Izan ere,  zer ez duten paretek entzuten! Zer ez duten ikusten! Eta baginak mintzo balira? Izan ere, zer ez duten baginek entzun eta entzuten! Zer ez dute ikusi eta  ikusten! Bada, baginak mintzo dira jada, ahotik mintzo ere. Baginaren mintzo suharrak goratik –eta garaitik– jalgi dira Garmendiaren eta Garairen baitatik.
Beren bagina inoiz ikusi ez –edota orgasmorik izan ez– duten emakumearen bizipenak helarazi eta barnerazi dizkigute aktoreek bertaratutakoei. Orgasmoa sugartua izaten duten emakumeen mintzoa entzun dugu, hala nola baginaren a-hotsa behin ere entzun ez dutenena: Garmendiaren mintzoak nola irrintziak eta Garairen imintzioak hala intziriak publikoaren algarak iradoki dituzte barra-barra.
Ez dira, bada, paretak mintzo, baginak mintzo dira jada. Munduko baginak mintzatu dira Garmendia eta Garairen ahots gartsu eta garaietatik.
Baginaren bakarrizketak izanagatik, baginek elkarrizketan dihardute sarritan. Eta bagina hitza ez da euren baginak izendatzeko izen bakarra. Aitziber eta Ainhoa ehundalako izenen bitartez despotorrarazi gintuzten entzule-ikusleok, potorrorik gabeko zakildunok barne.
Bagina gora, bagina behera, bagina andana zabaldu izan dituzte. Paregabeko aktore pareak baginaren geruza guztiak zabaltzen ditu publikoaren aurrean. Elemenia bagina erakutsi digu bikoteak, dozenaka potorro eta motxina tartean-tartean.
Baginaren bakarrizketak munduko obren pare-pareko ikuskizuna da. Hots, mundiala. Honezkero ezin dugu “paretak mintzo balira…” esan, engoitik “baginak mintzo baitira”.
Munduan –gure munduan–  iraultza bakarra emakumeena dela esan badugu gaur arte, bada, are ozenago esan dezakegu baginaren mintzoak entzun ondoren. Aitziber Garmendia eta Ainhoa Garairen antzezpenean mundialak baitira baginaren bakarrizketak.

Baginaren bakarrizketak (Txalo produkzioak). Egilea: Even Ensler. Zuzendaria: Begoña Bilbao. Antzezleak: Aitziber Garmendia eta Ainhoa Garai. Iraupena: 75 minutu.

P. S. : Otsailaren 20an, Abarrak sailean argitaratua (2.264 zenbakian).

Azpimarra (Gutxienez, bitxia, ezta?)

2011-02-08  //  (C)politika  //  Iruzkinik ez

Azpimarra, Beranduegi TB alternatiborako gidoi saioa.

Beranduegi nabil, etxeko telebistaren antzo. Presa eta korrika. Aieruz eta zorabioz. Nork bere leinua. Leinua ere hala dabil-eta: Beranduegi.

1. Donostiako ingurubide berritik noa eta nator, autoz: “Gora ezker abertzalea. Legalizazioa orain” irakurri dut joan-jinean.
Espainiako Konstituzioaren menpeko legeaz ari al dira? Bai, bai, lege horretaz ari dira, bai.
Gutxienez, bitxia, ezta? pentsu dut.

2. “Indarkeria oro irmo errefusatu du ezker abertzaleak alderdi berria aurkeztean”, irakurri dut.
San Jakes Zubian goizean, Santiago Zubian arratsaldean, autoz: Espainiako Poliziaren eta Guardia Zibilaren kontrolak. Frantziako CRSenak ere bai, aldika. Zakurrek (polizia edo (h)ertzainak deitu behar ote zaie gaur gero?) hortzetaraino armatuta segitzen dute: destainaz eta xaxatuz.

Espainiako Konstituzioaren 2. artikuluarekin –haren mailukadak dantzut– akordatu naiz:
“Horien armak ez al dira honez gero Espainiako nazioaren batasun bermea?”. Ezker abertzaleak “indarkeria oro” errefusatu du?
Ezker abertzaleak herrien eta zapalduen indarkeria eta estatu zapaltzaileen indarkeria parekatzen ditu?
Gutxienez, bitxia, ezta?

3. “Indarkeria irmo errufusatuta, legezko izateko eskatu du ezker abertzaleak” irakurri dut egunkarian.

“Garai berria, oinarri berriak” idatzi du analistak.
Espainiako Konstituzioaren 2. artikulu entzutetsua –marko politiko aldatzearen aldeko mailukadak dantzut–  ezabatu edo aldatuko al da engotik? galdetu diot nire buruari.

“Alderdi berriaren edukien laburpena” dakar egunkariak. Beherean “Erredakzioan itzulia”, dio.
Gutxienez, bitxia, ezta?

4. Ezker abertzalearen “urratsa garrantzitsua dela” onartu dute alderdi ia denek. PP omen dabil duda-mudan.
“Dagoeneko Euskal Herrian ez dago ETAren indarkeria errefusatzen ez duen alderdirik” entzun diot alderdi horietako kide bati.
Duela 35 urte, trantsizio garaian, eta ondoren, “demokrazia” hasi berrian ere –alderdi frankistak kenduta– alderdi politikoek ez zuten ETAren indarkeria errefusatzen.
Nork diseinatu du azken 30 urteetan ETAren estrategia armatua? Borroka armatuaren aldeko inork, akaso?
Gutxienez, bitxia, ezta?

5. “Amaitu da borroka armatuaren zikloa” dio ezker abertzaleko kide batek. Indarkeri politikoa estrategia independentistarekin bateragarria ez dela esan du. Noiz arte izan da, bada, bateragarria? Noiz arte izan da “borroka armatua”? Zein “borroka armatua?”: T-4aren aurkako ekintza–edo Uria eta Carrascoren hilketak– “borroka armatua” al ziren?

Zergatik orain ez da bateragarria herri zapaldu honen borroka armatua estrategia independentistarekin eta azkeneko 30 urte hauetan bai?
Nork erabaki du? Zergatik orain? Zergatik ez lehenago?
Gutxienez, bitxia, ezta?

6. Ezker abertzaleak Lokarri-ren (Elkarri-ren ondorengoa) eskutik aurkeztu(ko) ditu alderdi berriaren estatutuak. Ezker abertzalea Lokarri-ren eskutik?
Gutxienez, bitxia, ezta?

OHARRA: behiala Elkarri-ren –ezkerreko– eskutik jardun nuen. Ezker abertzale horretako batzuen begietara, Elkarri-ren beste eskutik –eskuinekotik– PP zebilela ohartarazten zidaten destainaz eta xaxatuz.
(Afera hauek pertsonifikatu “behar” izatea dolu dut gero).

P. S.: Azpimarra: Beranduegi TB alternatiborako gidoi saioa.
Gidoi saio hau eta Maddalen Iriartek ETBn zuzentzen duen Azpimarra saioaren izena kointzidentzia hutsak dira.

Zenbait buru, hainbat profil

2011-02-07  //  Euskara  //  Iruzkinik ez

Bihotz bat, bihotz bi, bi hotz bat!

Zenbait buru, hainbat profil, pasadizo bat eta aburu bi.
1. Joseba Sarrionandia poetak dioenez “euskara da gure territorio libre bakarra”. (Hala daramate idatzita hainbat gaztek kamisetako paparrean).
Koldo Izagirre poetak “artseniko aztarnak –ikusi ditu– gure hizkuntzan”.
Xabier Lete poetak “euskara orain dela 50 urte eta 20 urte baino askoz hobeto” ikusi zuen zendu aurretik.
Zenbat buru hainbat aburu.
Nolakoa da baina euskararen territorioa?
Nola dago osasunez?
Zein da bere etorkizuna?

2. Euskarak kontseilu asko eta aholku anitz jasotzen ditu etorkizunean bizi dadin. Herri ekimenaren eskutik sortutako erakunde anitzen kontseiluez gainera, hainbat erakunde publikok aholkatzen dute euskara:
Jaurlaritzako Euskararen Aholku Batzordeak.
Euskararen Nafar Institutuak.
Euskararen Erakunde Publikoak.
Euskal lurralde bakoitzeko erakunde batek laguntzen du euskara.

3. Euskarak aholkulari asko eta anitzak ditu. Adibiderako, Jon Juaristi.
Jon Juaristiren ikuspegiek ondo baino hobeto zedarritzen dute euskararen lurraldea:
“Gaztelania da euskal herritar guztien hizkuntza erreala”. “Euskal herritarren ama hizkuntza espainiera da”. “El euskera, para mí, es un idioma del pasado”.
Azken aburua da aholkulari honek euskarari eskaini dion etorkizunik zintzoena.

4. Euskal lurraldea ez da euskararena, lurraldea erdaraz bizi direnena da.
Pertsonaren eta hizkuntzaren artean, pertsona hobesten dut neronek. Alabaina, euskarak ondo baino hobeto erakusten dizkit pertsonaren nolakoa –eta norakoa–, pertsonaren profila eta aburua. Nortasuna, hots.
Horregatik edo, nahiago dut Jon Juaristi euskararen aholkulari izatea, euskararen etsai zentzuratua izatea baino.

5. Goizean (otsailak 5), ogia eta egunkaria erosten ditudan dendan, saltzailea eta eroslea (20-22 urteko bi gazte) mintzo ziren nire aurrean. Hendaiako Gure Ikastolan ikasi zuten biek ala biek.
Baten aitak eta bestearen amak, adibiderako, Jaurlaritzako Euskararen Aholku Batzordeko kontseilarien kideen profila (Curriculum Vitae, hots) ematen dute, baita abertzalearen profila eman ere biek ala biek,
Hegoaldeko abertzaleen profila, zehatzago esanda.
Edonolakoak diren ere, ez dira Jon Juaristiren profilekoak.
Bada, gazteak frantsesez mintzo ziren.

6. “Euskara da gure territorio libre bakarra”. (Hala daramate idatzita hainbat gaztek kamisetako paparrean). Haatik, euskal bihotza ez dagokio engoitik euskararen territorioari, gure lurraldeari baizik.

7. “Gure lurraldea euskaldun jendeak populatua izateak ez du bermatzen euskara bizitzea etorkizunean”.

Urtarrilaren 27koa, Iruneron

2011-01-28  //  (C)politika, (E)gizartea, Ekonomia  //  Iruzkinik ez

Irungo grebalarien manifestazioa Colon-en

Urtarrilaren 27an Greba Orokorrera deitu du gehiengo sindikalak Hegoaldean. Goizeko 8:30etan abiatu naiz Hendaiatik Irunera, Colon etorbidea helmuga. Goizeko 10:30etan idazten ari naiz. (gehiago…)

Lekeitio (Bietan jarrai)

2011-01-24  //  (C)politika, (E)gizartea, Historia  //  Iruzkinik ez

Lekeitio (Arg: Wikipedia)

Lekitto diote bertakoek. Bertako Oxangoiti hotelean egonaldia egokitu zaigu iragan asteburuan bikoteari eta bioi. Lea-Artibai eskualdea ibili dugu berriz ere: Kortezubi eta Mundaka. Laida eta Laga. Ea eta Ispaster. Ederto batean.

Lekeitio –nire oroitzapenetan– Xenki eta Murgi dira. Mikel Laboaren Lekeitioak. Imanol Uriberen Mikelen heriotza. Santi Brouard da.

Xenki eta Murgi hil zituzteneko etxeko oroigarri plaka ikusi dugu. Resurreccion Maria Azkue-ren etxe ondotik edota Eusebio Erkiaga kaletik ere igaro gara. LABeko militanteek jo eta ke dihardute kaleetan, datorren 27ko Greba Orokorraren zioz.
Santiago Brouard ostatu-egoitzan Orreaga eta Amaiur plater konbinatu bana afaldu dugu. Paretako oroigarrira hurbildu naiz: Barre Barre, Xenki eta Murgi, Kabi eta Santiren argazkiak ikusi ditut. Atzoko eta gaurko gudari hilak gogoan.

Xenki eta Murgi gizonak ziren nire gogoan. Gazteak begitandu zaizkit orain. Hala ziren guardia zibilek akabatu zituztenean, gazte-gazteak. Nik hamalau urte nituen.

Larunbatean, Lea-Artibai-n gora eta behera ibilki, Berria erostea ahaztu nuen. Igandean, goizean goiz, Berria berriaren bila irten naiz. Biak eskuratu ditut, kioskoko Unai saltzaileari esker.
“Al que madruga Dios le ayuda…” esan diot esker onez, baita jainkoarengan sinesten ez dugunoi gehitu ere.
– Eta ohian goxo-goxo dagozeneri bebai!– esan dit ironiaz.
Hainbat notizia begiztatu ditut atoan, kale-garbitzaileen hotsen –eta goiz ilun hotzaren– artean:
– Ainhoa Etxaide eta Adolofo Muñoz (LAB-ELA): “Murrizketen aurka borroka egitea da logikoena, ez ikusle hutsak izatea” (larunbatekoan).
– Loren Arkotxa  (Udalbiltza): “Udalbiltzaren espiritua bizirik dago, eta ekarpen handiak egiteko asmoa dauka” (atzo igandean).
Txatxo kaian ostera egin dut. Atzo birtualki idatzi nuen orri hau berridatzi dut pantailan gaur. Eta bi sindikatuetako idazkari nagusien eta Udalbiltzako lehendakariaren asmoen bideetan azken aburu bat gehitu dut: bietan jarrai!